नेपालमा देखिएको बर्डफ्लु मान्छेबाट मान्छेमा सरेन

A+ A A-

नेपालै बर्डफ्लुबाट मान्छेको मृत्य भए पनि त्यस्तो फ्लु मान्छेबाट मान्छेमा नसरेको पाइएको छ । गत १५ चैतमा काभ्रेका एक युवकको बर्डफ्लुबाट मृत्यु भएपछि उनको स्याहार र उपचारमा संलग्न ७२ जनामा फ्लु सरेको शंका गर्दै नमुना परीक्षणका लागि जापान पठाइएको थियो ।

बर्डफ्लु परीक्षणका लागि जापान पठाइएका ७२ जनाको नमुनामा बर्डफ्लुको भाइरस नभएको पाइएको छ । गत १५ चैतमा काभ्रेका २१ वर्षीय युवकको बर्डफ्लुको कारण मृत्यु भएपछि उनको आफन्त वा उपचारमा संलग्न चिकित्सकको घाँटीको ¥याल (थ्रोट स्वाब) नमुना जापान पठाइएको थियो । जापानको डब्लूएचओ कोलाबोरेटिङ सेन्टर फर इन्फ्लुएन्जा प्रयोगशालामा नमुना परीक्षण गरिएको थियो ।

परीक्षणमा इन्फ्लुएन्जा एच फाइभ एन वान नभेटिएको सो ल्याबले डब्लूएचओलाई रिर्पोट बुझाएको इपिडिमियोलोजी तथा रोग नियन्त्रण महाशाखाका निर्देशक डा. विवेक लालले जानकारी दिए ।

निर्देशक डा. लालका अनुसार युवकको मृत्युलगत्तै विश्व स्वास्थ्य संगठन, फुड एन्ड एग्रिकल्चर अर्गनाइजेसन, वल्र्ड फुड प्रोगाम, नेपालका चिकित्सकसहित ३५ जनाको टोलीले यो विषयमा अध्ययन अनुसन्धान गरेका थिए । विशेषज्ञको टोलीले केही दिनमै रिर्पोट मन्त्रालयमा बुझाएर सरकारले सो प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्नेछ । बर्डफ्लुबाट मृत्यु भएका ती व्यक्तिको नमुना पनि जापानको सोही ल्याबमा पठाइएको थियो ।

कसरी पत्ता लाग्यो बर्डफ्लु ?

गत १० चैतमा काभ्रेका ती युवा ज्वरो र खोकी लागेर उपचारका लागि नेपाल मेडिकल कलेजको शिक्षण अस्पताल पुगेका थिए । त्यसपथि उनी थप उपचारका लागि ओम अस्पताल पुगेका थिए ।

अस्पतालले उनको ¥याल परीक्षणका लागि टेकुस्थित राष्ट्रिय जनस्वास्थ्य प्रयोगशालामा पठाएको थियोे । उनलाई ११ चैतमा इन्फ्लुएन्जा को औषधि दिइयोे । तर, श्वासप्रश्वासमा समस्या भएपछि १५ चैतमा उपचारका क्रममा उनको मृत्यु भएको थियो ।

मृत्युपछि प्रयोगशालामा परीक्षणका लागि पठाइएको ¥यालमा कुन भाइरस हो भन्ने प्रमाणित भएन । त्यसपछि उक्त नमुना परीक्षणका लागि जापान पठाइएको हो ।

उक्त नमुनाको नतिजा गत १७ वैशाखमा नेपाल आएको थियो । नमुनामा बर्डफ्लु (एच फाइभ एन वान) भएको उल्लेख थियो ।

युवकको मृत्युपछि उनको उपचारमा संलग्न डाक्टर, नर्स, स्वास्थ्यकर्मी तथा उनको नजिक रहेका ७२ जनाको घाँटीको ¥याल (थ्रोट स्वाब) नमुना संकलन गरी परीक्षणका लागि जापान पठाइएको होे । तर, जापानको उक्त ल्याबले ती नमुनाअनुसार कसैलाई पनि इन्फ्लुएन्जा एच फाइभ एन वान नभएको पुष्टि गरेको छ ।

डा. लालले अस्पतामा ती युवकलाई हेरचाह गर्ने परिवार, आफन्त, साथीभाइ तथा उनको उपचारमा खटिएका चिकित्सक कसैलाई पनि बर्डफ्लु पोजेटिभ नदेखिनु आश्चर्यजनक भएको बताए ।

मृतक युवकको जापानमा सोही ल्याबले बर्डफ्लु ‘एच ५ एन १’ भाइरस भएको प्रमाणित गरेको थियो ।

त्यसपछि सरकारले विश्व स्वास्थ्य संगठनको समन्वयमा मृतकको घर–परिवार, युवकको मृत्यु हुनुअघि र पछि सम्पर्कमा रहेका, उपचारमा संलग्न चिकित्सक, नर्स र अन्य कर्मचारको नमुना संकलन गरी जापान पठाएको थियो ।

नेपालमा मानिसमा नै बर्डफ्लु देखिएको यो पहिलोपटक हो । बर्डफ्लु भाइरस एक मिटरको दूरीमा रहेका अरुमा सर्न सक्छ । तर, हालसम्म यो भाइरस मानिसबाट मानिसमा सरेको प्रमाणित भइनसकेको डा. लालले बताए ।

यो भाइरस मानिसमा सर्न सक्ने भन्दै वैज्ञानिकहरूले सचेत गराउँदै आइरहेका छन् । मानिसबाट मानिसमा यो भाइरस (इन्फ्लुएन्जा एच फाइभ एन वान) सरेमा निकै खतरा हुने बताइएको छ । महाशाखाले यही जोखिमलाई मध्यनजर गर्दै ती व्यक्तिको उपचारमा संलग्नहरूको नमुना संकलन गरेर जापानमा परीक्षण गर्न पठाएको हो ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, असार २०, २०७६ ०२:०९