बेंसीको रोपाइँ र सुन्तली

A+ A A-

अन्तरेको घरबाट लाठे रोपारै आउने सहमति भयो । तर, रोपारमा आमाचाहिँ आउने हो कि छोरी ? मेरो चिन्ता ।

छेवैमा गएर सुन्तलीको कानमा सुटुक्क भनें, ‘हाम्रो मेलामा तँ नै आइज है !’

उसले ‘हुन्छ’को भावमा टाउको हल्लाई ।

बिहानै खेतमा गएर गोरु नारें । गोरु कुट्न सुलुत्त परेको सिमलीको लौरो काटें । मेलोमा हलीलाई ल्याएको भात खाएँ । तर, नजर खोल्सापारि मात्रै थियो । कारण, मेलामा सुन्तली आउँछे कि आमा !

ब्याडे र लाठे आइसके । रोपार आउने क्रम सुरु भयो । हातमा घुम र प्लास्टिक बोकेर हरियो मकै दार्दै, चपाउँदै रोपार आउन थाले । रोपारको लर्को थियो । लास्टमा रै’छे सुन्तली ।

मन खुसी भो ।

तर, वारि आएपछि अरू रोपार ‘गह्रो नहिल्ले’का कारण बीउ काढ्न ब्याडतिर लागे । सुन्तली सिधै माथितिर लागी । ‘दिसापिसाब गर्न गएकी होली’ भन्ठानें । तर, ऊ धेरै बेर आइन् । हेर्न जान पनि नमिल्ने । पछि त घुम बोकेर अन्तर्नी पो हाम्रो ब्याडमा पसिन् ।

खङ्ग्रङ्ग भएँ ।

दिनभर बोर लाग्यो । घरीघरी माथितिर हेर्छु, देख्दिनँ । पछि पत्ता लाग्यो । निवाबोटेको मेलोमा गएकी रहिछे, सुन्तली ।

०००

सिम खेतको दबदबे हिलोमा ‘गोडा’ गाडेर ‘कच्याक कच्याक’ र ‘गज्याङ गज्याङ’ गर्दा खुब मजा आउँथ्यो । त्यो मजा अहिले एक हजार शब्दमा पनि वर्णन गर्न सम्भव छैन ।

०००

रोपारको हात खाली भइसक्छ । ब्याडेले बीउ काढेर भ्याउँदैनन् । ब्याडेप्रति रोपारको आक्रोश बढ्छ । अनि, उनीहरूलाई छिल्लिने मौका मिल्छ । आफू त बीउ बोक्ने मान्छे । रोपारले छिल्लिएर पाल्से भाषामा अनेक कुरा गरेको सुन्थें । त्यतिबेला यस्तो लाग्थ्यो, ‘ठूला बाभन्दा ठूली आमा के कम !’

०००

हलीले राम्रोसँग जोतेको गरोमा बाउसे गर्न मजा । त्यही दबदबे हिलोमा छुपुछुपु बीउ रोप्न रोपारलाई मजा । अनि, हलीले छाडेको बाँझो र छेउकुनाको कुमारीत्व तोड्दा अझ मजा । अनि, अलिअलि ढुंगा लाग्ने छेउकुनामा बीउ रोप्दा रोपारहरूको औंलाको उकेरा उप्किँदो रहेछ । त्यो हेर्न झन् मजा । मजै मजा !

०००

सिममा भन्दा टारी खेतमा चोर्के कमिला आतंक बढी हुन्छ । कुनाको बाँझो उप्काउँदै गर्दा चोर्के कमिलाले शरीरका डाँडाकाँडा भ्रमण गरिसकेको हुन्छ । हिलोमा गोडा गाडिएर रोपारको फरिया माथि सर्ला कि भनेर हेर्दा हेर्दै कमिलाले संवेदनशील काँपमा चिरिक्क पार्छ । त्यहाँ कमिला झिक्न नमिलेर म भाक्सीमुन्तिर जान्छु । जहाँ काइँली आमा पटुका र फरिया फालेर शरीरका अन्तरकुन्तर कमिलाको सिला खोजिरहेकी हुन्छिन् । ‘निर्विकल्प विकल्प’ भाक्सीको फेदमा बसेर हामीमा सल्किएको कमिला मिल्कायौं ।

०००

भर्खर लगाएको आलीको डिलमा बसेर आलीलाई औंलाले प्वाल पारेर ससाना सुरुङ बनाई खेल्नुमा अझ स्वाद थियो । यता, दुलोबाट पानी छिराएर अर्को दुलोबाट निकाल्ने खेल । आली बिग्रियो भनेर बुबाले नकराएसम्म वा बीउ सकिएर रोपारको हात खाली नभएसम्म वा पानी लिन मूलसम्म जानु नपर्दासम्म म आलीमा सुरुङ बनाई खेलिरहन्थें ।

०००

निवाबोटेकोभन्दा हाम्रो मेलो चाँडो सकियो । साँझ सुन्तलीसँगै घर जान नुहाउने बहानामा अल्झिएँ । सुन्तली आएपछि मात्रै बाटो लागें । रोपारको लाइनमा सुन्तली अन्तिमा थिई । म पछिपछि लागें । सुन्तली झाडीतिर छिरी । म दोबाटोमा पर्खिरहें । भेट भो । मैले सिधै सोधें, ‘तँ हाम्रो मेलामा किन नआ’को ?’

उसले भनी, ‘आमाले दिइनन् ।’

त्यत्तिकैमा पानी दर्कियो । मसँग घुम थिएन । सुन्तलीकै घुम ओडें– गाउँलेले देख्लान् भन्ने डरकै बीच । एउटै घुमभित्र पसे पनि हामीबीच खास केही कुरा भएन । उसले सुरुवालको खल्तीबाट झिकेर एउटा सानो कागज दिई । मैले सुटुक्क बगलीमा हालें । दोबाटो आयो । हामी छुट्टियौं ।

भिज्दै घर लागें । डिल कट्नै लागेपछि फर्केर हेरें । सुन्तलीले पनि मलाई नै हेरिरहेकी रहिछे । हतारहतार ट्वाइलेटमा गएर सुन्तलीले दिएको कागजको पन्ना हेरें । लेखेकी रहिछे, म तेरो मेलोमा आउने भनेको आमाले दिइनन् । नरिसा ल । अर्को दिन आउँछु नि ! आई लभ यू ।

०००

यी त केही प्रतिनिधि सम्झना मात्रै हुन् । यस्ता बग्रेल्ती सम्झनाले धनी छु, म । त्यसैले काठमाडौंमा घरको जंगलबीच पनि गर्व गरिरहेछु । लाग्छ, कमाउनु भनेको सम्झना न हो ! कम्तीमा अरु केही नहुँदा पनि सम्झेर गर्व गर्न सकियोस् ।

तर, चित्र र साहित्यमा भन्दा गाउँको भोगाइ निकै कठिन छ । तर, पसिनाले बाँझो झिजाएर सिर्जनाको फूल फुलाउने गाउँका दाजुभाइ दिदीबहिनीको पौरखको कदर नहुनु दुर्भाग्यपूर्ण यथार्थ हो । एक दिन फेसबुकमा फोटो राख्न हिलोमा पस्नेहरूलाई भन्दा भोग्नेहरूसँग दुःख र रमाइलो दुवै छ । हिलोभित्र पसेर दिनहुँ हिलो नै सोहोर्नुको रमाइलो र दुःखलाई बुझ्ने केन्द्र छैन । सोमरसले मात्तिएर कृषि योजना बनाउनेहरूले जो बुझ्नुपर्ने हो, त्यो बुझेका छैनन् ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, असार २१, २०७६ १७:३१