कांग्रेस महाधिवेशन : उद्घाटन सत्रमै नेताहरूले मागे मत, मूल नारा असफलताको चिन्ता

कांग्रेस महाधिवेशन : उद्घाटन सत्रमै नेताहरूले मागे मत, मूल नारा असफलताको चिन्ता

A+ A A-

१४औँ महाधिवेशनको लागि राजधानीको भृकुटीमण्डमा तयार गरिएको भीमकाय मञ्चमा आकर्षक नारा थियो । मञ्चमा टाँसिएको ब्यानरमा लेखिएको थियो, 'उत्साह, एकता, रुपान्तरण ।' यही ब्यानरका मुनि उद्घाटन सत्रमा सम्बोधन गर्न उभिएका नेताहरूले भने १४औँ महाधिवेशनको नारा सफल हुनेमा संशय व्यक्त गर्दै नाराअनुसारको नीति र नेतृत्व आफू रहेको दाबीसहित मत पनि मागेका छन् ।

महाधिवेशनको उद्घाटन सत्रलाई अन्तिममा सम्बोधन गरेका सभापति शेरबहादुर देउवा धेरै बोलेनन् । केपी ओली सरकारलाई तानाशाहीको आरोप लगाउँदै आफूले उनलाई विस्थापन गर्न सफल भएको भन्दै देउवा गौरवशाली देखिए । ओलीको सरकार विस्थापन गरेर आफ्नो नेतृत्वको सरकार आउनु पनि रुपान्तरण नै रहेको देउवाको व्याख्या थियो । अब ओलीकोझैँ तानाशाही सरकार मुलुकमा आउन नदिन सभापतिमा आफूलाई जिताउन भन्दै उनले उद्घटन सत्रमै आफ्नो लागि मत मागे । ओलीलाई विस्थापन गर्दै पाचौँ पटक मुलुकको नेतृत्व गरेकोमा उत्साही थिए देउवाले । 'ओली सरकार हुँदा कस्तो डर थियो, त्रास थियो । म प्रधानमन्त्री भएको भोलिपल्टै मुक्ति पाएजस्तो भयो । ओलीको शासनबाट मुक्ति पाएका छौँ बचाउने हो की नबचाउने हो,' देउवाले उत्साहित हुँदै सोधे ।

कार्यकर्ताहरूले देउवालाई हुटिङ गरे । देउवा अघि बढे, 'महाधिवशेनले निर्णय गरेको खण्डमा आउँदो निर्वाचनमा गाउँदेखि माथिसम्म कांग्रेसको नेतृत्व ल्याउने जिम्मा मेरो भयो ।' यो बोली सुन्नेबित्तिकै कार्यकर्ता हौसिए । उनीहरूलाई साम्य पार्दै देउवाले भने, 'भयो, भयो, प्लिज भयो ।'

यसअघि आफू उत्साहित देखिएका देउवाले अब गम्भीर कुरा सुर गरे । १४औँ महाधिवशेनपछि कार्यकर्ताहरूबीच एकता टुटेको अवस्थामा त्यसको असर निर्वाचनमा पर्ने भएकाले सबै मनमुटाव हटाउनुपर्ने उनले बताए । 'देशभरीबाट तपाईंहरू प्रतिस्पर्धाबाट आउनुभएको छ । केही मनमुटाव होला । महाधिवेशनपछि मनमुटाव सुरुभयो भने आन्तरिक निर्वाचनको असर चुनावमा देखापर्छ,' देउवाले मञ्चबाट आग्रह गरे, 'आन्तरिक निर्वाचनले स्थानीय निर्वाचनमा कुनै किसिमको समस्या नआवस् साथीभाइहरूलाई मिलाएर अघि बढाउनुपर्छ ।'

देउवाअघि उद्घाटन सत्रलाई सम्बोधन गरेका वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेलले पार्टीको आन्तरिक लोकतन्त्रलाई मजबुद बनाउँदै कांग्रेसलाई रुपान्तरण गर्नुपर्ने मत राखे । विधि र नीतिमा कांग्रेसलाई डोर्‍याउन सक्ने नेतृत्व १४औँ महाधिवेशनले चयन गर्न नसकेमा कांग्रेसमा रुपान्तरण संभव नभएको उनको मत थियो । मुलुक र पार्टी दुबैको रुपान्तरणको अठोटलाई महाधिवेशनले पूरा गर्नुपर्ने उनले बताए ।

'पार्टीभित्रको आन्तरिक लोकतन्त्रलाई बलियो बनाउँदै निर्वाचनमा प्रमुख प्रतिपक्षीभन्दा बलियो हुनुपर्ने दायित्व कांग्रेसलाई छ । विधि र नीतिमा कांग्रेस चलाउन सक्ने नेतृत्व चयन भए मात्रै रुपान्तरण हुन्छ,' पौडेलले भने । सभामा पौडेलले कांग्रेसको विधि र नीतिलाई देउवाले ध्वस्त बनाएको भन्दै कटाक्ष पनि गरे । देउवाकै कारणले हडबडमा महाधिवेशन गर्नुपर्दा कांग्रेसले नीति बनाउन नसकेको उनले बताए । पौडेलले हाल कांग्रेसको नेतृत्वमा सरकार बन्नुको कारण आफू रहेको दाबी गर्दै अब तीन तहमै कांग्रेसको नेतृत्वमा सरकार बनाउन सक्ने नेता आफू नै रहेको दाबी गरे । 'मैले तनहुँबाट प्रतिगमनविरुद्ध संघर्ष सुरु गरेकाले कांग्रेसको नेतृत्वमा सरकार बन्न सफल भयो । अब पनि तीनै तहका कांग्रेसको नेतृत्वमा सरकार बनाउन सक्ने व्यक्ति पार्टीलाई चाहिएको छ,' उनले भने ।

सभालाई सम्बोधन गरेका नेता कृष्णप्रसाद सिटौलाले पनि आफ्नो समूहको उत्तराधिकारी प्रदीप पौडेल रहेको दोहोर्‍याए । कांग्रेसमा नेतृत्वको पालो युवामा आउनुपर्ने भन्दै सिटौलाले त्यसको नेतृत्व आफ्नो समूहबाट पौडेलले गर्ने उद्घघोष गरे । 'अब पालो छोराछोरीको हो, युवाहरूको हो, युवाहरूको नेतृत्व अब प्रदीप पौडेलले गर्नुहुनेछ,' उनले भने ।

महाधिवेशनपछि भावनात्‍मक एकता टुटेको अवस्थामा त्यसको असर निर्वाचनमा पर्ने भन्दै सिटौलाले पनि महाधिवेशनपछि आन्तरिक एकतालाई बलियो बनाउँदै अघि बढ्नुपर्ने बताए । हाम्रो पार्टीमा प्रतिस्पर्धापछि विभाजित मानसिकता गहिरिएको छ । फेरि यो महाधिवशेनपछि आन्तरिक एकता गर्ने चुनौती छ,' उनले भने ।

सिटौलाले निर्वाचन कांग्रेस नेतृत्वकै सरकारमा हुनुपर्ने बताएका छन् । 'यो सरकारको नेतृत्वमा निर्वाचन भए मात्रै निष्पक्ष र धाँधलीरहीत निर्वाचन हुन्छ,' उनको दाबी छ ।

महाधिवेशनका लागि मनोनयनको समय शनिबारबाट सुरु हुँदैछ । हालसम्म पनि संस्थापन पक्षले पदाधिकारी र इतर समूहले सभापतिको उम्मेदवारको टुंगो लगाउन सकेको छैन । कोषाध्यक्ष सीतादेवी यादवले नेताहरूलाई त्याग देखाउँदै एकताको सन्देश दिन आग्रह गरिन् । 'एकतावद्ध मिलेर एकताको महाधिवेशन गरौँ । कसैलाई लाखा कसैलाई पाखा नबनाऔँ मेरो निवेदन छ,' उनले भनिन् ।

उद्घाटन सभामा भावुक सम्बोधन गरेका उपसभापति विजयकुमार गच्छदारले पनि एकता र मेलमिलाप प्रस्तुत गर्न नेताहरूलाई आग्रह गरे । महाधिवेशनबाट प्रतिसोध गहिरिरहेकोमा चिन्ता व्यक्त गर्दै उनले भने, 'यो महाधिवेशनमा स्वस्थ प्रतिस्पर्धा स्थापित गर्नुस् । एकता छताछुल्ल नहोस्, महाधिवेशनलाई एकताबद्ध बनाउनका निम्ती र मेलमिलापको वातावरण बनाउनका निम्ती म तयार छु ।'

यस्तै उपसभापति विमलेन्द्र निधिले विरासत बोकेको पार्टीमा आन्तरिक एकता खलबल हुन नहुने मत राखेका छन् । आफूले बनाएको संविधान र संघीय प्रणालीलाई बलियो बनाउनका निम्ति पनि कांग्रेसको महाधिवेशनपछि एकताबद्ध रुपमा नेताहरू अघि बढ्नुपर्ने उनको भनाइ छ । 'साढे तीन वर्ष कांग्रेस सरकारबाट बाहिर बस्दा देशका अंग लथालिङ्ग भएकाले त्यसलाई मजबुद बनाउनका निम्ती कांग्रेसको नेतृत्वमा तीनै तहमा सरकार बन्नुपर्छ एकमना एकता भए मात्रै यो नतिजा संभव छ,' उनले भने ।

नेतृत्वमा युवाहरूको सहभागिता बढे मात्रै कांग्रेसमा उत्साह आउने निधिले बताए । त्यसका निम्ती पुराना पुस्ताले सहजकर्ताको भूमिका निर्वाह गर्नुपर्ने उनको सुझाव छ । 'युवाहरूलाई आफ्नो झोला बोकाउन मात्रै होइन नेतृत्व तहमा पुर्‍याउन पुराना पुस्ताले सहजकर्ताको भूमिका निर्वाह गर्नुपर्छ,' उनले भने ।

महामन्त्रीद्वय शशांक कोइराला र पूर्णबहादुर खड्काले पनि महाधिवेशनपछि पार्टीको आन्तरिक एकतामा कमी आउन नहुने बताए । महामन्त्री कोइरालाले कांग्रेसको रक्तसञ्चार नीति भए पनि महाधिवेशन नेतृत्व चयनमा केन्द्रित रहेको भन्दै आपत्ति पनि जनाए । 'महाधिवेशनको समयमा हामी नेतृत्वको बारेमात्रै कुरा गर्छौं । अबको हाम्रो हाम्रो रणनीति के हो भन्ने विषयमा सोच्नुपर्थ्यो,' कोइरालाले भने ।

यस्तै महामन्त्री खड्काले कम्युनिस्ट सरकारले मुलुकका संवैधानिक अंगलाई कमजोर बनाउँदा तिनीहरूको साख फिर्ता गर्ने जिम्मा कांग्रेसमा आइपरेको बताए । ती अंगमाथि जनताको भरोस टुट्दै गएको दाबी गर्दै उनले महाधिवेशनबाट जनतामा उत्साह जगाउने गरी कांग्रेस अघि बढ्नुपर्ने टिप्पणी गरे । 'विगतको सरकारको सर्वसत्तावादी दृष्टीकोणले संविधान हल्लाउने र संवैधानिक अंगलाई कमजोर बनाउने काम भयो । ती अंगहरूप्रति नागरिकको विश्वास फर्काउन र संविधानलाई सुदृढ गर्न महाधिवेशनबाट एकता, दृढता र समर्पणको सन्देश फर्कनुपर्छ,' उनले भने ।

सभालाई सम्बोधन गरेका सह-महामन्त्रीद्वय प्रकाशरण महत र सुनिलबहादुर थापाले पार्टीभित्रको आन्तरिक लोकतन्त्र मजबुद रहेको सन्देश महाधिवेशनले दिनसक्नुपर्ने बताए । कांग्रेसमा नेताको दैलोमा उपस्थित नभइकनै कार्यकर्ताको मूल्यांकन हुनुपर्ने परिपाटीको विकास गर्नुपर्ने धारणा राखे । कांग्रेस महाधिवेशनको बन्दसत्र शुक्रबार बेलुका नै हुने जानकारी प्रतिनिधिहरूलाई गराइएको छ । निर्वाचन कार्यतालिका अनुसार शनिबार ८ बजेदेखि अपराह्न पाँच बजेसम्म मनोनयनको तालिका सार्वजनिक गरिएको छ ।

पार्टीको नयाँ नेतृत्व चयनका लागि २७ गते मतदानको कार्यतालिका सार्वजनिक गरिएको छ । १४‍औँ महाधिवेशनबाट कांग्रेसले १४ पदाधिकारी चयन गर्नेछ । जसमा सभापतिबाहेक १३ जना पदाधिकारी रहनेछन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, मंसिर २४, २०७८ २१:१६