पैसा नतिरेको भन्दै स्कुलबाट निकालिएका क्षितिज जब आईफोन कम्पनीमा काम गर्न पुगे...

पैसा नतिरेको भन्दै स्कुलबाट निकालिएका क्षितिज जब आईफोन कम्पनीमा काम गर्न पुगे...

A+ A A-

हरेक मान्छे आफ्नो सपनाको क्षितिज पछ्याउँदै कुनै एउटा बिन्दुमा पुग्छ । त्यस्तो बिन्दु, जहाँ उसले सपनाको मेलो समाएको अनुभूति गर्छ । हाल अमेरिकाको टेक्सासमा रहेका क्षितिजराज लोहनी पनि त्यस्तै अनुभूति गर्दैछन् । उनको एप्पलमा पुग्ने धोको पूरा भएको छ ।

२९ वर्षीय क्षितिज हाल एप्पल आईफोनका ‘सफ्टवेर’ इन्जिनियर हुन् । चार वर्षअघि एप्पलमा काम गर्न सुरु गरेका उनी आईफोनका नयाँ मोडेल डिजाइन गर्ने काममा सक्रिय छन् ।

यद्यपि, एप्पलसम्म पुग्नु मात्र क्षितिजको गन्तव्य भने होइन । ‘सफ्टवेयर डिजाइन’मा अझै धेरै योगदान पुर्‍याउने हुटहुटी उनमा छ । र, सँगसँगै अघि डोर्‍याउनु छ अन्य नेपाली सफ्टवेर इन्जिनियरहरूको हुटहुटीलाई पनि । जसका लागि क्षितिजले स्थापना गरे ‘नेपाली एट एप्पल’ । सो समूहमा एप्पलमा कार्यरत नेपालीहरू छन् ।

अमेरिकाको नर्थ इस्टर्न युनिभसिर्टीबाट स्नातक पूरा गरेका क्षितिजको एप्पलसम्मको यात्रा पनि कहाँ सहज थियो र !

काठमाडौँमा जन्मिएका क्षितिजका बुबा खानेपानी संस्थानका ओभरसियर थिए । आमा गृहिणी थिइन् । घरको आर्थिक अवस्था खास सबल थिएन । आमाबुबा दुवै पढेलेखेका थिए । त्यसैले जस्तोसुकै अवस्थामा पनि क्षितिज र उनकी बहिनीलाई पढाइमा कहिल्यै बाधा आएन ।

‘पहिला त सबै राम्रो थियो । घरको आर्थिक स्थिति बिग्रिएपछि भने सबै जना एकै कोठामा बस्थ्यौँ । भान्सा पनि एउटै थियो,’ क्षितिजले आफ्ना आमाबुबाका संघर्ष सम्झिए, ‘हामीलाई पढ्न सहज हुन्छ भनेर, त्यही सानो कोठालाई आफैँले दुई भागमा छुट्याइदिनुभयो ।’

सानैदेखि अतिरिक्त क्रियाकलापमा भाग लिन निकै रुचाउने क्षितिज पढ्न भने खास रुचाउँदैनथे । नपढ्ने बहाना खोज्थे ।

८ कक्षामा हुँदा स्कुलबाट पैसा नतिरेको भन्दै क्षितिज स्कुलबाटै निकालिए । पढ्न पाएनन् । पढ्न नदिए पनि जिल्लास्तरीय परीक्षाको समयमा भने स्कुलले परीक्षा दिन बोलायो । उक्त घटनाले क्षितिजको मनमा इख पलायो ।

त्यसबेलै क्षितिजले अठोट लिए, ‘भोलिपर्सि पैसा नहुने विद्यार्थीलाई मै पैसा तिरिदिएर पढाउँछु ।’

कक्षा ८ पछि भने दाजुबहिनीलाई नै उनीहरूका एक शिक्षकले एसएलसीसम्म सित्तैमा पढ्ने व्यवस्था गरिदिए । जुन कुरा उनका लागि हौसलाको स्रोत बन्यो । र, सानोमा पढ्न नरुचाउने लोहनीे उत्कृष्ट विद्यार्थीहरूको सूचीमा भेटिन थाले ।

एसएलसीपछि छात्रवृत्ति पाएर ‘ए–लेभल’को पढाइ पूरा गरे । र, उच्च शिक्षाका लागि अमेरिका जाने सोच बनाए । पैसा तिरेरै जान सक्ने अवस्था थिएन । त्यसैले छात्रवृत्तिको खोजीमा जुटे उनी । लगनशील क्षितिजले सम्पूर्ण पढाइ सित्तैमा गर्न पाउने गरी छनोट भए ।

‘एउटा आवेदन फारम भर्नुपरेको थियो । पढाइका लागि कति लगानी गर्ने क्षमता छ भन्ने खुलाउन पनि पर्ने थियो । मैले शून्य डलर लेखेको थिएँ’, क्षितिजले छात्रवृत्तिका लागि आवेदन दिँदैगर्दाको क्षण सम्झिए ।

एउटा महादेशबाट एक जनाले मात्र छात्रवृत्ति पाउँथ्यो । जसमा एसिया महादेशबाट क्षितिज छानिए । र, अमेरिकाको बोस्टन शहर पुगेर कम्प्युटर इन्जिनयरिङको पढाइ सुरु गरे ।

चारवर्षे पढाइमा पहिलो वर्ष भने सहजै कटेको क्षितिज सुनाउँछन् । दोस्रो वर्षको अन्तिममा भने डिप्रेसनको सिकार बन्न पुगे । उनी आत्महत्या गर्ने अवस्थासम्म पुगे । यद्यपि आफू डिप्रेसनमा पुगेको उनलाई धरै पछि मात्र थाहा भयो ।

‘मलाई डिप्रेसनबारे त्यति थाहा थिएन । कुनै रोग हो भन्ने थाहा भए पनि यसले पुर्‍याउने असरबारे हेक्का थिएन,’ उनी भन्छन्, ‘आनीबानी परिवर्तन भएजस्तो लाग्थ्यो । पढ्न पनि मन लाग्न छोड्यो । परिवारबाट टाढा भएकाले यस्तो भएको होला भन्ने सोचेरै अर्को वर्ष बित्यो ।’

युनिभर्सिटीले सित्तैमा ‘काउन्सिलिङ क्लास’हरू दिएको बेला लोहनीले पनि प्रशिक्षण लिए । ‘काउन्सिलर’हरूले डिप्रेसनका कथाहरू बताउँदा उनले हरेक कुरा आफूसँग दाँजेर हेरे । र, डिप्रेसन भएको शंका भएपछि उनी काउन्सिलरसँग सल्लाह लिन पुगे ।

काउन्सिलरले परिवारसँग बस्ने सल्लाह दिएपछि नेपाल आए । र, केही समयपछि क्षितिज पुन: अमेरिका फर्किए । र, स्नातक तहको पढाइ गर्दागर्दै अन्य कम्पनीहरूमा काम सिक्न थाले । स्नातक तह सकेर गोल्डम्यान स्याक्स कम्पनीमा तीन वर्ष काम गरे ।

२०१८ सालमा भने सिलिकन भ्यालीमा काम गर्ने इच्छा उनमा जाग्यो । र, एप्पल कम्पनीमा काम गर्न पाऊँ भनी निवेदन पठाए । एप्पलका तीनवटा कम्पनीले उनलाई काम गर्ने मौका दिए । त्यसमध्येमा उनले आईफोन कम्पनी रोजे । जहाँ उनी अझै कार्यरत छन् ।

लोहनी एप्पलमा पुग्दा, त्यहाँ केही नेपालीहरू पनि काम गर्थे । थोरै संख्यामा रहेका नेपालीहरू पनि छरिएर बसेको उनले पाए । जुन कुरा उनलाई चित्त बुझेन । त्यसैले नेपालीहरूको प्रतिनिधित्व हुनेगरी स्थापना गरे– ‘नेपाली एट एप्पल’ समूह ।

सो समूहमा हाल ५१ जना छन् । एकअर्कालाई सहयोग गर्ने उद्देश्यले सुरु भएको यो समूहले एप्पलबाहेक अन्य ठाउँमा रहेका नेपालीहरूलाई सहयोग गर्न सुरु गरेको छ । ‘यो समूहलाई अघिल्लो वर्षबाट एप्पलले ‘डाइभर्सिटी नेटवर्क अलाइन्स’ भनेर चिनाएको छ’, क्षितिज भन्छन्, ‘यसरी ‘रेकग्नाइज’ भएपछि एप्पलले हामीलाई अझै सहयोग पनि गर्दैछ ।’

त्यसपछि क्षितिजले नेपालमा ‘क्रिन्जल डट अर्ग सफ्टवेर प्रोजेक्ट’ सुरु गरे । उक्त प्रोजेक्ट सक्न १७ महिना लागेको थियो । हाल क्रिन्जल डट अर्ग प्रोजेक्टमा तीन जना कार्यरत छन् । र, उक्त प्रोजेक्टअन्तर्गत रहेर थुप्रै शाखा प्रोजेक्ट सञ्चालनमा छन् । तीमध्ये शिक्षादीक्षा, पहिलो कदम र टेक इन नेपाल मुख्य प्रोजेक्ट हुन् । दुई वर्षअघि सुरु भएको शिक्षादीक्षा प्रोजेक्टले हरेक वर्ष १ सय ५० देखि २ सय जनालाई छात्रवृत्ति दिइरहेको छ ।

नेपालमा सहयोग गर्ने थुप्रै हातहरू भए पनि आवश्यक ठाउँमा नपुगेको देखेर उनले शिक्षादीक्षा सुरु गरे, जसबाट एक व्यक्तिले एक विद्यार्थीलाई सहयोग गर्न सक्छ । आफूले सहयोग गरेको विद्यार्थीसँग आफैँले कुराकानी गर्न मिल्ने, पढाइको सबै जानकारी पाउने व्यवस्था प्रोजेक्टमा छ ।

त्यस्तै, 'पहिलो कदम' प्रोजेक्टबाट निःशुल्क मानसिक स्वास्थ्य परामर्श पनि दिइन्छ । पहिलो कदम प्रोजेक्टको प्रेरणा उनको आफ्नै डिप्रेसनको कथा हो । डिप्रेसनको सिकारबाट मुक्त भएका उनले अन्य धेरैलाई परामर्श दिने उद्देश्यले यस्तो संस्था खोलेका हुन् ।

र, टेक इन नेपाल प्रोजेक्ट अमेरिकी राजदूतावाससँगको सहकार्यमा सञ्चालन भएको छ । काठमाडौँबाहिर दुर्गम ठाउँका विद्यार्थीहरूलाई प्रविधिबारे सिकाउने, तालिम दिनेजस्ता काम उनले 'टेकी नेपाल'बाट गर्दैछन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, माघ १४, २०७८ १३:१२