ऋण चाहिएको छ भने यी नौवटा बैंकमा जानुस्, अरुले अहिले दिन सक्दैनन्

A+ A A-

अधिकांश वाणिज्य बैंकहरू ऋण दिन नसक्ने अवस्थामा पुगेका छन् । कर्जाको अधिक वृद्धि र अपेक्षित रूपमा निक्षेप संकलन हुन नसकेपछि पछिल्लो समय २७ मध्ये १८ बैंक मात्र ऋण दिन नसक्ने अवस्थामा छन् ।

वाणिज्य बैंकहरूबाट कसैले ऋण खोजेको छ भने प्रकिया पूरा गर्दा पनि यी नौवटाबाहेकका बैंक ऋण दिन सक्ने क्षमतामा छैनन् । अधिकांश बैंकहरू कम्तीमा आगामी असार मसान्तसम्म ऋण दिन नसक्ने अवस्थामा छन् ।

नौवटा बैंकले भने साढे २७ अर्ब बराबरको ऋण विस्तारको क्षमता राख्छन् । नेपाल राष्ट्र बैंकले तोकेको मापदण्ड पालना गर्न २७ बैंकले औसत ४९ अर्ब ३९ करोड अतिरिक्त निक्षेप संकलन गर्नुपर्छ (थप ऋण विस्तार नगरेको अवस्थामा) ।

चैत मसान्तसम्मको तथ्यांकलाई हेर्दा औसतमा यस्तो अवस्था देखिए पनि १८ बैंकले मात्रै ७७ अर्बभन्दा बढी निक्षेप खोज्नुपर्ने हुन्छ । तर, योबीचमा पनि नौवटा बैंकले भने २७ अर्ब ४० करोड रुपैयाँ ऋण प्रवाह गर्ने क्षमता राख्छन् ।

राष्ट्र बैंकको व्यवस्थाअनुसार वाणिज्य बैंकले कर्जा र निक्षेपको अनुपात सीडी रेसियो ९० प्रतिशतसम्म पुर्‍याउन सक्छन् । मानौँ, कुनै बैंकसँग १०० रुपैयाँ निक्षेप छ, उसले कम्तीमा १० रुपैयाँ फन्डमा राख्नैपर्ने हुन्छ ।

ऋण विस्तार गर्न सक्ने ९० रुपैयाँबाट भने उसले खुद हुन आउने तरल सम्पत्तिबाट कम्तीमा २० रुपैयाँ नघट्ने गरी मात्रै कर्जा विस्तार गर्न सक्छ । कुनै बैंकको १०० रुपैयाँ खुद तरल सम्पत्ति पुग्यो भने २० रुपैयाँसम्म होल्ड गरेर बाँकी रकम कर्जा विस्तार गर्न सक्छ । यदि कसैको २३ रुपैयाँ तरल सम्पत्ति छ भने उसले ३ रुपैयाँ तरल सम्पत्ति घटाएर ३ रुपैयाँ कर्जा विस्तार गर्न सक्छ ।

यसका बीच दुवै सुविधा बैंकलाई रहँदैन । हामीले उल्लेख गरेका नौवटा बैंकले सीडी रेसियोको हिसाबले करिब ५७ अर्ब ऋण विस्तार गर्न सक्छन् तर एनएलएका हिसाबले भने ३४ अर्ब ७४ करोड रुपैयाँ । सबै बैंकको अनुपात मिलाउँदा भने जम्मा २७ अर्ब ४० करोड रुपैयाँ ऋण लगानी गर्ने क्षमता राख्छन् । मानौँ, कुनै बैंकको एनएलए राम्रो छ तर सीडी रेसियो न्यून छ भने पनि अनुपात घट्ने गरी ऋण विस्तार गर्न पाउँदैनन् ।

राष्ट्र बैंकले असारसम्म सीडी रेसियो ९० प्रतिशत र एनएलए कम्तीमा २० प्रतिशत कायम राख्न भनेको छ । यसअघि पनि केन्द्रीय बैंकले अहिले सीमा नाघिसकेका बैंकलाई थप ऋण विस्तार नगर्न मौखिक निर्देशन दिएको छ ।

स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड बैंक

अहिले सबैभन्दा बढी ऋण विस्तार गर्न सक्ने क्षमता स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड बैंकले राख्छ । यो बैंकसँग अहिले दिन सक्ने ऋणको सुविधा ९ अर्ब ५६ करोड रुपैयाँ छ । यो बैंकले १ खर्ब ९ अर्ब ८९ करोड रुपैयाँ निक्षेप संकलन गर्दा हालसम्म ८९ अर्ब ५६ करोड रुपैयाँ मात्र कर्जा विस्तार गरेको छ । यस बैंकसँग एनएलएको हिसाबले १४ अर्बभन्दा बढी कर्जा दिन सक्ने भए पनि त्यसमध्ये न्यून सीडी रेसियोका आधारमा उसले कर्जा वृद्धि गर्न सक्छ ।

एनएमबी बैंक

तरलता संकटका बीचमा पनि एनएमबी बैंकसँग ५ अर्ब १७ करोड रुपैयाँ कर्जा विस्तार गर्न सक्ने क्षमता छ । सीडी अनुपातको हिसाबले ५ अर्ब २१ करोड रुपैयाँ निक्षेप दिन सक्ने भए पनि एनएलएको हिसाबले भने ५१ अर्ब १७ करोड रुपैयाँको मात्रै कर्जा वृद्धि गर्न सक्छ यस बैंकले । यो बैंकले हालसम्म १ अर्ब ८६ करोड १६ लाख रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरेकोमा १ खर्ब ८४ अर्ब ४८ करोड कर्जा विस्तार गरेको छ । बैंकको सीडी रेसियो ८७ र एनएलए २२ प्रतिशत छ ।

राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक र प्रभु बैंक

राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकले ३ अर्ब ९८ करोड र प्रभु बैंकले २ अर्ब ७९ करोड रुपैयाँ कर्जा विस्तार गर्न सक्ने क्षमता राख्छन् ।

चैत मसान्तको तथ्यांकअनुसार ८६ प्रतिशत सीडी रेसियो रहेको यो बैंकले ९ अर्ब २४ करोड रुपैयाँसम्म कर्जा विस्तार गर्न सक्ने सुविधा थियो । तर, एनएलए भने २१.६३ प्रतिशत छ । १.६३ प्रतिशतको एनएलए घटाउँदा आउने रकम ३ अर्ब ९८ करोड रुपैयाँ कर्जा विस्तार गर्ने क्षमता राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकले राख्छ । यो बैंकले हालसम्म २ खर्ब ४४ अर्ब निक्षेप संकलन गरेकोमा २ अर्ब २५ करोड रुपैयाँ मात्रै कर्जा विस्तार गरेको छ ।

त्यस्तै, प्रभु बैंकले १ खर्ब ७१ अर्ब निक्षेप संकलन गरेर १ खर्ब ४८ अर्ब रुपैयाँको मात्रै कर्जा विस्तार गरेको छ । सीडीस्रोतका हिसाबले यस बैंकले सर्वाधिक १० अर्ब २३ करोड रुपैयाँसम्म लगानी विस्तार गर्न सक्ने क्षमता राख्छ । तर, यो बैंकको एनएलए २१.६३ को बिन्दुमा रहेका कारण २ अर्ब ७९ करोड रुपैयाँ कर्जा विस्तार गर्न सक्छ ।

लक्ष्मीले २ अर्ब २० करोड र माछापुच्छ्रेले १ अर्ब २९ करोड ऋण दिन सक्ने

ऋण विस्तारको हिसाले लक्ष्मी बैंक र माछापुच्छ्रे बैंक पनि सहज अवस्थामा छन् । ८७.३३ प्रतिशत सीडी रेसियो रहेको र २१.६३ प्रतिशत एनएलए रहेको लक्ष्मी बैंकले २ अर्ब २० करोड रुपैयाँ कर्जा विस्तार गर्न सक्छ ।

यो बैंकले चैत मसान्तसम्म १ खर्ब ३५ अर्ब ३७ करोड रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरेको छ भने १ खर्ब ३२ अर्ब ३५ करोड रुपैयाँ कर्जा विस्तार गरेको छ । त्यस्तै, माछापुच्छ्रे बैंक पनि ऋण विस्तार गर्न सक्ने अवस्थामा छ । यो बैंकले चैत मसान्तसम्म १ खर्ब ४३ अर्ब ७७ करोड रुपैयाँको निक्षेप संकलन गरेकोमा १ खर्ब ३२ अर्ब ४३ करोड रुपैयाँ कर्जा विस्तार गरेको छ ।

८९.१३ प्रतिशत सीडी रेसियो रहेको यो बैंकको २१.०६ प्रतिशत एनएलए छ । यस हिसाबले १ खर्ब २९ अर्ब रुपैयाँको कर्जा विस्तारको क्षमता माछापुच्छ्रे बैंकसँग छ ।

यसबाहेक एनसीसी बैंकले १ अर्ब १८ करोड, सानिमा बैंकले १ अर्ब १ करोड र एनआईसी एशिया बैंकले २१ करोड ऋण विस्तार गर्न सक्ने क्षमता राख्छन् । समग्रमा अहिलेको अवस्थामा बैंकहरूबाट निक्षेप नै घट्न थालेपछि तरलता थप समस्या देखिएको छ । नेपाल बैंकर्स संघको तथ्यांकअनुसार पछिल्लो महिना मात्रै बैंकबाट २५ अर्ब निक्षेप घटेको छ । चुनावपछि सर्वसाधारणले निकालेको पैसा क्रमश: बैंकमा फर्कने र सरकारको खर्च पनि बढ्ने भएकाले अन्य बैंक पनि ऋण विस्तार गर्न सक्ने अवस्थामा पुग्ने बैंकर्स संघका अध्यक्ष अनिल उपाध्यायले बताए ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, वैशाख २७, २०७९ १६:५२