मागेर गुजारा चलाउँछन् ०४६ सालकाे जनआन्दाेलनका ‘जिउँदा शहीद’

A+ A A-

स्टिल जडान गरिएको दाहिने खुट्टा वैशाखीको सहारामा हिँड्छ । तर, पेट भर्नु छ, अभाव टार्नु छ । तारा खड्का आफ्ना गोली लागेका घाइते खुट्टा घिसार्दै गाउँ-गाउँ डुल्छन् । जिब्रो काटिएको छ । बोली स्पष्ट छैन । उनी मानिसहरूलाई याचनाका आँखाले हेर्छन्, र आफ्नो दुःख दर्साउँदै हात पसार्छन् । बोली नबुझ्नेहरूका लागि मैलो झोलाबाट पुरानो पत्रिका निकालेर देखाउँछन् । जहाँ उनको बारेमा लेखिएको समाचार छापिएको छ ।

‘जिउँदो शहीद’का नाममा छापिएका समाचार र उनको अवस्था देखेपछि मानिसहरूको मन पग्लन्छ । ‘त्यसैबाट उनको गुजारा चलिरहेको छ । गुजारा मात्र हैन औषधि किन्ने पैसा पनि जुटाइरहेका छन्,’ ताराका एक छिमेकी सुनाउँछन् । मन पग्लनेहरूले त सहयोग गर्छन्, कतिबाट त अपमान पनि बेहोर्नुपरेको छ । ‘तर, माग्नु कसको लागि रहर होला र,’ तारा सुनाउँछन् ।

रुकुम मुसिकोट सोलवाङ-५ का तारा ४५ वर्षका भए, तर उनले दुःखकाे लामो आयु पार गरिसकेका छन् । २२ वर्षको उमेरदेखि वैशाखीको भरमा उनी हिँड्न बाध्य छन् । ०४६ सालको आन्दोलनको घाइते नम्बर १ सय ८४ हुन्, तारा ।

आन्दोलनमा प्रजातन्त्र प्राप्तिका लागि सडकमा उक्लनेहरूको भिडमा मिसिएका थिए उनी । ‘देशको लागि ज्यानै दिन पनि पछि पर्नुहुन्न,’ अरुले मुठ्ठी कसेर भनेका सुन्थे । उनी सोच्थे, ‘मैले पनि लड्नुपर्छ ।’

२४ चैत, ०४६ । नारायणहिटी दरबारअगाडि राजा महेन्द्रको सालिक तोड्ने समूहमा हौसिएका थिए तारा । त्यही दिन उनको दायाँ खुट्टामा प्रहरीले बर्साएको तीन गोली गाडियो । ताराले जीवन सकियो ठाने । तर, त्यति सजिलै कहाँ सकिन्थ्यो र ! प्रहरीले पक्राउ गरेर जिब्रोमा करेन्ट लगाइदिएकाे उनका आफन्तकाे दाबी छ । जिब्रोमा करेन्ट र लगातारको शारीरिक यातना सहन गर्न नसेका उनी बेहोस भए । ‘मर्‍यो’ भनेर प्रहरीले कालिमाटीको पुलनिर फालिदिएकाे आफन्तकाे दाबी छ ।

त्यतिबेला बेहोस अवस्थामा फालिएका तारालाई नेपाली कांग्रेसका नेता गगनकुमार थापाको सहयोगमा वीर अस्पतालमा पुर्‍याइएको थियो । अस्पतालमा १२ घण्टापछि ताराको होस त खुल्यो । अवस्था गम्भीर थियो । ‘बाँकी उपचार यहाँ हुन सकेन । ०४७ सालमा जनआन्दोलनको उद्धार कोषबाट उनी उपचारका लागि अमेरिका समेत गएका थिए ।

तारा अहिले ‘जिउँदो सहीद’का नामले चिनिन्छन् । तर, आन्दोलनमा घाइते हुनुले सम्मान होइन, चोट मात्र दिइरह्यो उनलाई । ‘सुरु सुरुमा त खान बस्न र औषधिको व्यवस्था गरिदिएको थियो सरकारले, पछि त सबै छुट्याे,’ ताराकाे दुःखेसो छ ।

उनले आफूलाई सहयाेगका लागि सरकारको ढोकामा ढक्ढक्याइरहे । नेताहरूलाई भेटिरहे । स्व.मरिचमान श्रेष्ठ, स्व गिरिजाप्रसाद कोइराला, माधव नेपाल, पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’, शेरबहादुर देउवा लगायतलाई भेटेर उनले आफ्ना पीडाहरू पोखे । उनीहरूबाट केही पाएनन्, आश्वासन शिवाय !

‘मैले राजधानीमा महल बनाउनु भनेको छु र ? एक छाक र औषधि उपचारको लागि सहयोग गर्नु पो भनेको हुँ । के यो देशमा हाम्रो योगदानको कदर छैन र,’ ताराको प्रश्न छ ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, वैशाख १०, २०७९ १३:२२