कांग्रेसकाे आठौँ महाधिवेशनमा कृष्णप्रसाद भट्टराई- ‘म अब मुक्त हुन चाहन्छु, मलाई पदले बाधा गर्‍याे’

कांग्रेसकाे आठौँ महाधिवेशनमा कृष्णप्रसाद भट्टराई- ‘म अब मुक्त हुन चाहन्छु, मलाई पदले बाधा गर्‍याे’

A+ A A-

श्रद्धेय सर्वोच्च नेता परम् आदरणीय श्री गणेशमानज्यू, सम्माननीय प्रधानमन्त्री श्री गिरिजाप्रसाद कोइरालाज्यू, विदेशबाट पाल्नुभएका हाम्रा भ्रातृ प्रतिनिधिहरू, महामहिम् राजदूतहरू र नेपाली कांग्रेसको आठौँ महाधिवेशनका प्रतिनिधि साथीहरू, पर्यवेक्षकहरू, आमन्त्रित महिला तथा सज्जनहरू !

आजभन्दा १४ वर्षअघि २०३४ सालमा हाम्रा स्वर्गीय महान् नेता पथप्रदर्शक महामानव श्री विश्वेश्वरप्रसाद कोइरालाको रोहवरमा उहाँबाट नै प्रस्तावित भई पटनामा देशभरि हाम्रा अत्यन्त नै सक्रिय र संघर्षत खारिएका साथीहरूको उपस्थितिमा मलाई सर्वसम्मतिले कार्यवाहक सभापति बनाइएको हो ।

बीपीको रुग्णताका कारणले यसो गर्नुपरेको थियो । त्यसपछि बीपीको निधन भयो र २०३९ सालमा पार्टीको एक अत्यन्त ठूलो सम्मेलनले हाम्रा नेता श्री गणेशमानज्यूको निवासस्थानमा मलाई पुनः निर्विरोध कार्यवाहक सभापति छानेको हो । अनि, १० जेष्ठ २०४२ मा सालको सत्याग्रहको आयोजना भयो र यसले पार्टीलाई अझै बढी संघर्षशील, दृढ र सक्षम तुल्याएर हामीलाई भविष्यको अत्यन्त उग्र आत्मोत्सर्गका लागि मानसिक र भौतिक दुवैरूपले तयार रहने स्पष्ट संकेत दिएर समाप्त भयो ।

मानिसले पुरानो विषय परिस्थिति र विगतका कष्टमय अनुभवहरूको संस्करण वर्तमानको आनन्दमा बाधा वा तिक्तता आउने निरर्थक डरले उस्तो गर्न नचाहनु त्यति अस्वाभाविक नभए तापनि यसलाई चटक्कै बिर्सनाले समाजको सम्पूर्ण कल्याण हुन सक्तैन ।

हामी नेपाली त झन् आफ्नो कम स्मरणशक्तिका लागि विख्यात छौँ । बढ्ता स्मरण गरेको खण्डमा कृतज्ञता प्रकट गर्ने आवश्यकता पर्न सक्दछ । त्यसो हुनाले कि यसलाई खोतलेर हेर्ने ? अनि खुलेर कृतज्ञता ज्ञापन गरेको खण्डमा योगी सन्तलगायत साधारण मानिससम्मको अहंकारमा चोट पुग्दछ । तर, यहाँ म धेरै टाढाका नभए तापनि निकट विगत छापाहरूमा प्रकाशित आफूले नै भनेको केही कुराउपर तपाईं सबै साथीहरूको ध्यान आकर्षण गर्न चाहन्छु । २०३९ सालमा श्री गणेशमानजीको क्षेत्रपाटीको निवासस्थानमा सम्पन्न पार्टी सम्मेलनको चर्चा केही अघि भइसकेको छ ।

यहाँ पार्टीको यस आठौँ महाधिवेशनमा उक्त सम्मेलनको ७ वर्षपछि पनि उपस्थित सो भेलाका सयकडौँ सहभागी साथीहरूको अनुहार मैले चिनेको छु । एकपल्ट कृपया सम्झने अनुग्रह गरिदिनोस् । मैले सोही अवसरमा भनेको हो कि होइन- ‘मेरै सभापतित्वकालमा देशमा प्रजातन्त्र कायम हुनेछ ।’

म सविनय निवेदन गर्न चाहन्छु कि यति लामो समयको आदर्शबोध केवल क्रियारहित कल्पनाका कारणले मात्र हुने होइन । यसका लागि दृढ प्रतिबद्धता र सम्पूर्ण समर्पण आवश्यक छ भन्ने मात्र धारणा मेरो छ ।

त्यसको केही वर्षपछि ५ माघ २०४६ को जनआन्दोलनका लागि आयोजित सम्मेलनमा मैले भनेको थिएँ, ‘मेरा आफ्ना उत्तरदायित्वहरू पनि छन्, जसको पालना भगवान्लाई साक्षी राखी मैले गर्नुपर्दछ ।’

मेरा दृष्टिमा आज नेपाली जनता स्वतन्त्रताको संघारमा पुगिसकेको छ- राजनीतिक स्वतन्त्रताको । तर मेरो व्यक्तिगत लक्ष्यचाहिँ योभन्दा अझै टाढा छ ।

यतिले मात्र मलाई पुग्दैन । म सर्व रूपले स्वतन्त्र हुन चाहन्छु । सम्पूर्ण रूपले मुक्त, स्वच्छन्द । पदले मलाई यसको प्राप्तिमा केही बाधा पुर्‍याएको छ, यद्यपि प्रारम्भिक अवस्थामा नित्य स्वपरीक्षाले गर्दा मलाई यसले पनि ठूलो फाइदा गराएकै हो । तर, अबचाहिँ म धेरै समयसम्म प्रतिबन्धित अवस्थामा रहन चाहन्नँ । सहृदयताका साथ तपाईंहरूले मेरो पीडा बुझिदिनुहुनेछ भन्ने मेरो विनम्र आग्रह छ ।

अहिले म पुनः नियतिकै कुरा दोहोर्‍याउन चाहन्छु । हाम्रो देशलाई बनाउने अभिभारा नियतिले हाम्रा काँधमा सुम्पेको छ । राजनीतिक परिवर्तनका प्रक्रियाहरू अब समाप्तप्रायः छन् । हामीले कम्मर कसेर विकासतिर लाग्नु छ । हामीमा एकता भएमा मात्र यस पुनीत कर्तव्यमा हामी सफल हुन सक्नेछौँ ।

सम्भवतः सोही प्रतिबद्धताका कारणले होला तीन महिनाभित्र जन-आन्दोलनको यस्तो लहर देशमा आयो कि निर्दलीय पञ्चायत समाप्त भएर गयो साथी हो । यस घटनाको ठीक एक वर्षपछि स्वतन्त्र नेपालका स्वतन्त्र नागरिक भएका हामीले नेपाली कांग्रेसको एक अन्य सम्मेलन ५ माघ २०४७ सालमा पुनः राजधानीको राष्ट्रिय रङ्गशालामा आयोजित गर्‍यौँ । आमनिर्वाचनका लागि त्यसबेला ३ महिनाभन्दा बढीको समय बाँकी थियो । उक्त सम्मेलनमा मैले भनेको थिएँ- ’नेपाली कांग्रेसभित्र पूर्ण एकता भएमा हामीलाई कसैले पनि जित्न सक्ने छैन ।’

चाहे उग्र दक्षिणपन्थी हुन् वा उग्र वामपन्थी तत्त्व हामी दृढ र एकताबद्ध रहे कसैले केही गर्न सक्दैन । त्यसैले आजको एक मात्र नारा नेपाली कांग्रेसभित्र सम्पूर्ण एकता हुनुपर्दछ घटनाक्रमले के देखायो भने आमनिर्वाचनमा हामीलाई कसैले जित्न सकेन । सरकार बनाउनका लागि चाहिने बहुमत हामीले पायौँ । उग्र दक्षिणपन्थी समूल नष्ट भए, तर उग्र वामपन्थी चाहिँ आवश्यकताभन्दा बढी संख्यामा प्रतिनिधिसभामा आउन सफल भए ।

साथीहरू, मैले माथि अन्तर्बोध आदर्शप्रतिको निष्ठा र प्रतिबद्धताको कुरा गरेको छु । यसो भनेर मैले केवल आफ्नो अहंकारको कुरो मात्र गरेको होइन । ममा जति नै प्रतिबद्धता वा कसैमा वा सम्भवतः धेरैमा ममा भन्दा पनि बढी प्रतिबद्धता र समर्पण नभए यस्तो महायज्ञको सफलता के गरी सम्भव थियो ? सबै साथीहरूको संघर्षयुक्त प्रतिबद्धताका कारणले नै हामी सबैमा देखिएको आफ्नो आदर्शका प्रति समर्पणको विकास भएको भन्ने कुरामा म विश्वस्त छु ।

साथीहरू आज समस्त विश्व एक नवीन क्रान्तिको संघारमा उभिएको छ । अमेरिका र फ्रान्सको अठारौँ शताब्दीको राज्यक्रान्तिले विश्वमा ठूलो परिवर्तन ल्यायो । सारा विश्वमै समानता, भ्रातृत्व र स्वतन्त्रताको लहर चल्न थाल्यो ।

अनि बीसौँ शताब्दीमा रसियन राज्यक्रान्तिले दोस्रो महायुद्धपछिको भारतीय र र चिनियाँ क्रान्तिहरूका लागि ठूलो सघाउ पुर्‍यायो । यसरी दुई विश्वशक्तिको उदयले दोस्रो महायुद्धपछि विश्वमा शीतयुद्धको स्थिति ४५ वर्षसम्म कायम रही आज हामी बल्ल त्यसबाट मुक्त भएका छौँ । नयाँ विश्वको रूपरेखा आज कोरिँदै र यो नवीन मानचित्रमा मानिसको नै भावनाको प्रतिबिम्ब रहनेछ भन्ने धारणा हालका युरोपका राजनीतिक परिवर्तनहरूले स्पष्ट गर्छन् । साथी हो ।

मैले पटक-पटक नियतिका कुरा तपाईंछेउ गरेको छु । अहिले म पुनः त्यसैलाई दोहोर्‍याउन चाहन्छु । हाम्रो देशलाई बनाउने अभिभारा नियतिले हाम्रा काँधमा सुम्पेको छ । राजनीतिक परिवर्तनका प्रक्रियाहरू अब समाप्तप्रायः छन् । हामीले कम्मर कसेर विकासतिर लाग्नु छ । हामीमा एकता भएमा मात्र यस पुनीत कर्तव्यमा हामी सफल हुन सक्नेछौँ र देशको भविष्य निरापद र सुखी हुन सक्नेछ ।

जय नेपाल !
साभार : नेपाली कांग्रेसका ऐतिहासिक दस्तावेजहरू

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, मंसिर २४, २०७८ ०६:१६