भीआईपीको ढुकुटी धन्दाः लाखौं गयो, जेल पनि भयो

A+ A A-

मैतीदेवीकी नर्वदा उपाध्यायको २०७० सालमा भक्तपुरको नलिनचोकमा गाई फार्म थियो । जसोतसो गरेर उनले गाई फार्म चलाउँदै आएकी थिइन् । उनले भिबोर विकास बैंकबाट एक लाख रुपैयाँ ऋण लिएर गाई फार्म सुरु गरेकी थिइन् ।

सुरुमा पाँच वटा गाई किनेर फार्म चलाएकी उपाध्यायको फार्ममा २०७१ सालसम्ममा १० वटा गाई भए । कमाइ रामै्र थियो । फार्ममा काम गर्नकै लागि उनले केही कर्मचारीसमेत राखिन् । फार्म थप व्यवस्थित गर्ने उनको सोच थियो ।

अनि सुरु भो ढुकुटी

गाईपालनका लागि नै माइक्रो सहकारी संस्थाबाट थप एक लाख ऋण लिन उनी २०७१ चैत मसान्ततिर बानेश्वर पुगिन् । बानेश्वरको माइक्रो सहकारीमा पुग्दा उनलाई जीवनमै नसोचेको अफर आयो ।

‘सहकारीबाट किन ब्याज लिनुहुन्छ ? म पैसाको म्यानेज गर्छु ढुकुटी खेलौं । सहकारीको जस्तो महँगो ब्याज तिर्नु नि परेन । व्यवसाय गर्ने महिलाका लागि राम्रो पनि हुन्छ,’ अफर यस्तो थियो ।

उपाध्यायलाई ढुकुटी खेल्ने प्रस्ताव गर्ने महिला पूर्वमहान्यायाधिवक्ता एवं नेपाली कांग्रेस निकट कानून व्यवसायी संगठनका संस्थापक अध्यक्ष (हाल गण्डकी प्रदेश प्रमुख) बाबुराम कुँवरकी श्रीमती सीता प्रसाइ कुँवर थिइन् ।

यसअघि उपाध्याय र कुँवरबीच सामान्य चिनजान मात्र थियो । चिनजानलाई थप साथीका रुपमा प्रगाढ सम्बन्ध बनाइदिने माध्यम बनिन् शान्ति प्रसाई । उनी सीता प्रसाईं कुँवरकी भाउजू हुन् । शान्ति प्रसाइले बानेश्वरमा बुटिक पसल चलाउँदै आएकी थिइन् । त्यही बुटिकमा भएको भेटघाट र चिनजानले मित्रता मजबुद बन्दै गए ।

सुरुमा नर्वदालाई लागेको थियो, यति ठूलो मान्छेकी श्रीमतीको यति राम्रो अफर । ब्याज कम तिर्नुपर्ने, किस्ता हाले पुग्ने, ढुकुटी खान पाए व्यवसाय पनि गर्न हुने, किन नखेल्ने ?

उनले त्यसपछि चासो देखाउन थालिन् ढुकुटीमा । ढुकुटी कहाँ र कसरी खेल्ने ? उनलाई थाहा थिएन । उनले सीतालाई सोधिन् । जवाफ आयो, ‘शान्तिको बुटिकमाथि एउटा कोठा खाली छ । त्यहाँ २०–२२ जना मान्छे बस्न मिल्छ,’ सीताले थपिन्, ‘२० जना हुन्छन्, सुरुमा सबैले ५० हजारका दरले १० लाख उठाएर खेल्ने हो ।’ शान्ति तयार भइन् । एक हप्तामै ५० हजार रुपैयाँ ढुकुटीका लागि सीतालाई दिइन् ।

खेल बुटिकबाट अफिसमा

नर्वदाका अनुसार यसरी जम्मा गरेर महिनामा एकपटक ढुकुटी खेल्न सुरु भयो । जम्मा भएको रुपैयाँ ढुकुटी खानेले लिन्थे ।

ढुकुटी खान टेन्डर सिस्टम थियो । ‘टेन्डर सिस्टमअनुसार जसले बढी रुपैयाँ छोड्छु भन्ने प्रस्ताव गर्छ, त्यसैले ढुकुटी खाने परम्परा बस्यो । खानेले समेत सबै रकम पाउँदैनथे,’ नर्वदाले भनिन् ।

आफैंले जम्मा गरेर ढुकुटी खेल्न थालेकी उनी बिस्तारै ऋणमा डुब्न थालिन् । ढुकुटी खेलाउने र खेल्ने क्रम बढ्दै गयो । बानेश्वरको बुटिकबाट खेल्न थालिएको ढुकुटी सीतापाइलास्थित सीता प्रसाईंकै घर र डिल्लीबजारमा रहेको बाबुराम कुँवरको अफिसमा समेत सुरु भयो ।

आत्महत्याको सोच

१० लाखको ढुकुटी खेल्न तयार भइन् नर्वदा । त्यही १० लाख रुपैयाँको गोलमालले उनलाई ऋणमा डुबायो ।

८२ वर्षीया वृद्धा आमासँगै बस्दै आएकी नर्वदालाई ढुकुटी खेल्दा गुमाएको रुपैयाँ र ऋण नै नलिई तिर्नुपर्ने रकम सम्झँदा आत्महत्याको बाटो नै रोज्नेसम्मको विचार आएको उनले बताइन् ।

‘आमाको कारणले मात्र बाचेकी छु । नत्र अहिलेसम्म आत्महत्या गरिसक्थें,’ उनी भन्छिन् । आफू जस्तै कैयौं महिला घरबारविहीन भएको नर्वदाको भनाइ छ ।

३६ लाखको मुद्दा

नर्वदाले विभिन्न शीर्षकबापत सीतालाई ३ लाख रुपैयाँ तिर्नुपर्ने थियो । तर, अहिले उनले ३६ लाख तिर्नुपर्ने भन्दै सीता अदालत पुगेकी छन् । जिल्ला अदालत काठमाडौंले सीता प्रसार्इंको पक्षमा फैसला गरेर नर्वदालाई बैंकको नियमअनुसार रकम तिर्न लगायो । १५ दिनको कैद सजाय पनि सुनायो ।

उनी त्यसविरुद्ध उच्च अदालत पाटन पुगेकी छन् । मुद्दा विचाराधीन छ ।

कसरी भयो ३ लाखको ३६ लाख ?

२० जनाको समूह मिलेर खेलिएको ढुकुटीमा १० लाखको खेल हुन्थ्यो । हरेक महिनाको ढुकुटी खेलमा २० जनाले नै १० लाखकै चेक सीता प्रसाईंलाई दिनुपथ्र्यो । १० लाखको चेक दिने कसैले पनि सीतालाई १० लाख तिर्नुपर्दैनथ्यो । १० लाखकै ढुकुटी खान आफूले खाने प्रस्ताव गरेको पैसाबाहेक छोड्छु भनेको रकम मात्र तिर्नुपर्ने हुन्थ्यो ।

त्यसमध्ये कसैले ५० हजार छोडेर ९ लाख ५० हजार मात्र खाने प्रस्ताव लिन्थे भने । कसैले एक लाख ५० हजार छोड्ने प्रस्ताव गर्थे । यसरी सबैभन्दा बढी छोड्ने प्रस्ताव जसले गर्यो, त्यसैले ढुकुटी खान्थे ।

छोड्छु भनेको रकम सीताको हुन्थ्यो । त्यो रकम सीतालाई दिएपछि उनीहरुको १० लाखको चेक सीताले फिर्ता गर्नुपर्ने हुन्थ्यो । तर, ढुकुटी सञ्चालक सीताले नर्वदालाई खेलअनुसारको विभिन्न मितिमा काटेको २१ लाख रुपैयाँबराबरको चेक फिर्ता गरिनन् । नर्वदाको दाबीअनुसार उनले सीतालाई तिर्नुपर्ने रकम भने ३ लाख मात्र थियो ।

यसरी विभिन्न खेलमा गरी ३ लाख छोड्छु भनेको रकम नर्वदाले सीतालाई तिरिन् तर चेक फिर्ता नभएको उनी बताउँछिन् । त्यही ३ लाख तिरेको ठोस प्रमाण नहुँदा अहिले उनीमाथि ३३ लाख बढेर ३६ लाख तिर्नुपर्ने अभियोगको मुद्दामा दायर भएको थियो । उनी अहिले जिल्ला अदालतबाट दोषी ठहरसमेत भएकी छन् ।

उनको गाई फार्म ढुकुटीकै कारण लिलाम भइसकेको छ ।

सीता भन्छिन्ः ढुकुटी होइन, व्यक्तिगत ऋण विवाद हो

सीता प्रसाईं भने आफू ढुकुटीमा संलग्न नै नभएको दाबी गर्छिन् । ‘मैले नर्वदालाई २१ लाख ऋण दिएको हो । धुलिखेलमा ९ रोपनी जग्गा छ । बैंकमा राखेर लोन निकालेर दिने भनेपछि दिएको हो,’ सीताले शिलापत्रसँग भनिन् ।

अहिले आफ्नो बदनाम गर्न काठमाडौंमा २०–२२ जना महिला लागेको उनको आरोप छ । आफ्नै नातेदारसमेत बदनाम गर्न लागिपरेको सीताको भनाइ छ । लाखौ रुपैयाँ ठगी गरेका महिलाविरुद्ध प्रहरीमा उजुरी दिँदा पनि आफूले न्याय नपाएको उनको भनाइ छ ।

नर्वदाले सीता कुँवरलाई पैसा दिएकाे प्रमाण शिलापत्रसँग सुरक्षित छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, असार ४, २०७६ २१:४७