रोजगारदाता देशमा राजदूत नहुँदा कूटनीतिक छलफल र कामदारका योजना अलपत्र

A+ A A-

वैदेशिक रोजगारीका क्रममा ठूलो संख्यामा नेपाली कार्यरत देशहरूमा राजदूत नहुँदा कामदारका समस्या तथा कूटनीतिक विषयका छलफलहरू हुन सकेका छैनन् ।

केपी ओली नेतृत्वको सरकारले नियुक्त गरेका राजदूत फिर्ता बोलाएको सरकारले उल्लेख्य रूपमा नेपाली कार्यरत रहेका देशमा राजदूत नियुक्त गर्न सकेको छैन । जसका कारण कामदारका समस्या, अलपत्र परेकाहरूको उद्धार, रोजगारीका क्रममा ज्यान गुमाएकाहरूको शव ल्याउन तथा बिरामी भएकाहरूको उद्धारमा अप्ठेरो हुने गरेको कूटनीतिक नियोगका कर्मचारीहरू बताउँछन् । कूटनीतिक पहल, श्रम सम्झौताजस्ता विषयमा छलफल गर्न पनि राजदूत नहुँदा समस्या हुने गरेको छ ।

परराष्ट्र मन्त्रालयका अनुसार ३२ देशमा नेपाली दूतावास रहेकामा २३ देशमा राजदूत पद रिक्त छ । सरकारले कतार, दक्षिण अफ्रिका, बंगलादेश, जापान, मलेसिया, इजरायल, स्पेन, ओमनका राजदूतलाई ५ असोजमा फिर्ता बोलाएको थियो । त्यस्तै साउदी अरबमा पनि राजदूत नियुक्त हुन सकेको छैन । ४ महिनाअघि नै साउदीका लागि नेपाली राजदूत महेन्द्रप्रसाद सिंह राजपुत आफ्नो कार्यकाल सकेर स्वदेश फर्किएका थिए ।

कुवेतमा दुर्गाप्रसाद भण्डारी र यूएईमा कृष्णप्रसाद ढकाल राजदूत छन् । ढकाल र भण्डारी परराष्ट्र मन्त्रालयका उपसचिव हुन् । उनीहरू सरकारी कर्मचारी भएका कारण फिर्ता बोलाइएको छैन ।

मलेसिया, कतार, ओमान, बहाइन, दक्षिण कोरिया, जापान, इजरायल र दक्षिण अफ्रिकामा धेरै नेपाली रोजगारीका लागि जाने गरेका छन् । रोजगारीका लागि पुगेका नेपालीहरू समस्यामा पर्ने गरेका छन् ।

सरकारले शुक्रबार कतारसँग पुनः श्रम सम्झौता गर्ने सहमति गरेको छ । तर, राजदूत नहुँदा श्रम सम्झौताको मिति र अन्य व्यवस्थापनमा समस्या देखिएको छ ।

दक्षिण कोरियामा नेपाली कामदार पठाउन लामो समय रोकियो । कोरोना महामारीमा कोरियाले अन्य देशबाट कामदार लिए पनि नेपालबाट भने रोक लगायो । राजदूत नहुँदा नेपाली कामदारलाई कोरिया पठाउने पहल हुन नसकेको जानकारहरू बताउँछन् । कोरियाले गत महिनादेखि कामदार लिन थालेको छ । तर, पछिल्लो समय विश्वमा फैलिएको ओमिक्रोन भेरियन्टका कारण पुन: समस्या देखिन थालेपछि नेपालीलाई रोक लगाउन सक्ने अनुमान छ । कोरियामा राजदूत नभएकाले भाषा परिक्षा र ओमिक्रोन भेरियन्टमा कसरी कामदार लैजाने भनेर परामर्श समेत हुन सकेको छैन ।

इजरायल जाने तयारीमा रहेकाहरू पनि ओमिक्रोन भेरियन्टका कारण रोकिने भएका छन् । इजरायलले अफ्रिकी देशमा ओमिक्रोन भेरियन्ट फैलिएपछि दुई साताअघि नै विदेशी कामदार ल्याउन रोक लगाएको छ । ओमिक्रोन भेरियन्टबाट सुरक्षित कामदार लिन राजदूतको अभावमा पहल हुन सकेको छैन ।

साउदी अरब र मलेसियामा समेत राजदूत नहुँदा कामदारका समस्या समाधान हुन सकेको छैन । राजदूत नहुँदा साउदीले विदेशी कामदारका हकमा परिवर्तन गरेको नयाँ नियम र अन्य विषयमा कूटनीतिक छलफलसमेत हुन सकेको छैन ।

मलेसिया सरकारले लामो समयपछि विदेशी कामदारका लागि नयाँ भर्ना खुलाएको छ । राजदूत नहुँदा श्रम सम्झौताअनुसार कामदार आपूर्तिका लागि त्यहाँको सम्बन्धित मन्त्रालयसँग छलफल हुन सकेको छैन । जसका कारण आगामी जनवरीदेखि मलेसिया नेपाली कामदार पठाउन सक्ने सम्भावना टर्दै गएको छ ।

श्रम रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री कृष्णकुमार श्रेष्ठ मुख्य रोजगारदाता देशमा तत्काल राजदूत नियुक्त गर्न पहल भइरहेको बताउँछन् । ‘सरकारले मुख्य रोजगारदाता देशमा चाँडै राजदूत पठाउँछ । यो समस्या चाँडै समाधान हुन्छ,’ श्रेष्ठले भने, ‘कामदारको रोजीरोटीसँग जोडिएको हुन्छ । कतिपय विषय तत्काल निर्णय गर्नुपर्ने भएका कारण राजदूत नियुक्ति चाँडै गर्नुपर्छ ।’

अमेरिका, भारत, चीन तथा बेलायतका राजदूतलाई पनि सरकारले फिर्ता बोलाएको छ । यी देशमा पनि नेपाली राजदूत छैनन् ।

सरकारकार प्रवक्ता ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्की राजदूत नभएका देशमा तत्काल राजदूत नियुक्त गर्ने बताउँछन् । यो विषयमा छलफलसमेत भइरहेको उनले बताए । सरकारले केही दिनभित्र सबै देशमा राजदूत पठाउने कार्कीको भनाइ छ ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, मंसिर १९, २०७८ २०:१३