भिजिट भिसालाई नयाँ कार्यविधिमा सहज बनाइँदै, अब भिजिटमा जाँदा नेपालको विमानस्थलमा नरोकिने

भिजिट भिसालाई नयाँ कार्यविधिमा सहज बनाइँदै, अब भिजिटमा जाँदा नेपालको विमानस्थलमा नरोकिने

A+ A A-

सरकारले भिजिट भिसामा विदेश जाने नेपालीहरूलाई विमानस्थलबाट नफर्काउने गरी नयाँ कार्यविधि ल्याउन लागेको छ । नेपालबाट भिजिट भिसाका नाममा मानव तस्करी हुन थालेपछि अध्यागमन विभागले गत वर्षकाे १० माघदेखि खाडीका १८ देश तथा मलेसिया भिजिट भिसामा जान अत्यावश्यक कामबाहेक रोक लगाएको थियो ।

अनलाइनमार्फत भिजिट भिसाको पूर्वस्वीकृति दिने व्यवस्था कार्यान्वयन गर्दै सबै विवरण भिसा प्राप्त गर्नुअघि नै अनलाइनमा भर्नुपर्ने भिजिट भिसासम्बन्धी कार्यविधिमा समेटिएको छ । यो कार्यविधि छलफलका लागि मन्त्रिपरिषद्‌मा पुगेको गत महिना नै गृह मन्त्रालयले जानकारी गराएको थियो । नयाँ कार्यविधिमा दुई वर्षयता गह मन्त्रालय र अध्यागमन विभागमा छलफल भइरहे पनि कुनै निचोड निस्किएको छैन । भिजिट भिसासम्बन्धी कार्यविधि मन्त्रिपरिषद्‌बाट निर्णय भएसँगै भिजिट भिसामा विदेश जानेका हकमा सहज हुने अध्यागमन विभागको बुझाइ छ ।

विभागले भिजिट भिसामा विदेश घुम्न जाने नेपालीको पूर्वस्वीकृति दिने प्रावधानसहितको कार्यविधि स्वीकृतिका लागि गृह मन्त्रालयमार्फत मन्त्रिपरिषद्‌मा छलफलका लागि पठाएको छ । यो कार्यविधि मन्त्रिपरिषद्‌मा पुगेको एक वर्ष भए पनि यसले अन्तिम स्वरुप पाएको छैन ।

नयाँ कार्यविधिमा भिजिट भिसा व्यवस्थित प्रणाली, सुरक्षित र अनलाइन प्रणालीबाट सबै नियमन गर्न सक्ने गरी बनाइएको अध्यागमन विभागका महानिर्देशक नारायणप्रसाद भट्टराईले जानकारी दिए । भिजिट भिसाको दुरुपयोग गरी वैदेशिक रोजगारीमा लैजाने तथा मानव तस्करीका घटनासमेत बढ्दै गएपछि व्यवस्थापनका लागि नयाँ कार्यविधि बनाएको विभागका महानिर्देशक भट्टराई बताउँछन् । भिजिट भिसाको धेरै दुरुपयोग भएका कारण अन्तर्राष्ट्रिय समुदायमा समेत यसको नकारात्मक सन्देश गइरहेको हुँदा सुधार्नुपर्ने आवश्यक विषय भएको उनले बताए ।

‘नयाँ कार्यविधि बनेपछि भिजिट भिसाको पूर्वस्वीकृति लिएका नेपालीहरूलाई विमानस्थलमा रोकिने छैन । सरकारले नयाँ कार्यविधि पारित गरेपछि कुन देश गएको, कति दिन बस्नेजस्ता सबै विवरण नेपालको अध्यागमन विभागमा हुन्छ । भिजिट भिसाको अवधि सकिएपछि सम्बन्धित देश र व्यक्तिलाई जानकारीसमेत प्राप्त हुन्छ,’ उनले भने ।

विभागका अनुसार नयाँ कार्यविधिमा घुम्न तथा आफन्त भेट्ने प्रयोजनका लागि विदेश जानेहरूको आवश्यक कागजपत्र अनलाइनमा इमेल/एसएमएसमार्फत अपलोड गरेपछि भिजिट भिसाको पूर्वस्वीकृति सेवाग्राहीले पाउँछन् । विभागले बनाइरहेको वेबसाइटमा भिजिट भिसाको फारम भरेपछि भिसाको स्वीकृति कोर्ड नम्बरमार्फत सम्बन्धित व्यक्तिले पाउने विभागले जनाएको छ ।

नयाँ कार्यविधिमा भिजिट भिसामा विदेश जाने नेपालीको वार्षिक आय न्यूनतम आय ६ लाख रुपैयाँ, न्यूनतम मासिक ५० हजार रुपैयाँ बैंक स्टेन्टमेन्ट, नाता प्रमाणीकरणको तस्वीरसहितको प्रमाण, राष्ट्रिय परिचयपत्र तथा पञ्जीकरण विभागको तथ्यांक र विदेशमा कति दिन घुम्ने भन्ने प्रस्ट अनलाइनमा अपलोड गरेपछि भिजिट भिसा सेवाग्राहीले पाउने नयाँ कार्यविधिमा समेटिएको विभागले जनाएको छ ।

नयाँ कार्यविधि लागू हुनुअघि १ हजार अमेरिकी डलर, होटलको रसिद र ट्राभल विवरण भए विदेश घुम्न जान पाउने व्यवस्था थियो । गत वर्ष १० माघदेखि लागू हुने गरी खाडीका १८ देश तथा मलेसियामा भिजिट भिसामा अत्यावश्यक कामबाहेकको अवस्थामा जान रोक लगाइएको थियो । हाल १८ बुँदे मापदण्ड लागू गरिएको छ । अहिले यही मापदण्डअनुसार नेपाली १८ देश घुम्न गइरहेका छन् ।

भिजिट भिसाको दुरुपयोग गरी वैदेशिक रोजगारीमा लैजाने तथा मानव तस्करीका घटनासमेत बढ्दै गएका छन् । कोरोना महामारीमा भिजिट भिसामा विभिन्न देशमा पुगेका नेपाली रोजगारी नपाएर सडकमा अलपत्र परेपछि भिजिट भिसामा भइरहेको मानव तस्करीको घटना बाहिरिएको थियो ।

त्रिभुवन विमानस्थलबाट भिजिट भिसामा जान कडाइ गरेपछि मानव तस्करी गर्दै आएका म्यानपावर व्यवसायीहरूले श्रीलंका, बंगलादेश, पाकिस्तान र भारतको बाटोहुँदै मलेसिया र खाडीका देश पठाउन थालेका छन् । सन् २०२१ मा ७२ हजार नेपाली भिजिट भिसामा यूएई पुगेका थिए । जसका ६७ हजार नेपाली रोजगारीका लागि दलालमार्फत गएको गृह मन्त्रालयले गरेको एक छानबिनमा उल्लेख छ ।

भिजिट भिसामा यूएई, मलेसिया, कतारलगायतका देश रोजगारीको प्रलोभनमा पारी मानव तस्करीले लैजाने गरेका छन् ।यूएईको कानुनअनुसार भिजिट भिसामा गएका नेपालीहरू ९० दिनमा स्वदेश नफर्किए प्रतिदिन १ सय २० दिराम जरिवाना तिर्नुपर्ने व्यवस्था छ । भिजिट भिसामा गएका कतिपय नेपालीहरूको भिसाको म्याद नै सकिएको र उनीहरूले जरिवाना नतिरी स्वदेश फर्किन नपाउने अवस्था रहेको यूएईस्थित नेपाली दूतावासले जनाएको छ ।

वार्षिक खाडीका देश र मलेसियामा मात्र करिब डेढ लाख नेपाली भिजिट भिसामा जाने गरेको श्रम मन्त्रालयको अनुमान छ । यसरी भिजिट भिसामा गएर काम गरिरहेका मध्ये करिब आधाभन्दा धेरै नेपाली अवैध रूपमा बसेका छन् । भिजिट भिसामा मानव तस्करी हुने गरेको घटना विगतमा पटक–पटक सार्वजनिक भएको र पछिल्लो समय भिजिट भिसामा रोजगारीको प्रलोभनमा पारी नेपाली महिलाहरूसमेतको तस्करी भइरहेको छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, जेठ २६, २०७९ १८:१३