मनसुन सुरु भएसँगै सरुवा रोगको जोखिम

A+ A A-

वर्षा याम सुरु भएसँगै सरुवा रोगको जोखिम बढ्न सक्ने चिकित्सकले बताएका छन् । वर्षा याममा पानीका कारण लाग्ने झाडापखाला, टाइफाइट, जन्डिस, हेपटाइटिस जस्ता रोगको जोखिम बढ्न सक्छ ।

शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल टेकुका विशेषज्ञ शेरबहादुर पुनका अनुसार अन्य समयभन्दा वर्षा र गर्मीको समयमा सरुवा रोगको जोखिम उच्च हुन्छ । त्यसकारण, पानीको शुद्धता र खानेकुरामा सावधानी अपनाउनुपर्ने चिकित्सकको सुझाव छ ।

कस्ता रोग लाग्छन् ?

वर्षा याममा पानीका मुहान दूषित हुने र त्यस्तो पानी निर्मलीकरण नगरी प्रयोग गर्दा विभिन्न रोग देखापर्ने डा. पुन बताउँछन् । वर्षा याममा झाडापखाला, हेपटाइटिस ए, हेपटाइटिस ई, ज्वरो आउने, टाइफाइट हुने, स्क्रब टाइफसलगायत रोग लाग्छ ।

त्यस्तै, सर्पदंशको समस्या पनि उत्तिकै देखिन थालेको छ । सर्पदंश रोग नभए पनि गर्मीको समयमा यसको समस्या लिएर अस्पताल आउने मानिसको संख्या बढ्ने डा. पुन बताउँछन् ।

स्क्रब टाइफस रोग मुख्यगरी मुसामा लाग्ने एक प्रकारको किर्नाजस्तै ‘माइट’ नामक संक्रमित जीवाणुले टोकेमा लाग्छ । प्रायःजसो यो जीवाणु झाडी, खेतबारी, वनजंगल, घरवरिपरिको झाडी र घुरान हुने ठाउँमा देखिने गर्छ । मानिसबाट मानिसमा नसर्ने यो रोग मुसाको एक प्रकारको तरल पदार्थ खाएर अघाएपछि माइट जातको किर्ना झारमा झर्छ ।

त्यही झारमा मानिस पुग्दा टाँसिन्छ र संक्रमितले टोक्दा सर्छ । यो रोग लागेमा टाउको दुख्ने, उच्च ज्वरो आउने, घाँटी वरिपरि मसिना बिमिरा आउने, पसिना आउने, ग्रन्थी सुनिनेलगायतका लक्षण देखिन्छन् ।

त्यस्तै, पानी निर्मलीकरण नगरी प्रयोग गर्दा हेपटाइटिस ई गर्भवती महिलाका लागि झनै खतरा हुने पुन बताउँछन् । हेपटाइटिस ईबाट संक्रमित गर्भवती महिलामध्ये ३० प्रतिशत महिलाको मृत्यु हुने गरेको पुन बताउँछन् । गर्भवतीको मृत्यु नै नभए पनि उनीहरुमा गर्भ तुहिने समस्या बढी देखिन्छ ।

कसरी बच्ने ?

आउँबाट बच्न खानेपानी र खानेकुरामा विशेष ध्यान दिनु आवश्यक हुन्छ । पेट दुख्ने, दिसामा रगत देखिने तथा ज्वरो आउने, शरीर थाक्ने, खान मन नलाग्नेलगायतका लक्षण देखिएमा तुरुन्त उपचार गराउनुपर्ने चिकित्सक बताउँछन् ।

चिकित्सकका अनुसार यस्ता रोगबाट बच्न पानी शुद्धीकरण गरेर (उमालेर, फिल्टर गरेर, पीयूषजस्ता पानी शुद्ध बनाउने औषधि हालेर) मात्रै पिउने, घर वरिपरि सफा राख्ने, बासी खानेकुरा तथा खुला ठाउँमा राखिएका खानेकुरा नखाने र सर्पबाट जोगिन सर्प हुने सम्भावित ठाउँतिर नजान सुझाव दिएका छन् । साथै झाडी, खेतबारी, वनजंगल, घरवरिपरिको झाडी, घुरान भएको ठाउँमा जाँदा सजग हुनुपर्ने चिकित्सकको सुझाव छ ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, असार १५, २०७६ १९:५९