चिसो शहरमा छरिएका काँटीहरू गन्ने 'चिसो एस्ट्रे'

A+ A A-

चिसो शहरको कथा भन्ने मनसुबा रहेछ निर्देशक दिनेश पाल्पालीलाई । ‘चिसो एस्ट्रे’ सँगै नेपाली पर्दामा उनको भव्य आगमन भएको छ । कोभिड सन्त्रासपछि नेपाली हलहरूमा ताजगी फर्काउन यो सिनेमा सफल छ । यो सिनेमाका नायक यसका निर्देशक हुन् ।

हरेक पुरुष पात्रका मुडहरू तात्तिएका छन् । बित्थाँमा रन्किरहेका छन् । सिगरेट, गाँजा फालाफाल छ । गोजीमा पैसो नहुँदा पनि बियर खाएका छन् । आपसमा लडभिड गर्न जुनसुकै बेला परिवेश तयार छ । लड्नुको उद्देश्यमा उत्रो स्पष्टता छैन । तैपनि मुस्किलले बनाएको ज्यान कतै काम नआउला भन्ने पीर छ । अनि निर्देशकलाई आफ्नो पहिलो फिल्म ‘बालकृष्ण सम’ मा जस्तो सात्विक कथानक भन्नु पनि त छैन । त्यसैले हातैमा आइहाल्यो प्रेम, पैसा, पावर, अपराधको तिरिमिरी कथा ।

भूपी शेरचनले चार भन्ज्याङ खाल्टोभित्रको आप्त परिवेशलाई कवितामा उनेथे । कविलाई सायद कल्पना पनि भएन, कुनै दिन आफ्नो कविताको नाममा सिनेमा बन्न गयो भने त्यसमा वर्णित शहर उनको हुने छैन । भूपी आज बाँचिरहेका हुन्थे भने यो सिनेमाको स्क्रिप्ट शंकर लामिछानेको नाममा ‘राजीनामा पास’ गरिदिन्थे । तब शंकरलाई बीचमा ‘क्राइम’ घुसाउने लन्ठो आइलाग्ने थियो ।

तर कुरो यति हल्का पनि छैन । काव्य पोतिएको छ, यो सिनेमाभरि । प्लट संरचनामा ठाउँठाउँमै किरकिर लाग्दा पनि उत्कृष्ट सिनेमाटोग्राफीका कारण दर्शकहरू अन्तिमसम्मै सिटमा बसिराख्न अभिशप्त हुनेछन् । ब्याकग्राउन्ड स्कोरमा दम भरेपछि कुटाकुटकै कथानक पनि कामलाग्दो हुँदोरहेछ ।

यो सिनेमाको आविष्कार भनेका दिव्य देव हुन् । उनको पात्र चरित्र स्पष्ट छैन, तर आफ्नो भागमा परेको भूमिकामा कैफियत छाडेका छैनन् । अग्ला छन्, सुन्दर पनि मानिएलान् । उनको गहिरो अभिनय अघिल्तिर शारीरिक अग्लाईको चर्चा बेकार हो । सृष्टि श्रेष्ठको अभिनय चर्चायोग्य छ । रुखका हाँगाहरूमा सेता पुतलीहरू उडाइराख्ने उनको विम्ब प्रयोजनपरक छैन । तर कला हो, यसमा निस्सारतालाई पनि ठूलै इज्जत छ ।

यद्यपि दिव्य र सृष्टि दुवैको संवादमा निखार आउन सक्थ्यो । एस्ट्रेका ठुटाझैँ निभेका, छरिएका, फ्याँकिएका कथालाई बुन्ने न्यारेसन भने दामी छ । मूख्य पात्र ‘मदन’ का रूपमा दिव्यले बोलेको त्यो न्यारेसन कविता पढेजस्तै सुनिन्छ । कार र बाइकको अघिपछि सृष्टि नहुँदी हुन् त बलियाबांगाहरूको भालेजुधाइ हेरिसक्नु हुँदैनथ्यो ।

चिसो शहरको ‘मस्क्युलिन’ कथामात्रै भन्दा त्यो अपूरो हुन्छ । अनि हामी दर्शकलाई बीचमा दुईचार डोज नैतिकता सिकाउनलाई कोही त चाहिन्छ । नत्र संवादपिच्छे ‘मा.. मु...’ मात्रै भनेर फेसबुकमा ‘मेजर नेपाली गाली’ खान कल्लाई मन हुन्छ ? कम्तीमा निर्मातालाई हुँदैन ।

रोबर्ट डि निरो अभिनित ‘ट्याक्सी ड्राइभर’ सिनेमा सम्झाउने गरी अघि सारिएको छ दिव्य देवलाई । मूख्य पात्र उनकाे काेठामा डि निराेकै तस्वीर छ । शहरका गल्लीहरूको साहित्यिक नाम, संज्ञा उसैगरी आरोपित छ । निरुद्देश्य संयोग र ‘एब्सर्डिटी’ को दर्शन बोकिसकेपछि ड्राइभरले फ्रान्सबाट कला पढेर आएकी सुन्दरी ‘शालीनता’लाई आर्ट ग्यालरीमा भेट्नु सर्वथा न्यायोचित हुन्छ । ड्राइभर हो, हरेक घुम्तीमा ऊ ‘पाखे’ कहलाइन्छ । चिसो एस्ट्रे त्यही ‘पाखे’को कथा हो, जसमा ऊ सबै भूमिकामा अब्बल छ, ड्राइभरबाहेक । त्यसपछि त बबी दाइसँग भेट्नु कुन 'दुर्घटना' कुर्नुपर्‍यो ? सिनेमाको सुरुवाती छोटो फ्ल्यासब्याकलाई मध्यान्तरपछि फ्याट्ट जोडिएको छ, जहाँ रविन तामाङको याँमान अवतारसँग प्रोटागोनिस्टको साक्षात्कार हुन्छ । अनि हातमा आउँछ, टोयोटा कोरोलाको साटो शानदार बिटल कार ।

संगीतकर्मी बन्ने रोनी (निकुन श्रेष्ठ)को लक्ष्यमा भूपी गल्ली, पशुपतिनाथ, बौद्ध, पाटन, कीर्तिपुरहरूले के योगदान पुर्‍याए, उत्रो प्रष्ट छैन । बरु ज्याकी (नवीन लम्साल) लाई आफ्नो चरित्र ठीक परेको छ । बिक्की भेजाका रूपमा देखिएका सुशीलराज पाण्डे अकारण, तर रोचक छन् । बियर खायो, सिगरेट फुक्यो, ङिच्च हाँस्यो, फोकटमा घुम्यो – योबाहेक उनको रंगीचंगी अवतारले खासै काम पाउँदैन । टोले गुन्डाहरूले के गर्छन् त भन्दा, केही गर्दैनन् । यी सबका बीच फिक्सन फिल्मको सामर्थ्य र सीमालाई हामीले एकैपटक स्वीकार गर्नुपर्छ– यसले कथा भन्छ, तर यसले कथामात्रै भन्दैन । उज्ज्वल बस्ताकोटीको सिनेमाटोग्राफी, अनि उज्ज्वल ढकालकाे सम्पादनलाई धन्यवाद दिँदा चिसो एस्ट्रेले न्याय नै पाउँछ । यस्तो लाग्छः निर्देशक, सिनेमाटोग्राफर र सम्पादकले गुपचुप सल्लाह गरेका थिए– पहिले सिनेमा बनाउँ, कथाबारे पछि साेचाैँला ।

कोभिडकाल हुँदाहुँदै पनि बल्ल त सिनेमा हलमा जाने माहोल बन्दैछ । तर नेपाली दर्शकलाई गंगुबाईका कारणमात्रै अब मल्टिप्लेक्स जानुपर्ने छैन । चिसो एस्ट्रे किन हेर्ने ? पंक्तिकारसँग एक वाक्यको कारण छैन । तर नहेर्दा भने थुप्रै कुरा छुट्ने छ । पाइ–पाइ गनेर पैसा छाप्ने ‘फिल्म बिजनेस’ मा चिसो एस्ट्रे टाइपका कलावादी सिनेमा बनाउन अलिअलि पागलपन त चाहिन्छ नै । सिगरेट जोसुकैले खाओस्, ठुटा गन्दै बस्नुपर्ने जिम्मा चार भन्ज्याङभित्रको चिसो महानगरलाई ।

तर यो निक्खर कलाको फिल्ममात्रै भने होइन । काठमाडौंमा टन्न पैसा बोकेर आउनुभएको छ, अनि तपाईंलाई उपभोगको स्वर्ग कस्तो हुन्छ भन्ने देख्न मन छ भने ठमेल, झमेल, दरबार्ग छिरे भैगो । अब त बालुवाटारदेखि बानेश्वरसम्मै त्यो छ । दुई घन्टामै त्यो स्वर्ग हेर्ने मन भए ‘चिसो एस्ट्रे’ छँदैछ ।

तान्त्रिकता र अत्याधुनिकताकाे मिसमास पारिएकाे छ । एकैछिनमा पाटनतिरकाे लाखेनाच, एकैछिनमा डे ला साेलकाे नृत्यमग्न भीड । यति हुँदाहुँदै पनि शहर त फेरि पनि चिसाे नै छ, कम्तीमा फिल्मले यसाे भनिरहन्छ । यही महानगरका गल्लीपिच्छे छरिएका काँटीहरू गन्छ चिसाे एस्ट्रेले । विदेशीहरूले यो फिल्म हेर्दा नेपाली स्वाद पाउनेछन्, नेपालीहरूले विदेशी स्वाद ।