सरकारी अधिकृत छाडेर वडाध्यक्ष उठेका तीर्थ भन्छन्– म सरकारी जागिरमा फैलिन सकिनँ

सरकारी अधिकृत छाडेर वडाध्यक्ष उठेका तीर्थ भन्छन्– म सरकारी जागिरमा फैलिन सकिनँ

A+ A A-

इलामको लक्ष्मीपुर मूल घर भएका तीर्थराज आचार्यको जीवन ठिकठाक चलेकै थियो । नाम थियो, दाम थियो । तीर्थ मेची आयुर्वेद अञ्चल अस्पताल आइतबारेमा वरिष्ठ कविराज निरीक्षक अधिकृत (सातौँ) तहमा जागिर खान्थे । घरबार चल्न चाहिने सम्पूर्ण थियो उनीसँग । तीर्थ अचानक, सरकारी जागिर छाडेर राजनीतिमा आए । उनी अधिकृतको जागिर छाडेर वडाध्यक्षका उम्मेदवार बनेका छन् । इलामको सूर्योदय नगरपालिका वडा नम्बर १३ बाट वडाध्यक्षमा उनको नाम आएपछि स्थानीय चकित बनेका छन् ।

‘हरेक मानिस स्वभावले फरक पर्ने रहेछ, मसँग सबथोक थियो’, तीर्थ भन्छन्, ‘जोसँग केही थिएन, उसलाई कसरी सहयोग गर्न सकिन्छ भन्ने सोचले म धेरै दिनदेखि निदाउन सकेको थिइनँ ।’ तीर्थको स्वभाव नै अजिबको थियो, सरकारी पेसामा हुँदा पनि मानिसको मद्दत गर्न अफिस बिदा लिएरै जाने गर्थे । उनीसँगै काम गरेका खगेन्द्र पौड्याल सुनाउँछन्, ‘तीर्थ सर सहयोगी भावनाको मान्छे हो, बरु अफिस नभ्याए बिदा लिनु हुन्थ्यो । तर, कसैलाई परेको दुःख उहाँलाई आफ्नै जस्तो लाग्थ्यो ।’

‘काटेको हातमा मलम धेरै लगाएँ । शरीरको बाहिरी चोटसँग धेरै खेलेँ’, तीर्थ सुनाउँछन्, ‘सम्झनुहोस् त! बारीमा बाली लटरम्म फलेर पनि बेच्न नसक्ने किसानको पीडा, उनीहरूको मन कति पोलेको थियो ? मेरो पेसाले भएर पनि नभएका किसान दाजुभाइको मनको घाउमा मलहम लगाउन सकिनँ ।’ अन्ततः यस्तै छट्पटिले उनी राजनीतिमा आए ।

तीर्थसँग संसार नै बदल्ने भोक देखिँदैन । न राजनीतिका व्यावसायिक खेलाडीसँग आदत नै मिल्छ । तीर्थ न सम्पत्ति बाँड्न सक्छन्, न सपना । उनलाई सामान्य घरका कृषक, व्यवसायी को पीडामा साझेदार बन्नु छ ।

इलामको लक्ष्मीपुर कृषक धेरै भएको क्षेत्र हो । त्यहीँका वडाध्यक्षका उम्मेदवार हुन्, तीर्थ । स्थानीयवासीलाई आफ्नै उत्पादनले बाँच्न सक्ने मात्र बनाउन सके तीर्थलाई अरू धेरै केही चाहिएको छैन । लक्ष्मीपुर उत्पादनका हिसाबले उर्वर क्षेत्र हो । तर, कृषक आफ्नै उत्पादनले बाँच्न सक्ने अवस्थामा छैनन् । लक्ष्मीपुरकै उत्पादनले लक्ष्मीपुरबासीलाई पुग्ने अवस्था भएपछि स्वतः विकास हुन थाल्ने तीर्थको बुझाइ छ ।

‘सरकारी जागिरमा निश्चित दायरा थियो’, तीर्थ भन्छन्, ‘फैलने निश्चित ठाउँ मात्रै थियो ।’ तीर्थलाई सरकारी सेवाबाट गरेको सहयोगले सबै क्षेत्रमा सेवा दिन नसक्ने लागेपछि विकल्प खोजेका हुन् । राज्यले तोकेको भन्दा बाहिर सरकारी जागिर जान नसक्ने तीर्थको ठम्याइ छ । फैलन उनलाई केही न केही चाहिएको थियो, वडाध्यक्ष पद तीर्थलाई उत्तम विकल्प लाग्यो ।

हुनैलाई तीर्थ स्वास्थ्य क्षेत्रसँग जोडिएका थिए । कोभिडको समयमा देशको सेवा गर्ने मौका स्वास्थ्य क्षेत्रले पायो । उनले पनि गरे । देशलाई संकट पर्दा स्वास्थ्यले ढाल बनेर छेकेको सम्झिए पनि उनले । ‘तर, मेरो मन यतिले सीमित भएन’, तीर्थले भने ।

माओवादी नेता गिरिराजमणि पोखरेल स्वास्थ्य मन्त्री हुँदा तीर्थ उनको सचिवालयमा कार्यरत थिए । भन्छन्, ‘त्यतिबेला मैले नेपालको स्वास्थ्य अवस्था र देशको बारे धेरै कुरा सिक्ने मौका पाएको थिएँ ।’

तीर्थले समाज र संगठन नबुझेकै पनि होइन । स्वास्थ्यकर्मीको छाता संगठन नेपाल आयुर्वेद स्वास्थ्यकर्मी समाजमा दुई कार्यकाल महासचिव भए, एक कार्यकाल अध्यक्ष । अहिले सूर्योदय १३ मा नेकपा माओवादी केन्द्रको तर्फबाट वडाध्यक्षको उम्मेदवार छन् । माओवादी केन्द्रसँग नेकपा समाजवादीले तालमेल गरेको छ । सो क्षेत्रमा कांग्रेस एक्लै चुनावी मैदानमा छ ।

भ्यूटावर, बाटो, बिजुली र पानी मुख्य ठान्दैनन् उनी । उनीसँग साधारण सपना छ । राजनीतिमा भएको पछिल्लो अभ्यासभन्दा फरक । सपनामा बाँच्न स्थानीयलाई उनले बाध्य पारेनन् । बरु, सजिलो बनाइदिने कुरा गरे । ‘उत्पादनले खान पुग्नु पर्‍यो, बस्’ तीर्थ सजिलै सुनाउँछन्, ‘यदि उत्पादनले खान पुग्दैन भने उत्पादन विनिमयले पुग्नुपर्छ । बेच्ने पनि ठाउँ छैन भने राज्यले व्यवस्था गरिदिनु पर्छ ।’ उनको विचारमा जनताले स्थानीय सरकार महसुस गर्ने ठाउँ नै त्यही हो ।

तीर्थ सजिलै विचलित हुने देखिँदैनन् । उनीसँग जित्ने सपना छ, जितेर गर्ने धेरै काम छ । कथम कदाचित् हारे भने पनि समाजसेवाबाट भाग्ने योजना छैन । उनी भन्छन्, ‘हात मुख जोर्न सानो मेडिकल चलाउँला, तर काम भनेको यही १३ नम्बरका जनताको सेवा गर्ने हो । नआउनु आएँ, अब त्यति सजिलै भाग्दिनँ ।’

प्रकाशित मिति: बिहीबार, वैशाख २२, २०७९ ०६:३३