एउटै गाउँका १५ जनाविरुद्ध पक्राउ पुर्जी जारी, नयाँ मान्छे र गाडी देखेपछि तर्सिन्छन् गाउँले

एउटै गाउँका १५ जनाविरुद्ध पक्राउ पुर्जी जारी, नयाँ मान्छे र गाडी देखेपछि तर्सिन्छन् गाउँले

A+ A A-

मकवानपुरको पश्चिमी क्षेत्रस्थित मनहरी गाउँपालिका-४, मसिने गाउँकी नर्वदा विष्ट गाउँमा नयाँ मान्छे आएको देखेपछि तर्सिन्छिन् । गाउँमा यसअघि नदेखेका व्यक्तिलाई देखेपछि उनको मुटुको घड्कन बढ्छ । नयाँ गाडी गाउँ छिरेपछि त्रसित हुन्छिन् नर्वदा । उनका श्रीमान उद्धव विष्टलाई पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्जले खोजी गरिरहेको छ ।

‘बिहान उठ्नेबित्तिकै रोडतिर हेरिरहन्छु । नयाँ मान्छे र गाडी आएको देखेपछि डर लाग्छ,’ उनले सुनाइन्, ‘निकुञ्जबाट हतियार बोकेका आर्मी आइरहन्छन् । गाउँमा के हुन लागेको हो थाहा छैन ।’ उनका श्रीमानलाई निकुञ्जले काठ तस्करी गरेको आरोपमा पक्राउ पुर्जी जारी गरेको छ । पीडितपक्षले पुरानो घर भत्काउँदा निस्किएको काठलाई आधार बनाएर निकुञ्जले पक्राउ गर्न खोजेको आरोप लगाएका छन् ।

‘हामीले पुरानो काठे घर भत्काएर नयाँ घर भर्खरै बनाएका हौँ । अहिलेको नयाँ घरमा पुरानो काठ राखेका छौँ । पुरानो काठ वनबाट तस्करी गरेको भनेर निकुञ्जले पक्राउ गर्न खोजेको हो,’ नर्वदा भन्छिन् । निकुञ्जले चार दिनअघि उद्धव विष्टका नाममा पक्राउ पुर्जी जारी गरेको थियो ।

‘निकुञ्जबाट मान्छेहरू मेरो घर आएर तपाईंको श्रीमानसँग छलफल गर्नुछ बोलाउनुस् भने । केही कुरामा सल्लाह गर्नुछ भनेर मलाई सही गराएर चिट्ठी छोडेका थिए । तर, चिट्ठीमा पक्राउ पुर्जी भनेर लेखेको छोराछोरीबाट थाहा पाएँ,’ नर्वदाले भनिन्, ‘मेरो श्रीमानले कुनै गल्ती गरेका छैनन् । उहाँ निर्दोष हुनुहुन्छ । सुगर र प्रेसरको बिरामी भएकाले अहिले उपचार गराइरहनु भएको छ ।’

मनहरी-४, नयाँबस्तीकी रामकुमारी चेपाङले निकुञ्जको संरक्षणका लागि खटिएको नेपाली सेनाले गाउँमा आतंक मच्चाएको आरोप लगाइन् । ‘कसैले गल्ती गरे होलान्, हामी सोझासाझालाई डर भयो । गाउँमा हतियार बोकेर सेनाहरू आउँछन् । हाम्रा बालबच्चा स्कुल पढ्न जान मान्दैनन्,’ उनले भनिन् ।

काठ तस्करको आरोपमा गल्ती गर्नेभन्दा निर्दोष व्यक्तिहरू पर्ने डर बढी भएको उनको भनाइ छ । घाँस काट्न जाँदा पनि तस्करी भनेर आर्मीले लखेट्ने गरेको उनको गुनासो छ । नयाँबस्तीकी अनुषा थिङले निकुञ्जका कारण बस्न मुस्किल परिरहेको बताएकी छन् । मानव अधिकारको क्षेत्रमा काम गर्दै आएको अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र (इन्सेक) ले गरेको सार्वजनिक सुनुवाइमा बोल्दै थिङले निकुञ्जले निर्दोष व्यक्तिहरूलाई पक्राउ गरेको आरोप लगएकी हुन् ।

‘हामी बाढी पीडितहरू नयाँबस्तीमा आएर बसेका छौँ । एक छाक खान चामल पनि छैन, निकुञ्जले बस्न खान दिएको छैन । डरैडरमा बस्नु परेको छ । अब हामी कहाँ जाऔँ,’ उनले सुनाइन् । निकुञ्जले काठको बारेमा थाहै नपाएका विजय थिङ र विक्रम चेपाङलाई पक्राउ गरेको उनले दाबी गरिन् ।

‘विजय र विक्रम निर्दोष छन् । उनीहरूलाई काठको बारेमा थाहा नै थिएन । निकुञ्जले समातेर राखेको छ,’ उनले सुनाइन् । सेनाले घर खानतलासी गरेर डर र त्रासमा बस्न बाध्य पारेको उनको आरोप छ । पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्जले मसिनेस्थित मसिने-शान्तिमध्यवर्ती सामुदायिक वनमा काठ कटान गरेको आरोपमा ९ जनालाई पक्राउ गरेर हिरासतमा राखेको रेञ्जर विष्णुप्रसाद पौडेलले जानकारी दिए ।

सामुदायिक वनका तीन जना पदाधिकारीसहित, काठ चिरानमा संलग्न कामदार गरी ९ जनालाई पक्राउ गरिएको हो । घटनामा संलग्न अन्य ६ जना व्यक्तिको खोजी निकुञ्जले तीव्र पारेको रेञ्जर पौडेलले बताए । उनले संलग्नहरूको खोजी गर्ने क्रममा स्थानीयहरूले अफवाह फैलाएको आरोप लगाए ।

निकुञ्जले भने उद्धव गौतम काठ तस्करीमा संलग्न भएको दाबी गरेको छ । पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्जका रेञ्जर विष्णुप्रसाद पौडेलले उद्धव विष्टलगायत मसिनेका अन्य व्यक्तिहरू काठ तस्करीमा संलग्न भएको र पानीमुनि लुकेर बसे पनि नछोड्ने चेतावनी दिए ।

‘हामीले कोही जनतालाई अनावश्यक दुःख दिएका छैनौँ । निकुञ्ज क्षेत्रमा काठ तस्करी हुन लागेको सूचना पाएपछि केही व्यक्तिलाई काठ चिरान गर्दागर्दै पक्राउ गरेका छौँ । केही फरार छन् । पानीमुनि गएर लुके पनि निकुञ्जले छोड्नेवाला छैन,’ पौडेलले भने ।

निकुञ्जका लागि खटिएका सेनाले गाउँमा कुनै असर नपुर्‍याएको पौडेलको दाबी छ । निकुञ्जको टोली नियमित गस्तीमा हिँडेको र बजारमा हतियार देखाएर तर्साउने काम नगरेको रेञ्जर पौडेलले बताए । समुदायिक वनका सचिव शिवप्रसाद विडारी, कोषाध्यक्ष शिशुपाल बस्नेत र सहसचिव बासु पौडेलसहित चार जना उपभोक्तालाई पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्ज आधारभार कार्यालय बाराले हिरासतमा राखेको छ । काठ किनबेचको आरोपमा पक्राउ परेका अन्य दुई जनाको नाम खुलेको छैन ।

काठ चिरान स्थलबाट पक्राउ परेका कामदारसँगको फोन सम्पर्कका आधारमा घटनामा संलग्न भएको देखिएपछि निकुञ्जले अन्य व्यक्तिलाई पक्राउ पुर्जी जारी गरेको रेञ्जर पौडेल बताउँछन् । गाउँका केहीले गल्ती गर्दा जनताले दुःख पाएको पौडेलले बताए ।

‘घटनामा संलग्नहरूको पहिचान गरेका छौँ । हामीले उनीहरूलाई बयानका लागि बोलाएका हौँ । बयानका लागि त बोलाउन पर्‍यो नी । मुद्दालाई चाँडो टुंग्याउने पक्षमा निकुञ्ज छ । यसका लागि सबैले सहयोग गर्नुपर्छ, भागेर समाधान हुँदैन,’ पौडेलले भने । उनका अनुसार ४ नम्बर वडाको मसिने र नयाँबस्तीका गरी १५ जनाको नाममा पक्राउ पुर्जी जारी भएको छ ।

मनहरी गाउँपालिका उपाध्यक्ष मनिला विष्टले घटनाको विषयमा निरन्तर चासो दिइरहेको बताइन् । निकुञ्जले केही स्थानीयलाई सोधपुछपछि घर फर्किनुस् भनेर आधारभार लगेको तर १४ दिनसम्म हिरासतमा राखेको उनले बताइन् । ‘निकुञ्जले सोधपुछका लागि लगेकाहरू घर नफर्किएपछि त्यहाँ जानेहरू घर नआउने रहेछन् भनेर स्थानीय आत्तिएका हुन् । जंगलबाट नजिक भएकाले यो वडामा ठूलो समस्या भएको हो । गाउँलेहरू त्रासमा छन्,’ उपाध्यक्ष विष्टले भनिन् ।

मनहरीको मसिने र नयाँबस्ती क्षेत्रमा स्थानीय र निकुञ्जबीच लामो समयदेखि द्वन्द्व चलिरहेको छ । विशेषगरी काठ र ढुङ्गा–गिट्टी उत्खननका विषयमा दुई पक्षबीच विवाद हुने गरेको हो । दुई पक्षबीच झडपसमेत हुने गरेको छ । स्थानीयसँग मात्र नभई, मनहरी खोलाको ढुङ्गा-गिट्टी उत्खननका विषयमा मनहरी गाउँपालिका कार्यालय र निकुञ्जबीच पनि द्वन्द्व चल्ने गरेको छ ।

स्थानीयले हेटौँडाको पदमपोखरी र मनहरीको साविकको हाँडीखोला गाविस क्षेत्रलाई निकुञ्जबाट हटाउन संघर्ष समिति गठन गरेर आन्दोलन गरिरहेका छन् । निकुञ्जका कारण गाउँपालिका र वडा कार्यालयले विकास निर्माणमा अवरोध पुर्‍याएको भन्दै आवाज उठाउँदै आएको छ । ४ नम्बरका वडा अध्यक्ष ध्रुव खड्काले विकास निर्माणमा निकुञ्जलाई अवरोध नगन आग्रह गरे । जनताले घर, गोठ बनाउन खोलाबाट ढुङ्गा-गिट्टी ल्याउन पनि नपाएकोप्रति उनले असन्तुष्टि जनाए ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, फागुन १९, २०७८ १२:४९