१४ वर्षदेखि कतारसँग श्रम नवीकरणको चर्चा तर ताेकिँदैन मिति

A+ A A-

सन् २००५ मा श्रमिक आपूर्ति गर्ने विषयमा नेपाल र कतारबीच सरकारीस्तरमा श्रम सम्झौता भएको थियो । त्यो समयमा गरेको श्रम सम्झौताको म्याद सकिएको पनि १४ वर्ष भयो ।

कतारसँग श्रम सम्झौता नवीकरण गर्ने विषय श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयको जिम्मेवारी सम्हाल्न आएका श्रममन्त्रीले आफ्नो मुख्य एजेण्डा नै बनाउने गरेका छन् । कतारसँग श्रम सम्झौता नवीकरण गर्ने विषय श्रममन्त्री परिवर्तन भएपिच्छे चर्चा हुने गरेको छ ।

सन् २००८ यता करिब नौ जना श्रममन्त्री र १५ जना श्रमसचिव फेरिएका छन् । नौ जना श्रममन्त्री र १५ जना सचिवले कतारसँग श्रम सम्झौता नवीकरण गर्न बनेको नेपाल–कतार संयुक्त समितिको बैठकमा सहभागी भएर छलफलसमेत गरेको श्रम मन्त्रालयको तथ्यांक छ ।

१४ वर्षयता कतार र नेपालबीच श्रम सम्झौता नवीकरण गर्ने विषयमा छलफल र सहमति भए पनि सम्झदारीपत्रमा हस्ताक्षर गर्ने मिति भने तय हुने सकेको छैन ।

श्रम सम्झौता नवीकरण नभए पनि वार्षिक करिब १ लाख कामदार रोजगारीका लागि कतार जाने गरेको वैदेशिक रोजगार विभागको तथ्यांक छ ।

गत साता कतार भ्रमणमा रहेका श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री कृष्णकुमार श्रेष्ठले कतारी श्रममन्त्री डा. अल वीन समिख अल मारीसँग श्रम सम्झौता नवीकरण गर्ने विषयमा छलफल गरे । दुवै देशका मन्त्रीहरूले तत्काल श्रम सम्झौता नवीकरण गर्ने प्रतिबद्धता गरेका थिए ।

मारी र श्रेष्ठबीच भएको छलफलमा नेपाल–कतार संयुक्त समितिको चौथो बैठकले छलफल गरी मस्यौदालाई छिट्टै अन्तिम रूप दिने र नेपालमा हस्ताक्षर समारोह आयोजना गर्ने सहमति भएको श्रम मन्त्रालयले जनाएको छ ।

नेपाल र कतारबीच श्रम सम्झौता नवीकरणका लागि नेपाल सरकारले पठाएको मस्यौदाबारे मारीलाई जानकारी र कतारले चाँडै सरकारीस्तरमा छलफल भए पनि मिति तय गरिने श्रम मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।

दुवै देशका श्रममन्त्रीहरूबीच श्रम सम्झौता नवीकरण गर्ने सहमति भए पनि मिति नतोकिएको श्रम मन्त्रालयले जनाएको छ ।

सरकारले १४ वर्षयता कतारसँग श्रम सम्झौता नवीकरण गर्ने छलफल र प्रयास गरिरहेको श्रममन्त्री श्रेष्ठले जानकारी दिए ।

अब चाँडै नेपालमै कतारसँग श्रम सम्झौता नवीकरण गरिने र हस्ताक्षरको मिति तय हुने उनले बताए । दुवै देशबीच श्रम सम्झौता नवीकरण गर्ने सहमति भएको उनको भनाइ छ ।

भ्रमणका क्रममा मन्त्री श्रेष्ठले समकक्षी मारीलाई हस्ताक्षर समारोहमा उपस्थितिका लागि नेपाल आउन निमन्त्रणासमेत गरेका छन् । मन्त्री मारीले कतारमा आयोजना हुने विश्वकपमा नेपाली श्रमिक ल्याउनलाई प्राथमिकता दिएर लैजाने आश्वासन दिएको श्रम मन्त्रालयले जनाएको छ ।

श्रमिक र रोजगारीजस्तो महत्त्वपूर्ण विषयमा सरकारीस्तरमा श्रम सम्झौता गर्नुपर्ने भएका कारण प्राविधिक विषयमा दुई देशबीच छलफल गर्दा समय लागेको सचिव एकनारायण अर्यालले बताए । हेर्दा सजिलो देखिए पनि कामदार र रोजगारीसँग जोडिएको विषय भएका कारण छलफल धेरै गर्नुपरेको उनको भनाइ छ ।

बैठकमा नेपालले गरेको प्रस्ताव

नेपाल–कतार संयुक्त समितिको चौथो बैठक गत मंसिरमा काठमाडौंमा भएको थियो । उक्त बैठकमा सन् २००५ मा भएको श्रम सम्झौता पुनरावलोकन गर्ने सहमति भएको थियो ।

बैठकमा नेपालले कतारमा काम गरेर फर्केका नेपालीहरूको आर्थिक सामाजिक पुन:एकीकरणका लागि कतारसँग प्रस्ताव गरेको श्रम मन्त्रालयले जनाएको छ ।

यस्तै, नेपालबाट लैजाने श्रमिकको दक्षता वृद्धिका लागि कतार सरकारले नेपालका सातवटै प्रदेशमा तालिम केन्द्र स्थापना गर्न सहयोग गर्ने नेपालले आग्रह गरेको छ । यो प्रस्तावलाई कतारले सहमति भएको श्रम मन्त्रालयले जनाएको छ ।

साथै, श्रमिकको सामाजिक सुरक्षाको प्रत्याभूति गर्ने, कार्यस्थलमा सुरक्षा, स्वास्थ्य र बीमाको व्यवस्था, रोजगारीको ग्यारेन्टी, कामदारको सन्तानलाई शिक्षामा सहयोग, कामदारको सुरक्षा, तलब–सुविधा वार्षिक परिवर्तन र सामाजिक सुरक्षामा सहभागितालगायतका विषयमा पनि बैठकमा नेपालले प्रस्ताव गरेको छ । नेपालको प्रस्तावलाई कतारले सहमति जनाएको श्रम मन्त्रालयले जनाएको छ ।

नेपालले समस्यामा परेका कामदारलाई उद्धार रोजगारदाता कम्पनीले गर्नुपर्ने प्रस्ताव गरेको छ ।

नेपाल र कतारबीच दौत्य सम्बन्ध स्थापना भएको करिब तीन दशक भइसकेको छ । श्रम आप्रवासनलाई व्यवस्थित, सुरक्षित र रोजगारमैत्री बनाउन नेपाल र कतारले सन् २००५ मा श्रम सम्झौता गरेका थिए  ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, चैत ११, २०७८ ०७:३१