जनकनन्दिनीका जनप्रतिनिधिको बाचा अधुरै : विद्यार्थीलाई आउजाउमै सकस, कक्षाकोठामा बस्न पनि समस्या

जनकनन्दिनीका जनप्रतिनिधिको बाचा अधुरै : विद्यार्थीलाई आउजाउमै सकस, कक्षाकोठामा बस्न पनि समस्या

A+ A A-

धनुषाको जनकनन्दिनी गाउँपालिका- ३ का १४ वर्षीय राम राय पासवान श्री मावि खजुरीमा ७ कक्षामा पढ्छन् । उनी विद्यालय जानै मान्दैनन् । कारण हो भौतिक पूर्वाधारको अभाव ।

भौतिक पूर्वाधारको अभावका कारण आफूजस्ता धेरै विद्यार्थीले विद्यालयमा बसेर पढ्न नपाएको पासवान बताउँछन् । ‘साथीसँग झगडा भयो भने पनि बस्न दिँदैनन् । सरलाई भन्यो भने मिलेर बस्नू भन्नुहुन्छ,’ उनी भन्छन् ।

जनकनन्दिनी– ३, महुवाकी १६ वर्षीया कञ्चन साह नियमित विद्यालय जान्छिन् । कक्षा ८ मा पढ्ने उनी पनि कोचिएर पढ्नुपरेको बाध्यता सुनाउँछिन् । विद्यालयसम्म पुग्ने बाटो पनि सजिलो नभएको उनको भनाइ छ । ‘वर्षातमा त यो बाटो भएर हिँड्नै सकिन्न । चिप्लिन्छ,’ कञ्चन भन्छिन्, ‘बाटो नभएसम्म कसरी विद्यालय पुग्ने ?’

विद्यालय पुगे पनि कसरी घर फर्किने भन्ने चिन्ताले सताउने कञ्चनको भनाइ छ । उनी भन्छिन्, 'वर्षातमा त घरबाट विद्यालय जान पनि दिँदैनन् । हिलो र पानी छिचोल्दा लडेकी थिएँ । त्यसबेला न घर फर्किनु न विद्यालय जानु भएको थियो मलाई ।’

श्री मावि खजुरीको विद्यालय भवनमा १२ वटा कक्षाकोठा छन् । त्यसमध्ये ११ कोठामा नियमित पढाइ हुन्छ भने एउटामा विद्यालय प्रशासनको कार्यालय छ । प्रधानाध्यापक हरिलाल सहनीले विद्यालयको भौतिक पूर्वाधार निर्माण गर्न स्थानीय सरकारसँग भने पनि सुनुवाइ नभएको बताए । गाउँपालिकाका अध्यक्ष अब्दुल वारिक शेष र उपाध्यक्ष भारती कार्कीलाई यसबारेमा कुरा राखेको सहनीको भनाइ छ । ‘बाटोकै कारण विद्यालय आउन चाहने विद्यार्थी पनि नआएको देख्दा दुःख लाग्छ,’ सहनी भन्छन् ।

धनुषाकाे जनकनन्दिनी गाउँपालिका श्री मावि खजुरीमा प्रार्थना गर्दै विद्यार्थी ।

गाउँपालिकाका अहिलेका जनप्रतिनिधिले २०७४ को स्थानीय तहको चुनावमा घरघरमा मत माग्न जाँदा शिक्षाका लागि भौँतारिने अवस्था नआउने आश्वासन दिएका थिए ।

तर, अहिले शिक्षाका लागि जनकपुरधाममा राखेर पढाउनुपर्ने अवस्था आएको बताउँछन्, वडा नम्बर २, वलवाहगोठका सुन्दर साह । ‘स्थानीय निकायको जवाफदेहिता सम्झेर दुई छोरालाई श्री मावि खजुरीमा भर्ना गराएको थिएँ । पढाइका लागि संरचना नभएपछि जनकपुरमा पढाउन बाध्य भएको छु,’ साह भन्छन् ।

गाउँपालिकाले शिक्षाका लागि कामै नगरेको बताउँछन् प्रधानाध्यापक सहनी । ‘गाउँपालिकामा ३ प्रावि, ३ मावि, ३ निमावि छन् । तर सबैको अवस्था नाजुक छ ।’ शिक्षा क्षेत्रमा लगानी लगाए मात्रै पनि दक्ष विद्यार्थी उत्पादन गर्न सक्ने अवस्था हुन्थ्यो तर त्यो सम्भव देखिएन,' सहनी भन्छन् । आफूले भौतिक पूर्वाधार तथा शिक्षकको दरबन्दी थप्नुपर्ने सुझाव दिएको उनको भनाइ छ ।

शिक्षक नथपिँदा आफूले छवटा कक्षामा पढाउनुपर्ने अवस्था रहेको सहनीको भनाइ छ । शिक्षक थप्न विद्यालय व्यवस्थापन समितिमा पनि भनेको तर, एउटै पार्टीका मानिस रहेकाले आफ्नो कुराको सुनुवाइ नभएको उनको भनाइ छ ।

जनप्रतिनिधिले विद्यालयको कुरा नसुनेपछि राष्ट्रपति शैक्षिक सुधार कार्यक्रममा विद्यालयमा भौतिक पूर्वाधार व्यवस्थापनमा पहल गर्न आग्रह गरेको समेत सहनीले बताए । गत आर्थिक वर्षमा मधेस प्रदेशको सामाजिक विकास मन्त्रालयमा समेत विद्यालयका लागि रकम माग गरे पनि सुनुवाइ नभएको उनले बताए ।

विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष विदुरबहादुर कार्की भौतिक पूर्वाधार निर्माणका लागि बारम्बार आवाज उठाए पनि सुनुवाइ नभएको बताउँछन् । ‘जनप्रतिनिधिलाई बारम्बार विद्यालयको भौतिक पूर्वाधार निर्माण गर्न भनेका थियौँ । तर, राजनीतिलाई कमाइ खाने भाँडो देखेका उनीहरूले सुनुवाइ नै गरेनन् । उनीहरूले कलिला बालबालिकाको भविष्यमाथि खेलबाड गरेका छन्,’ कार्कीले भने ।

गर्मीमा कक्षाकोठामा पंखा राख्न माइन्युट नै उठाउँदासमेत सुनुवाइ नभएपछि आफैँले पंखाको व्यवस्था गरेको कार्कीले बताए । गाउँपालिकाले विद्यालय व्यवस्थापन समितिको कुरै नसुनेकाले आशा नहरेको समेत उनले बताए ।

तत्कालीन राष्ट्रिय जनता पार्टीबाट गाउँपालिका अध्यक्षमा उमेद्वारी दिएका दिपिदेव यादव स्थानीय सरकारको काम शून्य रहेको दाबी गर्छन् । गाउँपालिकामा केही परिर्वतन नभएको उनको दाबी छ ।

'सरकारले बाटो र प्रशासनको कामलाई चुस्त र दुरुस्त बनाउनुपर्ने हो,' यादव भन्छन्, ‘जनप्रतिधि आफैँ कार्यालयबाट घर पुग्दा गाडीबाट चार पटक उत्रिनुपर्छ । त्यसैले गाउँपालिकाको अवस्थाको चित्रण गर्छ ।’

जनकनन्दिनी गाउँपालिकाकाे खजुरीदेखि तेल्हिया जाने बाटो

गाउँपालिकाका अध्यक्ष अब्दुल वारिक शेष गाउँपालिकाले शिक्षा क्षेत्रमा राम्रो काम गरेको दाबी गर्छन् । ‘शिक्षाको चौतर्फी विकास गर्न तथा त्यसलाई अनुगमन गर्न सीसीटीभी जडान गरेका छौँ । विद्यालयमा क्रमश: पूर्वाधार विकास गरेका छौँ,’ शेष भन्छन् ।

गाउँपालिकामा थोरै रकम रहेकाले पनि समयमै सबै विद्यालयको व्यवस्थापन हुन नसकेको शेषको तर्क छ । तर, बिस्तारै सबै विद्यालयलाई कम्प्युटर दिने योजना बनाएको उनले बताए । श्री मावि खजुरीको हकमा विद्यालय व्यवस्थापन टुङ्गो नलागेकाले केही ढिलाइ भए पनि त्यो काम छिट्टै गर्ने शेष बताउँछन् ।

गाउँपालिकाकी उपाध्यक्ष भारती कार्की भने केही काम नै नभएको आरोपमा सत्यता नभएको बताउँछिन् । ‘गाउँपालिकाले खजुरीमा मन्दिर बनाएको छ । सडकको काम गरिरहेको छ,’ उनले भनिन् ।

विद्यालयको हकमा विद्यार्थीलाई छात्रवृत्तिको व्यवस्था गरेकोले काम सन्तोषजनक नै रहेको उपाध्यक्ष कार्कीको तर्क छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, फागुन २, २०७८ १६:२१