फ्रि भिसा र फ्रि टिकट लागू भए पनि मलेसिया जाने कामदार ठगिएको ठगियै, उजुरी परे पनि वास्तै गर्दैन मन्त्रालय

फ्रि भिसा र फ्रि टिकट लागू भए पनि मलेसिया जाने कामदार ठगिएको ठगियै, उजुरी परे पनि वास्तै गर्दैन मन्त्रालय

A+ A A-

फ्रि भिसा र टिकट लागू भएकै देश मलेसिया जाने कामदार पनि स्वास्थ्य परीक्षण र लागत खर्चका नाममा ठगिइरहेका छन् ।

वैदेशिक रोजगार विभागले मलेसिया जाने कामदार ठगिएको उजुरी परेका आधारमा अनुगमन गरे पनि नेपाली कामदारहरू आधिकारिक रूपमै स्वास्थ्य परीक्षण र बायोमेट्रिकका नाममा ठगिइरहेको नेपाल लोकतान्त्रिक वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एसोसिएसनले बताएको छ ।

एसोसिएसनका अनुसार मलेसियाको रोजगारी खुलेसँगै त्यहाँ जाने कामदारले स्वास्थ्य परीक्षण गर्दा ५ हजार ५ सय रुपैयाँ तिर्नुपर्ने बाध्यता नै भएको छ भने बायोमेट्रिक गरेबापत ३ हजार १ सय ६४ रुपैयाँ कामदारले तिर्दै आएका छन् ।

२०७५ को असोजमा मलेसियासँग सरकारीस्तरमा श्रम सम्झौता हुँदा मलेसिया जाने कामदारको सबै लागत खर्च रोजगारदाता कम्पनीले ब्येहोर्नुपर्ने सहमति भए पनि स्वास्थ्य परीक्षण र बायोमेट्रिकका नाममा मेडिकलले कामदारसँग चर्को रकम उठाइरहेको एसोसिएसनले जनाएको छ ।

२०७५ सालअघि मलेसिया जाने कामदारले स्वास्थ्य परीक्षण गर्दा ३ हजार २ सय रुपैयाँ र बायोमेट्रिक गर्दा २ हजार २ सय रुपैयाँ मात्र तिर्नुपर्थ्यो । तर, अहिले स्वास्थ्य परीक्षण र बायोमेट्रिक गर्दा कामदारले ४ वर्षअघिको तुलनामा दोब्बर पैसा तिर्नुपरेको नेपाल लोकतान्त्रिक वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एसोसिएसनका अध्यक्ष कुमुद खनाल बताउँछन् ।

रोजगार व्यवसायीले स्वास्थ्य परीक्षण र बायोमेट्रिकका नाममा मलेसिया जाने कामदार ठगिएसँगै चर्को रकम लिएरहेको विषयमा श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयको ध्यानकर्षण गराए पनि बेवास्ता गर्दै आएको उनको आरोप लगाए ।

श्रममन्त्री कृष्णकुमार श्रेष्ठ र वैदेशिक रोजगार विभागका महानिर्देशक शेषनारायण पौडेललाई समेत एसोसिएसनले विज्ञप्तिमार्फत मलेसिया जाने कामदार स्वास्थ्य परीक्षण र बोयोमेट्रिकका नामसँगै लगात खर्चमा समेत ठगिँदै आएको जानकारी गराए पनि बेवास्ता गरेको अध्यक्ष खनालले बताए ।

यस्तै, मलेसिया जाने कामदारलाई ठगी गर्ने म्यानपावरको निगरानी बढाइएको र उजुरीका आधारमा तत्काल अनुगमनसमेत गर्दै आएको विभागका महानिर्देशक पौडेलले जानकारी दिए ।

विभागले लागत, स्वास्थ्य र बायोमेट्रिकका नाममा ठगिएको विषयमा श्रम मन्त्रालयसँग छलफल भइरहेको उनले बताए । यो विषयमा पनि तत्काल निर्णय हुने उनको भनाइ छ ।

मलेसिया जाने कामदारको स्वास्थ्य परीक्षण गर्दै आएका मेडिकलहरूले मात्र होइन, मलेसिया श्रमिक पठाउँदै आएका म्यानपावर कम्पनीले समेत त्यहाँ जाने कामदारसँग २ लाख ५० हजार रुपैयाँसम्म लिइरहेको उजुरी पर्ने गरेको विभागले जनाएको छ ।

गत साता विभागले बत्तीसपुतलीस्थित गल्फ एसिया म्यानपावर कम्पनीमा छापा मारेर मलेसिया जाने कामदारसँग तोकेभन्दा बढी पैसा लिएको आरोपमा कम्पनीका सञ्चालक राजेश यादवलाई हाजिरका हुन निर्देशन दिएको थियो ।

सञ्चालक यादवमा म्यानपावरले मलेसियाको इस्टोन कम्पनीबाट ५० जना पुरुष र ५० जना महिला कामदार लैजान कम्पनीले पूर्वस्वीकृति लिएर २ लाखभन्दा धेरै पैसा उठाइरहेको उजुरी विभागमा परेको थियो ।

२०७५ सालदेखि रोकिएको मलेसियाको रोजगारी खुलेसँग म्यानपावर कम्पनीले डिमान्ड ल्याएर नेपालबाट कामदार पठाउन थालेका छन् ।

चार वर्षअघि बायोमेट्रिक, भीएलएन, जीएसजी, वान स्टप सेन्टर र माइग्राम्सले मलेसिया जाने कामदारलाई स्वास्थ्य परीक्षण र अन्य प्रक्रियाका नाममा ठगी गरेको भन्दै तत्कालीन श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री गोकर्ण विष्टले बन्द गरिदिएका थिए ।

सरकारसँगको सझदारीमा भिसा र टिकट, स्वास्थ्य परीक्षण शुल्क रोजगारदाता कम्पनीले व्यहोर्ने तथा कामदार आपूर्ति गरेबापत रोजगारदाताले म्यानपावर कम्पनीलाई कामदारको १५ दिन (आधा महिनाको) तलबबराबरको सेवाशुल्क भुक्तानी गर्नुपर्ने उल्लेख छ ।

साथै, मलेसिया जाने कामदारको बीमा र सामाजिक सुरक्षा कोषसमेत त्यहाँको श्रम कानुनमा व्यवस्था भएअनुसार गर्नुपर्ने उल्लेख छ । तर, कोरोनापछि मलेसियाको रोजगारी खुलेसँगै डिमान्ड किन्ने होडबाजी र लामो समयसम्म म्यानपावर बन्द गरेर बस्दा लागेको घाटा एकैपटक असुल्न केही म्यानपावरहरूले कामदारसँग धेरै पैसा लिइरहेको विभागको बुझाइ छ ।

मलेसिया रोजगारीमा जाने नेपाली कामदारको मलेसियाली सामाजिक सुरक्षा संस्था (सोसल सेक्युरिटी अर्गनाइजेसन) ‘सोक्सो’मा अनिवार्य दर्ता हुनुपर्ने सम्झौता दुई वर्षअघि नै नेपालसँग भएको छ ।

मलेसिया सरकारले सन् २०२० देखि सोक्सोको कार्यक्रम लागू गरेको थियो । मलेसियाले यो कार्यक्रम सबै आप्रवासी कामदारका हकमा अनिवार्य रूपमा लागू गर्न घोषणासमेत गरिसकेको छ ।

कोरोनाका कारण श्रमबजारमा श्रमिकको चरम अभाव भए पनि मलेसिया सरकारले गत जनवरीदेखि होटल, सेवा, सरसफाइसँगै सुरक्षा गार्डमा विदेशी कामदार भित्र्याउन थालेको छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, असार १, २०७९ १६:०८