मुक्तकमैयाको गुनासो– चुनावमा भोट माग्न आउँछन्, त्यसपछि गाउँमा फर्केर आउँदैनन्

मुक्तकमैयाको गुनासो– चुनावमा भोट माग्न आउँछन्, त्यसपछि गाउँमा फर्केर आउँदैनन्

A+ A A-

सुदूरपश्चिमको एक मात्र उपमहानगरपालिका धनगढी जहाँ अझै पनि विकास हुन सकेको छैन । धनगढी–१२, हिम्मतपुर चार वर्षपहिले जस्तो थियो, अझै पनि त्यस्तै छ । स्थानीय चुनाव मुखैमा आइरहेका बेला फेरि नेताहरू विभिन्न चुनावी वाचा लिएर जनताका घरदैलोमा पुगेका छन् ।

हिम्मतपुरका घरीराम चौधरीको घरमा पनि विभिन्न नेताहरू भोट माग्न आउन सुरु गरिसकेका छन् । घरीरामको एउटै गुनासो छ– नेताहरू जितेर गइसकेपछि अनुहार देखाउँदैनन् । ‘अहिले मिलेको लालपुर्जा पनि सक्कली हो कि नक्कली हो भन्नेबारे पनि आफूहरू विश्वस्त नरहेको बताए । लालपुर्जा लिँदा १५ सय २५ रुपैयाँ तिरेर लिएको उनले बताए । त्यो लालपुर्जा भए पनि जग्गाजमिन बेच्न नमिल्ने र बैँकमा धितोसमेत राख्न नमिल्ने भन्दै उनले असन्तुष्टि व्यक्त गरे । ‘लालपुर्जा दिँदा हामीलाई धेरैजस्तो चौधरीमा जाँडरक्सी खान्छन्,’ उनले भने, ‘के थाहा, धितो राखेर जाँडरक्सी पो खान्छन कि ?’

हिम्मतपुर शिविरकी सुस्मिता चौधरीले पनि नेताहरूले भोट त मागे तर विकास भने गर्न नसकेको गुनासो गरिन् । अघिल्लोपटकको चुनावमा विभिन्न आश्वासन दिएर गएका नेताहरू फेरि फर्किएर नआएको उनको भनाइ छ । उनी भन्छिन्, ‘नेताहरू चुनावमा शिविरमा आएर विभिन्न आश्वास दिएर भोट माग्छन्, पछि फर्केर आउँदैनन् । गरेको वाचा पनि पूरा गर्दैनन् । यहाँको बत्तीको हालत पनि उस्तै छ साँझतिर पावर पुग्दैन, काटिइहाल्छ । सुधार होला भनेर के आस गर्नु ।’

‘हाम्रो गाउँमा आउने नेताहरू अहिले पनि हामीलाई सहयोग गर्नुहोस्, तपाईंहरूको व्यवस्थापन गरौँला भनेर भनिरहेका छन्,’ उनले भनिन्, ‘अब त भोट पनि दिने कि नदिने भन्ने दोधारमा छौँ ।'

जसले विकास गर्छ, उसैलाई भोट दिने फगती चौधरी बताउँछिन् । विकासका ठूला सपना दिएर सानासाना सपना पनि पूरा गर्न नसकेको उनले बताइन् । ‘आश्वासनकै भरमा नेतालाई भोट हालिँदैन,’ उनले भनिन् । अब भने काम गर्नेलाई मात्रै भोट हाल्छौँ ।’

उनले शिविरमा आएर नेताहरूले एक बोतल रक्सीमा सिधासाधालाई लट्ठ पारेर भोट किन्ने गरेको आरोप लगाइन् । ‘गाउँमा सेवा सुविधा केही पुग्न सकेको छैन,’ उनले भनिन्, ‘सबैभन्दा बढी समस्या सडक र खानेपानीको छ । सडकका नालाहरू पनि बनाइएका छैनन् ।’ उनले नेताहरू जितेर गएपछि जनतालाई चिन्नै छोड्ने गरेको बताइन् ।

शिविरमा धेरैजसोले दैनिक ज्याला मजदुरी गरेर पेट पाल्ने गरेका छन् । ‘नमस्कार भन्दै भोट माग्न आउँछन्,’ स्थानीय बिपतराम चौधरीले भने, ‘मलाई भोट दिएर जिताउनुहोस्, म तपाईंको दु:खसुखमा हेर्छु भनेर भन्छन्, तर अन्तिममा कुनै सहयोग हुँदैन ।’

आफूले दैनिक मजदुरी नगरी खान नपुग्ने उनको भनाइ छ । यो ठाउँको विकास गर्छु, रोजगारीको व्यवस्था गर्छु भन्ने नेताहरूपछि फर्केर नआउने उनको गुनासो छ । ‘भोट माग्दै प्रतिनिधिसभा सदस्य नारदमुनि रानाले भगतपुरको मन्दिर बनाइदिनछु भन्नुभयो,’ बिपतरामले भने, ‘आजसम्म त्यस्तै छ । जितेपछि बेपत्ता भए । फर्केर आएनन् ।’

चुनावका बेला नेताहरूले सडक, खानेपानी, विद्यालय र विद्युत् पुर्‍याइदिने आश्वासन दिए पनि पूरा नहुने गरेको उनको गुनासो छ । संविधानसभाका पूर्वसदस्य हरि श्रीपाइलीले मुक्त कमैयाको पुनःस्थापनाका लागि सरकारसँग माग गरेको बताए । ‘पुनः स्थापनाका लागि काम सुरु भएको छ,’ उनले भने, ‘नेपालमा अब कुनै पनि हलिया, कमैया र कमलरीहरूले पुनःस्थापना भएन भन्ने स्थिति आउने छैन ।’

आफूहरूले भोटका लागि मात्रै राजनीति नगरेर मुक्त कमैयाहरूको पुनः स्थापनाका लागि लागिपर्ने उनको भनाइ छ । स्थानीय, प्रदेश र संघीय सरकारले हलिया, कमैया र कमलरीहरूका लागि काम गरे पनि उनीहरूको अवस्थामा भने सुधार आउन सकेको छैन ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, वैशाख २३, २०७९ १६:३६