ओमिक्रोन भेरियन्टले थलिने डरमा शैक्षिक संस्था

A+ A A-

दक्षिण अफ्रिकाहुँदै फैलिएको कोभिड १९ को ओमिक्रोन भेरियन्ट विश्वका विभिन्न भूभागमा देखापर्न थालेको छ । योसँगै विश्वका विभिन्न शहर एवं विद्यालयहरू प्रभावित बन्न थालेका छन् । छिमेकी मुलुक भारतमा समेत यो भेरियन्ट देखापरिसकेको छ ।

जसलाई लिएर स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयले अत्यावश्यक कामबाहेक विदेश भ्रमण नगर्न अपिल गरेको छ । विभिन्न मुलुकमा ओमिक्रोन भाइरसको सम्भावित जोखिम न्यूनीकरण गर्न कडिकडाउ गर्न थालिसकेका छन् । योसँगै बल्ल जुर्मुराउँदै गरेको शैक्षिक संस्था फेरि बन्दको चपेटामा पर्ने त्रासमा देखिन थालेको छ ।

छिमेकी मुलुक भारतकै विभिन्न प्रान्तमा स्कुल/कलेजहरू बन्द हुन थालिसकेको अवस्था छ । योसँगै नेपालका विद्यालयहरू के होलान् ? बल्ल सिकाइको लयमा फर्कंदै गरेका विद्यार्थी पुन: भर्चुअल माध्यममा फर्कने स्थिति आएमा के गर्नेलगायतका विषयमा विभिन्न मत सुनिन थालेका छन् ।

नेपाल अभिभावक महासंघका अध्यक्ष सुप्रभात भण्डारी भने तत्कालका लागि स्कुल बन्द गर्नुपर्ने मत राख्छन् । कम्तीमा कक्षा ८ सम्मका विद्यार्थीका लागि भए पनि स्कुल बन्द गर्नुपर्नेमा उनको जोड छ । केटाकेटीको खोप पनि नआइसकेको र भौतिक दूरी कायम गर्न उनीहरूको ध्यान नजाने हुँदा बन्द स्कुल बन्द गर्नुपर्ने उनले बताए ।

‘एक त खोप छैन, अर्को यो कति जोखिमपूर्ण हो ठेगान छैन । समस्यामा पर्नुभन्दा अगाडि नै बन्द गर्नु ठीक होला’, उनले भने, ‘आफ्ना केटाकेटीलाई जोखिम मोलेर हामी स्कुल पठाउन सक्दैनौँ । त्रसित मानसिकतामा विद्यार्थीले कसरी पढ्न सक्छन् ? बरु अलिबारका लागि पुन: भर्चुअल माध्यममा फर्कनु उचित देख्छु ।’

ओमिक्रोन भेरियन्ट कति जोखिम छ भनेर अनुसन्धानकै क्रममा रहेकाले पनि तत्कालका लागि विद्यालय बन्द गराउनुपर्ने भण्डारीको तर्क छ । ‘कि त स्वास्थ्य मन्त्रालयले यो कति जोखिम, भ्याक्सिनले काम गर्छ कि गर्दैन भनेर स्पष्ट बताउनुपर्‍यो । त्यो सम्भव छैन भने हामी आफ्ना केटाकेटीलाई जोखिममा पार्न सक्दैनौँ’, उनले भने ।

भर्चुअल माध्यममा फर्कंदा पनि पहिलेभन्दा प्रभावकारी बनाउन आवश्यक रहेको भण्डारीको भनाइ छ । शिक्षक, विद्यार्थी, परिवार सबैले शैक्षिक गुणस्तर बनाउन जोड दिनुपर्ने उनले बताए । गतसाल राज्यले बनाएको कार्यविधि राम्रोसँग कार्यान्वयनमा लगेमा केही सहज हुने उनी बताउँछन् ।

गतसाल राज्यले कोरोना माहामारीमा शिक्षण सिकाइलाई प्रभावकारी बनाउन भन्दै कार्यविधि जारी गरेको थियो । मन्त्रालयले बनाएको ६ बुँदे कार्ययोजनामा निषेधाज्ञाको प्रकृति र महामारीको जोखिम हेरेर विद्यालय सञ्चालन गर्न सकिने उल्लेख छ । यदि प्रतिकूल अवस्था आएमा सोहीअनुरुप पठनपाठन गराउन तयार रहनुपर्ने उनको भनाइ छ ।

‘प्रतिकूल अवस्थाका लागि पनि हामी सबैले आफ्नो तयारी गर्न सुरु गर्नुपर्छ । गतसालजस्तो लथालिङ्ग नहोस् भन्नेमा सबै सचेत रहौँ’, उनले भने ।

त्यस्तै, प्याब्सन अध्यक्ष टीका पुरी पनि ओमिक्रोन भेरियन्टले फेरि पुरानै स्थितिमा फर्काउने हो कि भन्नेमा चिन्तित देखिन्छन् । बल्लबल्ल लय समाउन थालेको शैक्षिकक्षेत्रमा नयाँ भेरियन्टले बाधा पुर्‍याउने जोखिम रहेको उनले बताए ।

‘अब यो भेरियन्टले फेरि गाह्रो पार्लाजस्तो छ । हुन त केहीले भर्चुअलमा फर्कौँ भनेर सहजै भनिदिन्छन् । तर, भर्चअल माध्यमबाट चाहिँ के हुन्छ र ?’, उनले भने, ‘गतसालकै नियति दोहोरिने हो । सबैतिर नेटको पहुँच नपुगी केही हुनेवाला छैन । आखिर सास्ती खेप्ने जनताले नै हो ।’

सरकारले नेटको पहुँच सबैतिर समान हैसियतको बनाउन नसकेकोमा पुरी आक्रोशित सुनिए । कोरोना आउला यसरी काम गरौँला भन्ने चिन्ता सत्तामा बसेकाहरूमा नदेखिनु दु:खद रहेको उनको भनाइ छ ।

‘भैपरी आयो भने पनि गर्नुपर्ने अभिभावक हामीले नै हो । न सबैतिर नेटको स्थिति राम्रो छ, न अन्य कुनै उपाय हुन्छ । प्रविधिको पहुँच भएको स्थानमा पनि सबै अभिभावकले प्रयोग गर्न सक्ने अवस्थामा हुनुहुन्न’, पुरीले शिलापत्रसँग भने, ‘अब यस्तो स्थितिमा गर्ने के ? फेरि नयाँ भेरियन्टका कारण स्कुल बन्द गर्नुपर्‍यो भने अनलाइन विधिमा फर्कनुको विकल्प पनि छैन ।’

त्यस्तै, एनप्याब्सनका अध्यक्ष ऋतुराज सापकोटा भने स्कुल बन्द गर्नुपर्ने स्थिति आउन नदिन सचेत हुनुपर्ने बताउँछन् । ‘अहिले बाहिरको परिस्थिति हेर्दा फेरि बन्द गराउने हो कि भन्ने डर छ । भौतिकजस्तो अनलाइन कक्षा प्रभावकारी त हुँदैन, तर अब हामीले पनि के नै गर्न सक्छौँ र ? सर्वप्रथम त सकेको सजगता अपनाऔँ’, उनले भने ।

जनस्वास्थ्यविद् सुजन मरहट्ठा भने तत्काल बन्द गरिहाल्ने भन्दा पनि पहिला केही सजगता अपनाउन आवश्यक रहेको बताउँछन् । विदेशी मुलुकबाट नेपाल छिर्ने नाकामा कडाइ गरेर भाइरस छिर्न रोक्नेतर्फ पहिला ध्यान दिनुपर्ने जोड उनको छ ।

‘अहिले नै स्कुल बन्द गर्नेभन्दा पनि पहिला नाकाहरूमा कडाइ गरौँ । यद्यपि भारतमा देखिइसकेको अवस्थामा नेपाल पनि नयाँ भेरियन्टबाट प्रभावित नहोला भन्न त सकिन्न’, उनले भने, ‘यो भेरियन्ट पहिलेको तुलनामा धेरै छिटो फैलिइहाल्ने भएकाले सजगता धेरै अपनाउनुपर्छ । नेपालमा एउटा मात्र यसको केस देखिएको स्थितिमा विद्यालयहरू बन्द गर्नुको विकल्प पनि छैन ।’

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, मंसिर १७, २०७८ १७:१७