प्रधानमन्त्री र स्वास्थ्यमन्त्रीलाई खुल्लापत्र- बिरामीकाे ज्यानमाथि किन खेलवाड गर्दै हुनुहुन्छ ?

प्रधानमन्त्री र स्वास्थ्यमन्त्रीलाई खुल्लापत्र- बिरामीकाे ज्यानमाथि किन खेलवाड गर्दै हुनुहुन्छ ?

A+ A A-

बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानका कुलपति सम्माननीय प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाज्यू र सहकुलपति तथा माननीय स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री विरोध खतिवडाज्यू, नमस्कार ।

तपाईंहरूको कामलाई हेरेर हैन पद र मर्यादालाई कायम राख्दै नमस्कार गरेको हुँ । म ऊही बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानको आन्दोलनकारी विद्यार्थी । गत असार १ गतेदेखि यहाँ भएका बेथिति, अनियमिता, विसंगति, भद्रगोललगायतले स्वास्थ्य सेवा प्रवाह र विद्यार्थीको पठनपाठनमा पुग्न गएको प्रतिकूल प्रभावको विरुद्धमा आवाज उठेको थियो । त्यसको प्रत्यक्ष मार विपन्न र निमुखा बिरामी र विद्यार्थीहरूमा पर्‍याे भनेर सुधारको माग उठेको १ वर्ष पुग्न लागिसक्यो । तर पनि यहाँको समस्या समाधानमा सरकारले लामो समयसम्म ठोस निर्णय नगर्दा अन्योलता बढेको छ भने स्वास्थ्य सेवा झन लथालिंग भएको छ । यस्ता कुराहरूको समाधान दिने कार्य नगर्नु भएकाले तपाईंहरूको कामलाई नमस्कार गर्न नसकेको हुँ ।

कोभिड महामारीकाबीच स्वास्थ्यजस्तो संवेदनशील क्षेत्रको समस्यालाई समेत समाधान गर्न पहल नगर्नुहुने तपाईंहरूले देशका अन्य समस्या समाधान गर्नुभयो होला भन्ने कुरामा कुनै विश्वास गर्ने ठाउँ रहेन ।

यस स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानलगायत अन्य सबै स्वास्थ्य सस्थाहरूको जर्जर अवस्थाका बारेमा यहाँहरूलाई जानकारी होला । नहुँदो हो त आफू र आफन्त तथा आफ्ना नेता-कार्यकर्तालाई नेपालका अस्पतालमा विश्वास नलागेर उपचारका लागि भारत, सिंगापुर, थाइल्याण्ड, बेलायत, जापान र अमेरिका जान, पठाउन मरिहत्ते गर्नुहुने थिएन । यहाँको शिक्षामा पटक्कै भरोसा नभएर नै होला आफ्ना सन्तान अनि आफन्तलाई उच्च शिक्षाका लागि समेत विदेश पठाउनु परेको छ । यहाँका बेथिति, विसंगतिलगायत सबै जानकारीहरू राष्ट्रिय स्तरका सबै पत्रिकामा छरपस्ट भैसकेको र सरकारकै सचिवस्तरीय डा.वैकुण्ठ अर्याल र माननीय मन्त्रीस्तरीय समितिले लिपिबद्ध गरिसकेको अवस्था हाे ।

सेकेण्ड-सेकेण्ड र मिनेटकोसमेत अति महत्त्व रहेको र केही ढिलासुस्ती हुनेबित्तिकै मान्छेको ज्यानै जान सक्ने स्वास्थ्य सेवामा तपाईंहरूकाे ढिलासुस्ती र बेवास्ताले बेथिति अझ बढेको छ । अब एउटा कुरा प्रस्ट पारिदिनुहोला । कि त यो सबै आन्दोलन अनि यसका मागहरू गलत थियो भनिदिनुहोस्, हैन भने छिटाेभन्दा छिटाे यहाँको बारेमा निर्णय गरिदिनुहोला । अन्योलतामा समय नगुजार्नुहोला । पदाधिकारीहरू प्रश्न चिन्ह र अनुसन्धानमा हुनाले अहिले प्रतिष्ठानमा हुने समस्याका बारेमा जवाफदेही कोही छैनन् ।

उपकरणहरू बिग्रिँदा र सामग्रीहरू सकिँदा नयाँ खरिद तथा मर्मत हुन सकेको छैन । जसले गर्दा अति आवश्यक सामान र उपकरणहरूको अभाव छ । त्यसलाई ठीक गर्ने र आपूर्ति गर्ने जिम्मेवारी लिने कोही नहुँदा सबैमा अन्याैल कायम छ । दिनमै ५-६ हजार बिरामी आउने यो अस्पतालमा हुने यस्ता समस्याले बिरामीलाई पर्नु मर्का परेको छ । सामान्य दाँतको एक्सरे आइओपीए नहुँदा दैनिक १०० हाराहारीमा बिरामी बाहिर पठाउनु परेको छ ।

बिरामीहरूले सहज र छिटोछरितो उपचार सेवा पाउन सकेका छैनन् । सामान अभावमा उपचार प्रक्रिया अगाडि बढाउने कि के गर्ने भनेर चिकित्सक, नर्स र स्वास्थ्यकर्मी दुविधामा हुन्छन् । एमआरआइ यहाँ नहुँदा विराटनगर निजीमा भीड लाग्न बिरामीहरू बाध्य छन् । यहाँका समस्याहरू उल्लेख गरेर साध्य छैन । सबै कुराहरूमा सुधारको सुरुवात गर्न आवश्यक छ । देश र स्वास्थ्य मन्त्रालय चलाउने चाबी हातमा लिनुभएका यहाँहरूले यस्ता समस्यामा आँखा चिम्लनु र कान बन्द गर्दै संवेदनहीन बन्नुजस्तो मानवतामाथिको महाअपराध अरु केही हुनै सक्दैन । त्यसैले भोलि पदबाट बाहिर रहेपछि र जीवन त्याग गर्नेबेला समेत सम्मान र आत्मसम्मान हुने कार्य गर्न सादर अनुरोध गर्दछु ।

प्रधानमन्त्रीज्यू भर्खरै नेपाली कांग्रेसको महाधिवेशन निकै धुमधामका साथ सम्पन्न गर्दै दोश्रो पटक पुन: सभापति बन्नुभएकाे छ । बीपी कोइरालाको नाम, भरोसा र विचारलाई आदर्श मान्ने हजाराैँ कार्यकर्ता र प्रतिनिधिहरूकाे बहुमत भोट पाउनुभएको छ । तर बीपीकै नामबाट सञ्चालित प्रदेश १ र २ का बिरामीहरूको भरोसाको केन्द्र धरासायी भैरहँदा यहाँको मौनता बुझिनसक्नु छ । पदाधिकारीहरूलाई सिनेटमार्फत कारबाही प्रक्रिया अगाडि बढाउने, पदाधिकारीबाहेक प्रतिष्ठानमा अनियमिता गर्ने कर्मचारी, चिकित्सक, नर्सलगायतलाई आयोग बनाएर कारबाही गर्ने, अख्तियार र अदालतका प्रतिष्ठानसँग सम्बन्धित मुद्दालाई चाडो टुंग्याउन पहलकदमी लिने कार्यलाई अगाडि बढाउन किन ढिला गर्नुभएको होला भनेर हामी आश्चर्यचकित भएका छौँ ।

कहिले गठबन्धन मिलाएर मन्त्रिपरिषद् विस्तारको बहाना त कहिले महाधिवेशन, यतातिर पटक्कै ध्यान पुर्‍याउनुभएन । अब सबै कार्य सक्किसकेकाले पक्कै यता ध्यान पुग्नेछ भन्ने विश्वास छ र साथमा स्वास्थ्यजस्तो संवेदनशील विषय किन राजनीतिक नेतृत्वको प्राथमिकतामा पर्दैन भन्ने प्रश्नसमेत रहेको छ ।

यसैगरी माननीय विरोध खतिवडाज्यूबाट पनि आशा गरेबमोजिम कुनै कार्य भएको पाइएको छैन । बाहिर छँदा सुधार र विकासको लागि निकै बुलुन्द आवाज उठाउने तपाईं मन्त्री बनेपछि सुस्ताउनु पर्ने के त्यस्तो बाध्यता पर्‍याे बुझ्न कठिन भएको छ । प्रतिष्ठानमा पदाधिकारी नियुक्तिको मापदण्ड बनाउने काम कहाँ पुग्यो ? आफूले नै सिफारिस गरेको सिनेट बस्नुपर्ने प्रतिवेदन कार्यान्वयनमा के कति जोड दिनुभयो भन्ने कुराको जवाफ यहाँले दिनैपर्ने हुन्छ । राम्रो गर्छौं, विधि र पद्धति बसाल्छौँ भनेर पदमा पुग्नुभएको तपाईंले ढिलासुस्ती र बेवास्ता गर्ने कुरा न्यायोचित हुँदैन । अझै पनि चाँडै नै यहाँको समस्या समाधानमा पहलकदमी लिनुहुनेछ भन्ने आशा सकिएको छैन ।

अन्त्यमा,

यहाँको सेवाग्राहीको दु:ख र समस्यालाई बुझेर चाँडै नै निकास दिनुहुनेछ भन्ने अपेक्षा रहेको छ । जनताको पीडा र श्रापको भारी नबोक्नुहोला भन्ने आग्रह दुवै जनालाई गर्न चाहन्छु । (लेखक बीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानकाे जुनियर रेसिडेन्ट वेलफेयर सोसाइटीका अध्यक्ष हुन् ।)

प्रकाशित मिति: शनिबार, पुस १७, २०७८ ११:३३