प्रधानसेनापतिको सचिवालयमा कार्यरत सैनिक लोपोन्मुख रेडपाण्डा तस्करीमा

A+ A A-

१३ पुसमा महानगरीय प्रहरी अपराध महाशाखाको टोलीले काठमाडौंको नयाँ बसपार्कबाट रेडपाण्डाको छालासहित चार जनालाई पक्राउ गर्‍यो । ३० लाख रुपैयाँमा ऊ बेच्न हिँडेको समूहलाई सामानसहित पक्राउ गरे पनि महाशाखाले उक्त घटना औपचारिक रूपमा सार्वजनिक गरेन । अक्सर महाशाखाले यस्ता घटनाबारे विज्ञप्ति जारी गर्थ्याे ।

यसरी घटना गुपचुप राख्नुको नाभी नेपाली सेनाको मुख्यालयसँग जोडिन्छ । पक्राउ पर्नेमध्येका एक जना प्रधानसेनापति प्रभुराम शर्माको सचिवालयमा कार्यरत रहेको खुलेको छ । सैनिक हवल्दार (हुद्दा) निरबहादुर घले सेनाप्रमुख शर्माको निवासमा कार्यरत रहेको अनुसन्धानरत प्रहरी र सैनिक मुख्यालय स्रोतले बताएको छ ।

घलेसहित नेपाल प्रहरीका दुई कर्मचारी मोहन कार्की र कृष्ण तामाङ पनि रेडपाण्डाको अवैध कारोबारमा संलग्न रहेको आरोपमा पक्राउ परेका छन् । उनीहरू दुवै जना प्रहरी मुख्यालयमा परिचर (कार्यालय सहयोगी) का रुपमा कार्यरत रहेको महाशाखाका प्रवक्ता प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) कृष्ण कोइरालाले बताए । मुद्दा डिभिजन वन कार्यालय काठमाडाैंमा बुझाउने तयारी भइरहेकाे उनले बताए । वन्यजन्तुसम्बन्धी अपराधमा वन कार्यालयले मुद्दा अदालतमा लैजान्छ ।

कार्कीको दरबन्दी साँगामा रहेको नेपाल प्रहरी स्कुलमा भएपनि तालिम प्रधान कार्यालयभित्र रहेको तालिम निर्देशनालयमा कार्यरत छन् । महाराजगञ्जस्थित प्रहरी प्रशिक्षण प्रतिष्ठानमा दरबन्दी रहेका तामाङ दरबन्दी प्रशासन विभागका कार्यरत हुन् ।

पक्राउ परेका घलेले सुरुमा आफू सैनिक भएको खुलाएका थिएनन् । घलेलाई अहिले सनाले आफ्नो हिरासतमा राखेको छ । घले कार्यरत रहेको कार्यालय र उनको पद खुलाउन सैनिक प्रवक्ता सहायक रथी सन्तोषवल्लभ पौडेलले अस्वीकार गरे । तर, उनी सैनिक भएको चाहिँ पुष्टि गरे । ‘नेपाली सेनाको व्यक्ति भएकाले अहिले घले सैनिक हिरासतमा छन् । प्रहरीले बोलाएको बेला हामी उपस्थित गराउँछौँ,’ पौडेलले भने, ‘जहाँ काम गरेपनि उनी नेपाली सेनाका व्यक्ति हुन् । कसुर सावित भएमा उसले सजाय पाउँछ । यसमा हाम्राे सहयाेग हुन्छ ।’

नेपालीमा हाब्रे भनिने यो लोपोन्मुख प्रजातिमा पर्छ । राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु संरक्षण विभागको वेबसाइटमा लेखिएअनुसार यो स्तनधारी जीव नेपाल, भारतको सिक्किम, म्यानमार र दक्षिण चीनमा मात्र पाइन्छ । नेपालमाचाहिँ सगरमाथा र मकालु वरुण राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा कञ्चनजंघा संरक्षण क्षेत्रमा यो जन्तु पाइन्छ । रेडपाण्डाको संरक्षणमा काम गरिरहेको अन्तर्राष्ट्रिय संस्था रेडपाण्डा नेटवर्क, जुन नेपालमा पनि कार्यरत छ, का अनुसार यो प्रजाति संसारभर गरी १० हजार भन्दा तलको संख्यामा छ । नेपालमा चाहिँ ३ सय १७ देखि ५ सय ८२ को संख्यामा रहेको विभागको तथ्यांक छ ।

नेपाली सेना र प्रहरी दुवै वन्यजन्तु र यसका आखेटोपहारको अवैध कारोबार रोक्न सक्रिय सुरक्षा संस्था हुन् । दुवै सुरक्षा निकायमा वन्यजन्तु अपराध रोक्ने इकाइ खडा छन् । सेनाले राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा संरक्षित क्षेत्रको सुरक्षामा ६ हजारभन्दा बढी फौज खटाएको उसको वेबसाइटमा जनाइएको छ । १३ वटा राष्ट्रिय निकुञ्ज तथा वन्यजन्तु आरक्षको सुरक्षा जिम्मेवारी सेनाकै मातहत छ । उसले १२ वटा बटालियन वातावरण संरक्षणका लागि तैनाथ गरेको छ ।

प्रहरीले पनि केन्द्रीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी)मा प्रहरी नायब उपरीक्षक (डीएसपी)को कमाण्डमा वन्यजन्तुसम्बन्धी अपराध रोक्न छुट्टै पिलर खडा गरेको छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, पुस १४, २०७८ १६:५७