रामचन्द्रका दुःख : जिल्लामा गोविन्दराज, केन्द्रमा शेरबहादुर

A+ A A-

नेपाली कांग्रेसका वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल अनुभवको हिसाबले सभापति शेरबहादुर देउवाभन्दा वरिष्ठ हुन् भने महामन्त्री डा. शशांक कोइरालाभन्दा चार दशक पुरानो अनुभव उनीसँग छ ।

पार्टीको कार्यवाहक सभापतिदेखि संवैधानिक अंगको प्रमुख प्रतिनिधिसभाको सभामुख जस्तो जिम्मेवारी सम्हालेका पौडेलले जति अनुभव लिएका छन्, त्यति नै असफलता बेहोरेका छन् । पार्टी संसदीय दलको नेतासमेत भइसकेका पौडेल १७ पटकसम्म प्रधानमन्त्रीको उम्मेदवार भएर पराजित हुने ‘अभागी’ नेता पनि हुन् ।

कांग्रेसको सात दशक लामो इतिहासमा पार्टी नेतृत्व कि त कोइराला परिवारका सदस्यले वा उनीहरुकै समर्थकले लिँदै आएका थिए । तर, पौडेल यस्ता नेता हुन्, जाे कार्यवाहक सभापतिको हैसियतमा सभापतिमा उम्मेदवार भएर पनि पराजित भए ।

२०४६ सालको राजनीतिक परिवर्तनपछि भएका २०४८, २०५१ र २०५६ को आमनिर्वाचन र २०६४ तथा २०७० को संविधान सभा निर्वाचनमा समेत विजयी भएका पौडेलको राजनीति जीवनको उत्तरार्धमा आएर आरालो लाग्न थालेको छ ।

पार्टी वरिष्ठ नेताको हैसियत बनाएका पौडेल २०७४ सालको संघीय निर्वाचनमा पराजित भएपछि राजनीति पनि चुनौतीपूर्ण बन्न थालेको छ ।

पौडेललाई यतिबेला केन्द्रमा सभापति तथा आफ्ना प्रत्याशी शेरबहादुर देउवा र जिल्लामा पूर्वसहमहामन्त्री गोविन्दराज जोशीले चुनौती दिएका छन् ।

पार्टीको केन्द्रीय विभागदेखि भ्रातृ संस्था गठन र पार्टीका महत्त्वपूर्ण निर्णयमा आफूसँग सभापति देउवाले सल्लाह नगरेको गुनासो गरिरहेका पौडेललाई जिल्लामा कारबाहीकै लागि भनेर जोशीले सिफारिस गरेका छन् ।

पूर्वगृहमन्त्री समेत रहेका जोशीले कांग्रेसको तनहुँ जिल्ला कार्यसमितिमा समानान्तर कार्य समिति गठन गरेर पौडेललाई चुनौती दिएका छन् । चुनौती मात्र होइन, पौडेललाई जोशी सधैं टाउको दुखाइ बन्ने गरेका छन् ।

२०७४ को संघीय संसद्को निर्वाचनमा पौडेलविरुद्ध बागी उम्मेदवारी दिएका जोशीको उम्मेदवारी रद्द भयो । तर, जोशीलाई कारबाहीका लागि पौडेलले पार्टी केन्द्रमा गुहारिरहेका छन् । उनको गुनासो र अनुरोधलाई २२ असारको केन्द्रीय कार्य समिति बैठकबाट सुनुवाइ सुरु भएको छ ।

अनुशासनको कारबाहीका लागि पौडेलले जोशी र पूर्वसभासद उर्मिला थापासहित अन्यकाे पनि नाम सिफारिस गरेका थिए । तर, संघीय निर्वाचन भएको डेढ बर्षपछि गठन भएको अनुशासन समिति सो विषयमा अध्ययन गर्न नपाउँदै केन्द्रीय कार्य समितिको एजेन्डा बनेको छ ।

कांग्रेसको विधानले अनुशासन उल्लंघन भए वा नभएको विषयमा छानबिन, अध्ययन र कारबाहीका लागि सिफारिस गर्ने अधिकार केन्द्रीय अनुशासन समितिलाई दिएको छ । तर, पौडेललाई फकाउन सभापति देउवाले अनुशासन उलंघनको घटनालाई सिधै केन्द्रीय कार्य समितिको क्षेत्राधिकारभित्र पारेका छन् ।

तनहुँमा पौडेल पक्षका वैकुण्ठ न्यौपाने जिल्ला कार्य समितिका सभापति हुन् । उनी व्यास नगरपालिकाको मेयर भएपछि कार्यवाहक सभापति जितप्रकाश आले छन् । उता, जोशीले भने डिल्लीराम अधिकारीको सभापतित्वमा २७ सदस्यीय समानान्तर जिल्ला कार्य समिति घोषणा गरेका छन् ।

पार्टीका गतिविधि आफ्नो गृह जिल्ला तनहुँमा सञ्चालन हुन थालेपछि चिन्तित बनेका पौडेल केन्द्रमा पनि सभापति देउवाले पेल्न थालेपछि निकै थकित देखिन थालेका छन् ।

जिल्लामा जोशीलाई ठेगान लगाउन अनुशासन समितिको क्षेत्राधिकारलाई समेत केन्द्रीय कार्य समितिको एजेन्डा बनाउन सफल पौडेलले २२ असारको केन्द्रीय कार्य समिति बैठकमा बहिष्कारको धम्की दिएका थिए ।

उनले १४औं महाधिवेशनको कार्यतालिका बैठकमा सभापतिले पेस नगरेसम्म बैठकमा नजाने अडान लिएका थिए । तर, उनी आफ्नो एजेन्डा पेस नभए पनि बैठकमा सहभागी भएका थिए । पौडेलले बहिष्कार गर्छु भनेको बैठकमा सहभागी हुनुको खास कारण नै तनहुँको समानान्तर कांग्रेसको संगठनका विषयमा छानबिनको एजेन्डा पेस गर्नु थियो ।

पार्टीका विभाग, समिति तथा प्रतिष्ठान गठन र केन्द्रीय कार्यसमिति विस्तार गर्दा समेत सभापति देउवाले उपेक्षा गरेपछि एक्लिएका पौडेलले नेपाल विद्यार्थी संघ र महिला संघको महाधिवेशनमा समेत सभापतिले एक्लाे बनाएकाे महसुस गरेपछि नेपाल तरुण दलको महाधिवेशनमा सर्वसम्मतको अडान छोडेनन् । त्यसैले केन्द्रीय तहमा सभापति देउवासँग सहमतिको अडान लिने गरेका पौडेल जिल्लामा भने आफ्नो गुटलाई मजबुद बनाउने योजनामा छन् । जिल्लामा जोशीको चुनौती खेपिरहेका पौडेललाई केन्द्रमा पनि महामन्त्री डा. शशांक कोइरालाले समानान्तर गुट सञ्चालन गर्न थालेपछि तनावमा पर्ने गरेका छन् ।

यसअघि १३औं महाधिवेशनको मुखैमा आएर तत्कालीन संस्थापन पक्षका महामन्त्री कृष्णप्रसाद सिटौलाले युवा नेता गगन थापालाई लिएर तेस्राे गुटमार्फत महाधिवेशनमा अघि बढेपछि पौडेल सिटौलासँग पनि चिढिएका थिए ।

यसरी केन्द्रदेखि जिल्ला तहसम्म हैसियत वृद्धि गर्दै गरेका र हैसियत जमाएका नेताका कारण पौडेललाई राजनीतिक उचाए बढाउन चुनौती थपिएको छ । पौडेलको राजनीतिक उचाइलाई उजिल्याउन सहयोग गर्ने समूह र वृत्तले संगठित भएर अघि नबढे उनको भविष्य सुखमयभन्दा दुःखतर्फ नै मोडिने निश्चित छ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, असार २५, २०७६ १६:३६