अर्थतन्त्र संकटमा परेको बेला किन निलम्बन गरियो गभर्नर ? अर्थमन्त्री जिम्मेवार छैनन् ?

अर्थतन्त्र संकटमा परेको बेला किन निलम्बन गरियो गभर्नर ? अर्थमन्त्री जिम्मेवार छैनन् ?

A+ A A-

सरकारले स्वायत्त संस्था नेपाल राष्ट्र बैंकका गर्भनर निलम्बन गर्ने अपरिपक्क निर्णय लिएको छ ।

अर्थतन्त्रमा दबाब परिरहेको सन्दर्भमा एकतर्फी रूपमा कतिपय कदम चालिरहेको राष्ट्र बैंकका प्रमुखमाथि सरकारले अर्थतन्त्र ध्वस्त बनाएको आरोप लगाउँदै डण्डा चलाएको हो ।

यो कदमलाई अस्वभाविक रूपमा लिइएको छ । राष्ट्र बैंककै इतिहासमा दोस्रो पटक यसरी गभर्नरलाई निलम्बन गरिएको हो ।

स्थानीय तह चुनावको पूर्वसन्ध्यामा शेरबहादुर देउवा नेतृत्त्वकाे सरकारले चालेको कदमले अर्थतन्त्रमा समेत थप समस्या सिर्जना गर्न सक्ने विज्ञले बताएका छन् ।

कुनै पनि देशको अर्थतन्त्र संकटमा पर्नुमा सबैभन्दा बढी दोष कसैको हुन्छ भने अर्थमन्त्रालयकै हुन्छ ।

अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले समेत बाह्य दबाबको कारण समस्या सिर्जना भएको बताउँदै आएको थिए ।

तर, यसका बीच अर्थतन्त्र संकटमा पर्न सक्ने भन्दै राष्ट्र बैंकले गत कात्तिकदेखि एकपछि अर्को कदम चाल्दै आएको थियो । राष्ट्र बैंक १४ सयभन्दा बढी मालबस्तुमा नगद मार्जिन लगाएर आयात निरुत्साहित नीति लिएको थियो । बैंकहरूलाई अत्यावश्यक बाहेकका क्षेत्रमा एलसी नखोल्नका लागि दबाब दिइएको थियो ।

बरु सरकारको तर्फबाट कतिपय बस्तुको आयातमा पूर्ण वा परिमाणत्मक बन्देज लगाउने निर्णय गर्नुपर्नेमा त्यसो हुन सकेको थिएन । तर, देशको अर्थतन्त्र संकटमा पर्नुको एकतर्फी आरोप लगाएर निलम्बन गर्नु अस्वभाविक भएको पूर्वअर्थमन्त्री तथा पूर्वगभर्नर डा युवराज खतिवडा बताउँछन् । 'यो निकै अन्यायपूर्ण निर्णय हो, जुन आरोप लगाइएको छ त्यसको पुष्टि पनि त गर्नु पर्‍यो नि', खतिवडाले शिलापत्रसँग भने ।

उनले अर्थतन्त्र विग्रनुमा सबैभन्दा बढी जिम्मेवार अर्थमन्त्रालय र अर्थमन्त्री हुनुपर्ने दाबी गरे ।

राष्ट्र बैंकले चालेका कदम केही ढिला गरी चालिए पनि सही रहेको उनको दाबी रहेको छ । 'अहिले केन्द्रीय बैंकको तर्फबाट जुन कदम चालिएको छ त्यो ठिकै छ । तर, अलि छिटो चालिएको भए यो अवस्था पनि नआउन सक्थ्यो', खतिवडाले भने । उनले गर्भनर अधिकारी चारित्रिक रूपमा र क्षमताको हिसाबले सक्षम रहेको दाबी समेत गरेका छन् ।

यता राष्ट्र बैंकका पूर्व कार्यकारी निर्देशक त्रिलोचन पंगेनी पनि सरकारको तर्फबाट चालिएको कदम अस्वभािक भएको बताउँछन् ।

उपयुक्त समयमा उपयुक्त निर्णय लिन अर्थमन्त्रालय र राष्ट्र बैंक चुकेको भए पनि यसको दोष गभर्नरलाई मात्रै लगाउन नमिल्ने उनले बताए ।

'देशको अर्थतन्त्र संकटमा पर्दा अन्य देमा पनि गर्भनर र अर्थमन्त्रीले जिम्मेवारी लिन्छन् । समधान गर्न नसके राजीनामा दिन्छन् वा हटाइन्छन्', उनले भने, 'नेपालमा गभर्नर हटाइनु निकै गम्भीर विषय हाे । अर्थतन्त्र कमजोर हुनुमा उत्तीकै दोष अर्थमन्त्रीको पनि हुन्छ ।'

अघिल्लो महिना अधिक आयातको कारण विदेशी मुद्राको सञ्चिति घट्दै गएको छ । जसको कारणले गर्दा ६.६ महिनालाई धान्ने मात्रै विदेशी मुद्रा भण्डारमा रहेको छ ।

यता अमेरिकाबाट आएको ४० करोड रुपैयाँ राष्ट्र बैंकको तर्फबाट रोकिएको विषयमा पनि अर्थमन्त्री असन्तु्ट रहेका थिए । कतिपयले त्यही कारण निलम्बन गर्नेसम्मको निर्णय लिइएको दाबी गरेका छन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, चैत २५, २०७८ २१:३६