७ महिने छोरी घरमै छाडेर चुनावी मैदानमा पुष्पा

A+ A A-

उनको टोल माओवादीको गढ भए पनि उनको मन त्यतातर्फ गएन । बरु उनले विकल्प खोज्न थालिन् । २०७४ सालको स्थानीय चुनावताका उनले ‘खास’ एजेन्डाविहीन पुरानै पार्टीलाई भोट नहाल्ने निर्णयमा पुगेकी थिइन् । तर, अघिल्लो स्थानीय चुनावमा तत्कालीन विवेकशील पार्टीबाट काठमाडौंको मेयरमा रञ्जु दर्शनाको उम्मेदवारीको चर्चाले उनलाई राजनीतिको वैकल्पिक बाटो समात्ने प्रेरणा दियो ।

आफूभन्दा कम उमेरकी दर्शना राजनीतिमा होमिएको देखेर ‘म पनि किन नलाग्ने’ भन्ने प्रश्नले उनको मनमा डेरा जमायो । अन्ततः २०७४ सालमा भरतपुरमा विवेकशीलको पार्टी कार्यालय धाएरै उनले पार्टी सदस्यता लिइन् । यसरी विवेकशीलबाट राजनीति सुरु गरेकी भरतपुर– ४, लंकु निवासी ३८ वर्षीया पुष्पा सापकोटा अहिले चुनावी मैदानमा छिन् ।

आसन्न स्थानीय चुनावमा उनी विवेकशील साझा पार्टीको तर्फबाट भरतपुर महानगरपलिका उपमेयर पदको उम्मेदवार हुन् । विभिन्न दलहरू र स्वतन्त्रबाट भरतपुरको उपमेयरमा १० जना दाबेदार छन् । जसमा पुष्पा पनि एक हुन् । नजिकिँदै गरेको चुनावी सरगर्मीमा पुष्पालाई महानगरवासीको घरदैलोमा पुगेर आफ्नो एजेन्डा बुझाउन र मत माग्न भ्याइनभ्याइ छ ।

स्वास्थ्य र जनसंख्यामा स्नातकोत्तर सकेकी पुष्पा पेसाले शिक्षिका हुन् । उनले भरतपुरको लंकुमा आफैँले मन्टेश्वरी चलाइरहेकी छिन् । मन्टेश्वरीमा पाँच जनालाई रोजगारी पनि दिएकी छिन् । आफ्नो पेसा र व्यवसाय भरतपुरमै भएकाले काठमाडाैंमा विवाह भए पनि उनी थातथलोमै छिन् । पेसासँगै राजनीतिमा होमिएकी पुष्पा सात महिनाकी छोरीकी आमा हुन् । अहिले उनी आमाको जिम्मामा छोरीलाई छाडेर एकाबिहानैदेखि साँझसम्मै जनताको घरदैलो र भेटघाटमा व्यस्त छिन् । जुन कुरा एउटी आमाको लागि चुनौतीपूर्ण छ ।

पुष्पालाई माइती र श्रीमान्‌को पनि पूर्ण साथ छ । यद्यपि छोरी छाडेर मत माग्दै हिँड्न सहज भने पक्कै छैन । ‘हामीजस्तो काम गर्ने महिलाका लागि घर, परिवार, बच्चा सम्हालेर हिँड्न चुनौती त छ नै । सानो बच्चा छाडेर हिँड्दा समयमै स्तनपान गराउन नसकेर पीडा हुन्छ । अहिले चुनावी माहौलमा दौडिन थालेपछि महिलालाई हुने चुनौती अझै नजिकबाट बुझ्दैछु । कहिलेकाहीँ त सकिँदैन कि जस्तो पनि लाग्छ । तर, पुरुषले गरिहाल्नुभएको छ नि । हामी किन हिँड्नुपर्‍यो भनेर खुम्चन हुन्न भन्ने लाग्छ । देशको राजनीति, अर्थदेखि लिएर हरेक क्षेत्रमा महिलाको पनि निर्णायक र अर्थपूर्ण उपस्थिति हुनुपर्छ भनेर मैले उपमेयरमा उम्मेदवारी दिने निर्णय गरेँ’, उनले आफ्नो उम्मेदवारीबारे बताइन् । उनलाई पार्टी र परिवारले उपमेयरमा उठ्नका लागि प्रेरित गरेको उनी बताउँछिन् ।

दुधे बच्चालाई हजुरआमाको काखमा छाडेर चुनावी मैदानमा होमिएकी पुष्पालाई उपमेयरको चुनाव जितेर आममहिलाहरूको प्रतिनिधि बन्नु छ । उनीहरू बस्नलायक सुरक्षित शहर बनाउनु छ । त्यसो त उनीसँग उस्तो भयङ्कर विकासका ठूला एजेन्डा पनि छैनन् । तर, सानासाना काम गरेर सुरक्षित र सुन्दर भरतपुर बनाउन सकिने उनका योजना स्पष्ट छन् । ‘मेरो उम्मेदवारी तमाम महिलाहरूका लागि हो, जो राजनीतिमा आउनुपर्छ, अर्थपूर्ण हस्तक्षेप हुने गरी निर्णायक तहमा पुग्नुपर्छ, पछि ह्ट्नुहुँदैन भन्ने उत्पेरणा र आत्मविश्वास जगाउन हो’, उनी भन्छिन् ।

भरतपुरलाई स्मार्ट सिटीको उपमा भिराउँदै गर्दा उनलाई भने अझै पनि महानगर भद्रगोल शहर नै लाग्छ । भरतपुर महानगर व्यवस्थित बन्न नसकेको उनको भनाइ छ । ‘स्मार्ट सिटी त भन्छौँ, तर त्यसको मतलब के हो त, साँच्चै स्मार्ट छ त ? ट्राफिक लाइट, गाडीहरूको व्यवस्थापन भएकै छैन । बजारभरि छरिएका साना व्यवसायीहरूसँग हामी सवारी ठोक्काउदै हिँड्छौँ । उनीहरूको व्यवस्थापन खै त ? स्मार्ट सिटी भनेर के गर्नु ? एउटा राम्रो सार्वजनिक शौचालय छैन । यसको व्यवस्थापन त गर्नुपर्‍याे नि । हामी ठूलाठूला सपना देखाउँछौँ, तर ससाना कुराहरूमा ध्यान दिँदैनौँ । भरतपुर महानगरपालिकामा एउटा ट्राफिक लाइटसम्म छैन । हामी साना कुराभन्दा बढी ठूला विकासका धाक लगाउँछौँ । ठूला सपना देख्नका लागि पहिले आधारभूत आवश्यकता औँल्याउनुपर्छ । त्यो काम म गर्न चाहन्छु ।’ हालको अव्यवस्थाबारे प्रश्न गर्दै उनी आफ्नो प्रतिबद्धता सुनाउँछिन् ।

महिलाहरूलाई रोजगारको व्यवस्थापन र हिंसारहित समाज निर्माण गर्ने उनको परिकल्पना छ । ‘महिलाहरू दिनहुँ हिंसा, बलात्कार जस्ता जघन्य अपराध भोग्न बाध्य छन् । खै त महिलाका सवालमा कडा प्रशासन ? कहाँनेर हामी चुकेका छौँ ? भोलि यो समाजमा हाम्रा छोरीहरू सुरक्षित छन् त ? यी सबै कुरालाई हेरेर अब म हिँड्नैपर्छ ,बोल्नुपर्छ भनेर मैले उम्मेदवारी दिएकी हुँ ।’

भरतपुरमा ठूला दलले गठबन्धन गरेर उठाएका उम्मेदवारसँग प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्दा पुष्पाको उपमेयरको चुनावी लडाइँ भने सहज छैन । जनतामाझ जाँदा राम्रो प्रतिक्रिया पाइरहेकाले आफूलाई ठूला दलहरूसँग भिड्न हौसला मिलिरहेको बताउँछिन् । ‘लोकतन्त्रमा भोट दिने अधिकार जनतामा छ । ठूलो पार्टी जनताले नै बनाएको त हो, अहिले म घरदैलोमा जाँदा बुझेको भरतपुरवासीले वैकल्पिक व्यक्ति खोजिरहनुभएको छ । त्यो विकल्प म नै हुँ । त्यही नै मेरो जित्ने आधार हो’, उनी भन्छिन् ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, वैशाख २५, २०७९ ०६:१०