आयात नियन्त्रण गर्ने सरकारको प्रयास असफल, पेट्रोलियम पदार्थको आयात मात्रै १ खर्बले बढ्यो

आयात नियन्त्रण गर्ने सरकारको प्रयास असफल, पेट्रोलियम पदार्थको आयात मात्रै १ खर्बले बढ्यो

A+ A A-

आयात नियन्त्रण गर्ने सरकारको प्रयास निस्प्रभावि देखिएको छ । फागुनसम्म सरकाले अघिल्लो आर्थिक वर्षको तुलनामा आयात वृद्धिदर २५ प्रतिशतमा सीमित राख्ने लक्ष्य राखेको थियो । तर, फागुनसम्मको तथ्यांकअनुसार यस्तो वृद्धिदर ३८ प्रतिशत पुगेको छ ।

माघ महिनामा आयातमा केही कमी आएकोमा फागुनमा भने फेरि बढेको छ । फागुनमा मात्रै १ खर्ब ६१ अर्ब रुपैयाँको वस्तुको आयात भएको छ । चालु आर्थिक वर्षको पहिलो ८ महिनामा १३ खर्ब ८ अर्ब ७३ करोडको वस्तु आयात भएको हो ।

यो गत वर्षको तुलनामा ३८ प्रतिशले बढी हो । गत वर्ष यस्तो वस्तुको आयात ९ खर्ब ४४ अर्ब रुपैयाँ रहेको थियो । आयात घटाउन सरकारले सुनको कोटामा ५० प्रतिशत कटौती गरेको छ । त्यस्तै चाँदीको आयात नियन्त्रणका लागि सरकारले भन्सार शुल्क बढाएको छ ।

तर, पेट्रोलिमय पदार्थ तथा वनस्पति र खानीजन्य वस्तु तथा पदार्थको मूल्य वृद्धि भएकाले आयात नियन्त्रण गर्ने प्रयासमा सरकार असफल देखिएको हो ।

८ महिनाको तथ्यांकअनुसार जम्मा आयातमा पेट्रोलियम पदार्थको हिस्सा १६ प्रतिशत पुगेको छ । गत वर्षको सोही अवधिमा कुल आयातको ११ प्रतिशत हिस्सा पेट्रोलियम पदार्थले ओगटेको थियो ।

परिणामका हिसाबले पेट्रोलियम पदार्थको समग्र आयात २ प्रतिशतले घटे पनि आयात रकम भने शतप्रतिशत बढेको देखिएको छ । गत आर्थिक वर्षको ८ महिनामा १ खर्ब २१ अर्ब रुपैयाँ बराबरको पेट्रोलिमय पदार्थको आयात भएकोमा चालु आर्थिक वर्षमा भने करिब १ खर्ब रुपैयाँले बढेर २ खर्ब २१ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ ।

आयात नियन्त्रण गर्न के-के भइरहेको छ प्रयास ?

सरकारले २२ फागुनबाट सुनको आयातमा प्रतिदिनको कोटा २० केजीबाट घटाएर १० केजीमा सीमित गरेको छ । राष्ट्र बैंकले करिब ४७ हार्मेनिक कोडका १४०० वस्तुकाे आयातलाई निरुत्साहत गर्ने उद्देश्‍यले आयात कडाइ गरेको छ ।

५ पुसदेखि लागू हुने गरी ४०० वस्तुको आयातमा कडाइ गरिएकोमा २६ माघदेखि लागू हुने गरी थप एक हजार वस्तु थपेर १४ सय वस्तुको आयातलाई निरुत्साहित गरिएको छ । जसको मासिक आयातदर मासिक ४२ अर्ब रुपैयाँ रहेको छ ।

त्यसमध्ये ११ सय वस्तुको आयातमा शतप्रतिशत नगद मार्जिन (१ लाख रुपैयाँको सामान आयात गर्नुपर्नेछ भने पहिले नै १ लाख रुपैयाँ बैंकमा राख्नुपर्ने) को नीति लिइएको छ । थप ३०० वस्तुको आयातमा ५० प्रतिशत नगद मार्जिनको व्यवस्था गरिएको छ ।

यस्तै सरकारले गत कात्तिकदेखि चाँदीको भन्सार शुल्क बढाएर महिनागत आयात ७५ प्रतिशतले घटाएको छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, चैत ७, २०७८ १८:३१