कोरोना भाइरस : दुई वर्षसम्म उत्तर नपाइएका तीन प्रश्न

A+ A A-

‘हामीले जति प्रश्नको उत्तर पाउँछौँ, त्यति नै नयाँ प्रश्न हाम्रा अगाडि आउँछन्’ यो भनाइ पिट्सवर्ग विश्वविद्यालयमा माइक्रोबायोलोजी तथा मोलिक्युलर जेनेटिक्स विषयकी प्राध्यापक डा. सीमा लकडावालाको हो ।

डा. सीमा र उनीजस्तै अन्य धेरै वैज्ञानिकहरू २०१९ को डिसेम्बरदेखि कोरोना भाइरससँग सम्बन्धित प्रश्नको उत्तर खोज्न लागिरहेका छन् । यो खोजी सुरु भएको लगभग दुई वर्षपछि वैज्ञानिकहरूले कोरोना भाइरसविरुद्धको खोपदेखि यसको उपचार पत्ता लगाएका छन् । तर, विशेषज्ञहरू अझै पनि केही मुख्य प्रश्नको उत्तर पाउन बाँकी रहेको बताउँछन् । र, ती उत्तरहरूले कोरोनासँग सम्बन्धित रहस्यको पर्दा हटाएपछि कोरोनाविरुद्धको लडाइँमा महत्त्वपूर्ण बल मिल्नेछ ।

१. भाइरस कहाँबाट सुरु भयो ?

बेलायती स्वास्थ्य सुरक्षा एजेन्सीका अनुसार, अझै भाइरस कहाँबाट सुरु भयो भन्ने विषय पत्ता लगाउन बाँकी छ । २०२१ को फेब्रुअरीमा विश्व स्वास्थ्य संगठनको एक टिम कोभिड-१९ को उत्पत्तिबारे जानकारी लिन चीन पुगेको थियो । उक्त टिमले चमेरोबाट भाइरस आएको हुन सक्ने बतायो । तर, यसमा अझै अध्ययन हुनुपर्ने उसको भनाइ छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनका महानिर्देशक टेड्रोस एडनोम गेब्रियसले चीनले तथ्यांक उपलब्ध गराउँदा पारदर्शिता नअपनाएकाले पनि समस्या भएको बताएका थिए ।

विश्व स्वास्थ्य संगठनको अध्ययनले भाइरस ल्याबबाट लिक भएको सम्भावना निकै कम भएको देखायो । तर, टेड्रोसले कुनै नतिजामा पुग्न छिटो भएको बताए । साइन्स पत्रिकाको अक्टोबर महिनाको अंकमा प्रकाशित सम्पादकीयमा उनले पर्याप्त प्रमाणबिना ल्याबमा कुनै घटना भएको विषयमा अस्वीकार गर्न नसकिने टिप्पणी गरेका थिए ।

यसै विषयमा विश्व स्वास्थ्य संगठनले विशेषज्ञहरूको एक टिम गठन गरेको थियो जसमा नयाँ पेथोजेन्सो उत्पत्तिसँग सम्बन्धित वैज्ञानिकहरू छन् । यो समूहले भाइरस चीनको वुहानमा जनावरबाट मानिसहरूमा पुग्यो वा ल्याबबाट पुग्यो भन्ने विषयमा जाँच गर्नेछ ।

२०२१ को नोभेम्बर महिनामा स्टेट न्यूज पोर्टलमा प्रकाशित एक लेखमा कर्नेल विश्वविद्यालयमा माइक्रोबायोलोजी तथा इम्युनोलोजी विषयका प्राध्यापक जोन पी मुरले भनेका छन्, ‘हामीलाई सायद कोभिड-१९ को सुरुवातका विषयमा कहिल्यै पनि थाहा नहुन सक्छ ।’

२. कति भाइरस इकाइबाट संक्रमण फैलिन्छ ?

कुनै व्यक्ति भाइरसबाट संक्रमित हुनका लागि सो भाइरसको निश्चित मात्रा ग्रहण गर्न आवश्यक हुन्छ । यसलाई इन्फेक्सियस डोज वा संक्रामक मात्र भनिन्छ । सार्स कोभ-२ को विषयमा कुनै जानकारी छैन । र, एक व्यक्ति यो भाइरसबाट संक्रमित हुन यस भाइरसको कति मात्रा आवश्यक पर्छ भन्ने जानकारी छैन ।

अमेरिकी संस्था सीडीसीका अनुसार हालसम्म सार्स कोभ-२ को संक्रमण फैलिन कति इन्फेक्सियस डोज आवश्यक हुन्छ भन्ने स्पष्ट छैन । सीडीसीले जनावरमा गरिएको अध्ययन र इपिडिमियोलोजिकल जाँचमा भाइरस मिश्रित हावाबाट संक्रमण फैलिने संकेत देखिएको छ । तर, भाइरस भएको हावामा श्वास लिँदा तथा म्युकस मेमब्रेन्सजस्तै आँखाको सम्पर्कबाट संक्रमण फैलिने कति सम्भावना छ भन्ने स्पष्ट छैन ।

डा. सीमाले भनिन्, ‘एक प्रयोगका क्रममा मानिसहरूलाई संक्रमित नगरेर सार्स कोभ-२ को संक्रामक मात्रा पत्ता लगाउन सकिँदैन ।’ हाल केही अध्ययनहरू भइरहेका छन्, जहाँ नियन्त्रित वातावरणमा केही स्वयंसेवकलाई भाइरसको फरक-फरक डोज दिइएको छ । यो प्रयोगबाट यो भाइरसको संक्रामक मात्रालाई लिएर केही जानकारी पाइने सम्भावना छ ।

३. संक्रमण रोक्न कति एन्टिबडीको आवश्यक हुन्छ ?

हाल यो जानकारी छैन, कुनै व्यक्तिलाई कोभिड-१९ बाट सुरक्षित मान्न उसको शरीरमा कति एन्टिबडी हुनुपर्छ । यसलाई ‘कोरिलेट अफ प्रोटेक्सन’ उपायका रूपमा जानिन्छ । यसबाट मानव शरीर कुनै रोग वा संक्रमणबाट सुरक्षित छ वा छैन भन्ने जानकारी हुन्छ ।

कैयौँ विशेषज्ञहरू कुनै व्यक्ति कोरोनाबाट सुरक्षित भएको मान्न उसको शरीरमा उपलब्ध एन्टिबडीको संख्या कोरोनाविरुद्ध संघर्षमा महत्त्वपूर्ण हुने बताउँछन् । न्यूयोर्कस्थित माउन्ट सिनाइ हस्पिटलको स्कुल अफ मेडिसनमा माइक्रोबायोलोजी विषयका प्राध्यापक फ्लोरियन क्रेमरले साइन्स म्यागजिनलाई भनेका थिए, ‘सार्स कोभ-२ विरुद्ध खोपका लागि प्रोटेक्टिभ कोरिलेट अति आवश्यक छ ।’ उनले कोरोनाबाट बच्न शरीरमा कति एन्टिबडी हुनुपर्छ भन्ने जानकारी हुनु राम्रो हुने बताएका थिए ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, पुस २६, २०७८ १२:२१