अस्वस्थ प्रदीप गिरी र नरहरि आचार्य १४औँ महाधिवेशनमा उम्मेदवार होलान् ?

A+ A A-

नेपाली कांग्रेसको १४औँ महाधिवेशन अन्तर्गत शनिबार उम्मेदवारी दर्ताको कार्यतालिका छ । १४औँ महाधिवेशनका लागि कांग्रेसका एक पछि अर्को नेताले उम्मेदवारी घोषणा गरिरहेका छन् । सभापति, उपसभापति, महामन्त्री, सहमहामन्त्रीहुँदै केन्द्रीय सदस्यको पदमा नेताहरूले एजेन्डासहित उम्मेदवारी घोषणा गरिरहेका छन् ।

पार्टीमा पुराना र बौद्धिक नेताहरूले कुन पदमा उम्मेदवारी दिँदैछन्, नेता कार्यकर्ताहरूलाई चासोको विषय रहने नै भयो । कांग्रेसमा बौद्धिक, प्रखर र प्राज्ञिक व्यक्तिका रूपमा चिनिने दुई नेता हुन् नरहरि आचार्य र प्रदीप गिरी ।

नरहरि आचार्य विगतमा गिरिजाप्रसाद कोइराला र सुशील कोइरालालाई साथ दिएर अघि बढेका नेता हुन् । यद्यपि उनले गिरिजाविरुद्ध सभापतिमा उम्मेदवारी दिएका थिए भने सुशिल कोइरालाले दोस्रो पटक प्रधानमन्त्रीमा उम्मेदवारी दिँदा असहमति जनाएका थिए ।

प्रदीप गिरी कृष्णप्रसाद भट्टराई नजिकका नेताका रूपमा चिनिन्थे । गिरी गिरिजाको साथमा खासै देखिएनन् । पछि पनि गिरीलाई शेरबहादुर देउवाले साथ दिए । देउवाले पार्टी फुटाउने बेलामा पनि गिरी देउवाकै साथमा थिए ।

आचार्यले १४औँ महाधिवेशनमा कुनै पनि पदमा उम्मेदवारी नदिने बताएका छन् । 'अहिले मेरो उम्मेदवारी कुनै पनि पदमा रहने छैन,' उनले शिलापत्रसँग भने । उनले आफ्नो उम्मेदवारी नहुनुमा कुनै कारण बताउन चाहेनन् । 'म उम्मेदवार हुँदा एजेण्डासहित नै प्रस्तुत हुन्थेँ । अहिले कहीँ दाबी छैन, कारण खोज्नु परेन,' आचार्यले भने ।

उता प्रदीप गिरीको पारिवारिक स्रोतका अनुसार उनी अहिले नयाँ दिल्लीमा छन् । पछिल्लो ३ महिनादेखि उनी 'अलि अस्वस्थ' पनि छन् । गिरीले महाधिवेशनमा उठ्ने नउठ्नेबारे अझै केही संकेत गरिसकेका छैनन् ।

तर, दिल्लीमा भएको र खासै सक्रियता नदेखाएकाले गर्दा गिरीले आगामी महाधिवेशनमा उम्मेदवारी नदिन सक्ने आशंका गरिएको छ ।

को हुन् प्रदीप गिरी ?

गिरीलाई कांग्रेसभित्र सदावहार केन्द्रीय सदस्यका रूपमा हेरिन्छ । पार्टीभित्र पुराना नेताका रूपमा चिनिने गिरीले अहिलेसम्म पदाधिकारीमा आफ्नो उम्मेदवारी दिएका छैनन् । अहिलेसम्म मन्त्री भएका छैनन् ।

२०१७ सालदेखि सक्रिय राजनीतिमा रहेका गिरी पछिल्लोपटक २०७४ को निर्वाचनमा सिराहा १ बाट प्रतिनिधिसभामा निर्वाचित भएका थिए । त्यसअघि २०५१ सालको संसदीय निर्वाचनमा सिराहा ५ बाट निर्वाचित भएका थिए ।

भारत, जवाहरलाल नेहरू विश्वविद्यालयबाट अर्थशास्त्र र दर्शनशास्त्रका स्नातकोत्तर गरेका उनी पार्टीभित्र प्रखर नेताको रूपमा चिनिन्छन् । संसदभित्र गिरी बोल्दै गर्दा प्रतिपक्ष दलहरूले समेत निकै चासोको रूपमा हेर्ने गर्छन् ।

आचार्यको राजनीति

प्राज्ञिक पृष्ठभूमिका आचार्य २०४६ पछि राजनीतिमा सक्रिय भएका थिए । २०४८ सालमा राष्ट्रियसभाका सदस्य भएका आचार्य २०५२ सालमा संसदीय मामिलामन्त्री बने । उनी २०५५ सालसम्म आउदा पार्टीको प्रवक्ता भए ।

कांग्रेसभित्र गणतन्त्रको मुद्दा छिराउने नेताका रूपमा परिचित आचार्य दोस्रो संविधानसभाको निर्वाचनमा काठमाडौं ५ का एमालेका ईश्वर पोखरेललाई पराजय गरेर विजयी भएका थिए ।

संविधान जारी गर्नुअघि सुशील कोइरालाको नेतृत्वको सरकारमा उनी कानुनमन्त्री रहे ।

पार्टीभित्रको पुस्ता हस्तान्तरण र नेतृत्व परिवर्तनको मुद्दामा सक्रिय रहने नेता हुन् आचार्य । पार्टीको ११औँ महाधिवेशनमा गिरिजाप्रसाद कोइरालाको विरुद्धमा पार्टी सभापतिमा उम्मेदवारी दिएका थिए उनले ।

पार्टीको १२औँ महाधिवेशनमा त्यागी र इमान्दार नेताको छवि बनाएका पुराना नेता भीमबहादुर तामाङलाई सभापतिमा अघि सारेर आचार्यले महामन्त्रीमा उम्मेदवारी दिएका थिए ।

१३औँ महाधिवेशनमा उनी बिरामी थिए । १४औँ महाधिवेशनपछिको पहिलो बैठकले उनलाई केन्द्रीय सदस्यमा मनोनित गर्‍यो ।

मस्तिष्क घातपछि छैनन् राजनीतिमा सक्रिय

२६ माघ २०७२ मा तत्कालिन पार्टी सभापति सुशील कोइरालाको निधन भएकै दिन आचार्य गम्भीर बिरामी भएका थिए । मष्तिष्क घातको कारण लामो समयम अस्पताल र घरको बेडमा परेका उनी त्यसपछि राजनीतिमा खासै सक्रिय भने छैनन् । उनले पुस्तक लेखनमा भने आफूलाई सक्रिय राखेका छन् ।

उनले २०७५ सालमा गणतन्त्रको यात्रा बन्दी वृतान्त पुस्तक लेखेका थिए । बिहीबार आचार्यको जीवनको पाठशालाः सम्झना र सम्बन्ध पुस्तक सार्वजनिक भएको छ । राजनीति भने उनले बाहिरैबाट नियाली रहेका छन् ।