भारतलाई तिर्नेबाहेक १ लिटर तेलमा उपभोक्ताले तिर्ने ६८ रुपैयाँ यसरी बाँडिन्छ सरकार, व्यापारी र निगमलाई

भारतलाई तिर्नेबाहेक १ लिटर तेलमा उपभोक्ताले तिर्ने ६८ रुपैयाँ यसरी बाँडिन्छ सरकार, व्यापारी र निगमलाई

A+ A A-

नेपाल आयल निगमले भारतबाट किनेको एक लिटर पेट्रोल नेपाली बजारमा ल्याएर घाटा नखाई बिक्री गर्दा लिटरमै उपभोक्ताले करिब ६८ रुपैयाँ अतिरिक्त पैसा तिर्नुपर्ने हुन्छ । भलै अहिले निगमले भने पेट्रोलमा १३ रुपैयाँ ५८ पैसा घाटा खाएर बिक्री गरिरहेकाे दाबी गरेकाे छ ।

यदि यो घाटा नखाने हो भने नेपाली उपभोक्ताले १ लिटर पेट्रोलको मूल्य २१२ रुपैयाँ ५८ पैसा तिर्नुपर्ने निमगकाे भनाइ छ । २०७२ सालदेखि पेट्रोलियम पदार्थमा स्वचालित मूल्य प्रणाली लागू गरिएपछि निगमले इन्डियन आयल कर्पोरेसनले पठाएको मूल्य सूची र लागत मूल्य हिसाब गरेर मूल्य समायोजन गर्ने गरेको छ ।

आयल निगमका कार्यकारी निर्देशक उमेशप्रसाद थानीले अधिक वक्यौता र घाटा निरन्तर बढेपछि निगम परल मूल्यमा (लागत मूल्यमा) बिक्री गर्ने गरी अघि बढेको छ । यदि सरकारले पूर्वाधार करमा लगाएको रकम निगमलाई फिर्ता गर्‍याे भने अहिले डिजेल र पेट्रोलमा निगमको घाटा १३/१३ रुपैयाँ मात्रै रहनेछ ।

'इन्डियन आयल कर्पोरेसनलाई पेट्रोलियम पदार्थ खरिदबापत तिर्नुपर्ने वक्यौता रकम बढ्दै गएकाले आपूर्ति व्यवस्थापन सहज बनाउनका लागि पनि बाध्यात्मक रूपमा समायोजन गरिएको हो', निगमका सह-प्रवक्ता पुष्कर कार्कीले भने ।

निगमको दाबी र यथार्थमा पनि पेट्रोलियम पदार्थको मूल्यवृद्धि सरकारको नियन्त्रणमा छैन । यद्यपि सरकारले लगाएको कर घटाएर राहत दिने ठाउँ भने देखिन्छ ।

इन्डियन आयल कर्पोरेसनलाई तिर्ने मूल्यभन्दा नेपाल आयल निगमले निकालेको लागत मूल्य ६८ रुपैयाँ ८ पैसा बढी छ । त्यस्तै, डिजेलमा ६७ रुपैयाँ, मट्टीतेलमा ७१ रुपैयाँ बढी तिर्ने गरेको छ ।

कुन बिन्दुमा कति रकम तिर्छन् उपभोक्ताले ?

सर्वप्रथम इन्डियन आयल कर्पोरेसनको खरिद मूल्य तिर्नुपर्ने हुन्छ । पेट्रोलको उदाहरण दिँदा आईओसीलाई निगमले १ लिटरको १ सय ३१ रुपैयाँ ९० पैसा तिर्नुपर्ने हुन्छ । यसपछि सरकारी भन्सार तथा प्रज्ञापन शुल्क २५ रुपैयाँ २३ पैसा, सडक मर्मत तथा सम्भार (४ रुपैयाँ), प्रदूषण शुल्क (१ रुपैयाँ ५० पैसा) र पूर्वाधार कर (१० रुपैयाँ) को समेत रकम जोडिएपछि यो रकममा १३ प्रतिशत भ्याट (२२ रुपैयाँ ८९ पैसा) लाग्छ ।

यो रकममा मूल्य स्थिरकरण कोषमा राख्ने १ प्रतिशत (१ रुपैयाँ ९९ पैसा) जोडेर आउने रकममा ढुवानी भाडाको ३ प्रतिशत (६ रुपैयाँ ५८ पैसा), प्रशासनिक खर्च ०.५० प्रतिशत (६० पैसा), प्राविधिक नोक्सानी १ रुपैयाँ ५२ पैसा जोडेर उपभोक्ता मूल्य निर्धारण गरिएको छ । जसमा १३ रुपैयाँ ५८ पैसा निगमले घाटा राखेर अरु मूल्य भने उपभोक्ताले तिरेका छन् ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, असार ६, २०७९ ११:३८