जब सुनील र दीपक साइकल लिएरै सगरमाथा पुगे

A+ A A-

सबैतिर दसैँले छपक्कै छोपेको थियो । काठमाडौंमा रहेकाहरू गाउँ फर्कने तरखरमा थिए । बजारमा चाडबाडका लागि किनमेल गर्नेहरूको भिडभाड देखिन्थ्यो । सोही समयमा पर्यटन व्यवसायी सुनील तण्डुकार र दीपक श्रेष्ठले भने सगरमाथा जाने योजना बनाए ।

प्रायःजसो साइकलमै यात्रा गरिरहने तण्डुकार र श्रेष्ठले सगरमाथा पनि साइकलमै जाने योजना बनाए । झट्ट सुन्दा साइकलमा सगरमाथा घुम्ने उनीहरूको योजना पागलपनजस्तै लाग्छ । तर, उनीहरूले आफ्नो योजनाको सार्थकता पुष्टि गरिसकेका छन् । योजनाअनुरुप उनीहरूले सगरमाथाको यात्रा सकेर फर्किसकेका छन् ।

यसरी सगरमाथामा साइक्लिङ गर्नका लागि वन्यजन्तु कार्यालयबाट अनुमति लिनुपर्ने नेपाल सरकारको प्रावधान छ । सोहीअनुरुप उनीहरू पनि अनुमति माग्न गए । तर, त्यति सहज भने भएन । अनुमति पाउन मात्र बीस दिन लाग्यो ।

अनुमति पाएपछि भने उनीहरूले आफूलाई काठमाडौँमा अड्याइराख्न सकेनन् । १८ अक्टोबर (दसैँको अष्टमी) कै दिन उनीहरू काठमाडौंबाट लुक्लासम्म विमानमा गए । साइकल पनि विमानमै लगे । पानी परेका कारण लुक्लामै तीन दिन बास बस्नुपर्‍यो । र, २२ अक्टोबरमा चार घण्टाको साइकलयात्रा गरेर लुक्लाबाट फाकिङ भन्ने ठाउँ पुगे । फाकिङ लुक्लाबाट २४ सय मिटरमा पर्छ ।

हिमालको बाटोमा साइकलयात्रा गर्दा कतै चिप्लो, कतै अप्ठ्यारो हुन्थ्यो । कतिपय ठाउँमा हिमतालको माथिबाट जोखिम मोलेर साइकलयात्रा गर्नुपरेको अनुभव उनीहरूको छ । तण्डुकारका अनुसार लुक्लाबाट नाम्चेसम्म त साइकल चलाएर जान असम्भव नै छ । कतै बोक्ने, कतै घँचेट्ने गर्नुपर्छ । तर, नाम्चेबाट पश्चिमतिर जाँदा भने ९० प्रतिशत ठाउँमा चलाउन सकिने बाटो छ ।

उनीहरू भने त्यो बाटो नगएर फाकिङतिर लागे । चार घण्टाको यात्रामा दुई घण्टा साइकल चलाए, दुई घण्टा बोकेरै हिँडे ।

भोलिपल्ट त्यहाँबाट नाम्चेबजार गए । त्यस दिनचाहिँ साइकल गुडाउन पाएनन् उनीहरूले । साइकललाई कतै घँचेटे, कतै बोके । बिहान हिँडेका उनीहरू ६ बजे मात्र नाम्चेबजार पुगे । बाटोबाटोमा उनीहरूलाई स्वागत गर्न बसेका थिए, स्थानीय तहका नेताहरू ।

‘भोलिपल्ट हामीले उचाइबाट बच्न खुम्जुङसम्म राइड गरेर गयौँ । यो ३८ सय मिटरमा छ । त्यसपछि फेरि नाम्चेबजार नै फर्केर आयौँ’, तण्डुकारले भने, ‘त्यस दिन नाम्चेमा रात बिताएपछि पश्चिमतिर थामे भन्ने ठाउँमा गयौँ । त्यहाँ तेन्जिङ नोर्गे शेर्पाको जन्मघर थियो । मज्जा आयो ।’

तण्डुकारका अनुसार तेन्जिङको घर भएको स्थान ४२ सय मिटर उचाइमा पर्छ । उक्त ठाउँ तिब्बत निस्कने नाका पनि हो ।

थामे पुगेको दिन उनीहरू त्यहीँ बास बसे । भोलिपल्ट त्यहाँबाट ४–५ घण्टा राइड गरेपछि लुङ्देन भन्ने ठाउँमा पुगे । लुङ्देनबाट अलि पर गएपछि सोलुखुम्बु जिल्लाको अन्तिम गाउँ ‘आर्या’ पुगिन्छ । जहाँ दुईवटा घर मात्र छन् । ‘मान्छे छैनन् भन्ने सुनेपछि हामी आर्या चाहिँ गएनौँ’, तण्डुकारले भने ।

त्यसपछि रेन्जोला पास (५२०० मिटर) पुग्न भनेर उनीहरू हिँडे । बाटोभरि बेस्सरी हिउँ थियो । हिमपात भएर बाटो सबै बिग्रिएको थियो । सबै ठाउँ साइकल बोकेरै पार गरे । हिमपात नभएको भए उक्त स्थानमा सहजै साइकल चलाएर जान सकिने उनीहरू बताउँछन् ।

दायाँबायाँ दुवैतिर हिउँ नै हिउँ भएकाले मान्छेको पाइलाको डोब पछ्याउँदै यात्रा गरे, तण्डुकार र श्रेष्ठले । अधिकांश ठाउँमा साइकल डोर्‍याउँदा पनि नभएर घँचेट्नुपरेको अनुभव उनीहरूको छ । सोही दिन रेन्जोला पास कट्ने योजना बनाए पनि उनीहरू असफल भए । दिउँसो १ बजेतिर बादल लागेर चिसो भएपछि साइकल लिएर हिँडिरहन सकेनन् । साइकल नजिकै रहेको एउटा ओडारमा फालिदिए । र, पुन: गएराति बास बसेकै होटलमा फर्के ।

भोलिपल्ट पर्यटनसम्बन्धी पढेका आठ जनाजति विद्यार्थीहरूलाई उनीहरूले भेटे । साइकल छोडेको ठाउँ नजिकै पुगेर उनीहरूसँगै खानपान गरे । र, फेरि साइकल डोर्‍याउँदै रेन्जोला पास पुगे । रेन्जोला पासको टुप्पोमा पुग्ने बेला एक जना स्थानीय ‘शेर्पा भाइ’ भन्नेले तण्डुकारलाई चिनेका रहेछन् । यात्रा गर्दा, साइकल डोर्‍याउँदा थकित बनेका उनीहरूलाई तिनै ‘शेर्पा भाइ’ले सहयोग गरे । उनैले साइकल बोकेर टुप्पोसम्म पुर्‍याइदिएको तण्डुकारले सुनाए ।

फेरि त्यहाँबाट ५ घण्टाजति हिँडेपछि उनीहरू बोकेताल भन्ने ठाउँ पुगे । घुँडासम्म हिँउ भएकाले साइकल चलाउने उपाय थिएन । उक्त यात्राभर साइकल बोकेरै पार लगाए । बेलुका बोकेतालमै बसे । बिहान उठेर फोटो भिडियो खिचेर उनीहरूले पुन: बाटो तताए । तीन घण्टा हिँडेपछि चोयु ग्ल्यासियर पार गरी चोयु हिमालको हिमनदी कटेर थाङ्नाकमा रात बिताउन पुगे ।

थाङ्नाकबाट भोलिपल्ट बिहान ७ बजे नै चोला पास (५४०० मि.) कटेर गए । उनीहरूका अुनसार त्यो पास कट्न सितीमिती मान्छेले सक्दैन । धेरै ठाडो र हिमपात हुने भएकाले बाटो एकदमै चिप्लो भइरहेको थियो । त्यसैले नचिप्लिने प्रकारको जुत्ता (विशेषगरी ट्रेकिङमा प्रयोग हुने) लगाएर उनीहरू हिँडे ।

उक्त बाटोमा फलामको डोरी राखिएको थियो । डोरी समाउँदै उनीहरूले त्यो बाटो पार गरे । एक जना स्थानीयले उनीहरूको साइकल माथिसम्म निकाल्न सहयोग गरे । माथि पुगेर फोटो खिचेपछि फेरि झरेर ४५ मिनेट हिउँ नै हिउँको बाटोमा यात्रा गरे । ‘चोला पासबाट झर्दा पनि एउटा हातले साइकल समाउँदै अर्को हातले डोरी समाउँदै झर्नुपर्ने स्थिति थियो । झर्दाखेरी सामान्य त्रुटि भयो भने पनि नजिकै रहेको हिमपोखरीमा परिने डर थियो’, तण्डुकारले बताए ।

चोला पासबाट ४५ मिनेट जति हिँडेपछि भने हिउँको बाटो सकियो । र, साइक्लिङ गर्न केही सहज भएको तण्डुकारको अनुभव छ । यसरी आफ्नो यात्राबारे फेहरिस्त सुनाइरहँदा तण्डुकारमा खुसीको सीमा थिएन । यात्राका क्रममा झेलेका दु:ख पनि उनका लागि कति प्रिय थिए भन्ने उनको हाउभाउले बताउँथ्यो ।

तण्डुकार र श्रेष्ठ साइकल चलाएरै जोङ्ला पुगेर बास बसे । बिहानपख हिमालको चम्किलो मुहार हेरेर पुन: आफ्नो बाटो तताए । बिहानको ९ बजे नै ४८ सय मिटर माथि रहेको लुगुजे भन्ने ठाउँमा गए । लुगुजे पुग्दा भने आरामले साइकल चलाउन पाएको उनीहरूको अनुभव छ ।

लुगुजेमा खाजा खाएर ५२ सय मिटरमाथि ‘ग्ल्यासियर’ छिचोल्दै हिँडे, उनीहरू । माथि ग्ल्यासियर तल पानी बगिरहेको ठाउँमा हिँड्दा उनीहरूमा कताकता डर भने थियो । तैपनि डरलाई जितेरै उनीहरूले उक्त बाटो पार गरे । मुख्यत : सगरमाथामा साइकलयात्रा प्रवर्द्धन गर्ने उनीहरूको उद्देश्यले नै त्यस्ता डरहरूलाई जित्न सघाइरहेको थियो ।

जोखिमयुक्त त्यो बाटो पार गरेर उनीहरू गोरक्षसम्म पुगे । साइकल चलाएर झण्डै १ बजेतिर उनीहरू गोरक्ष पुगिसकेका थिए । गोरक्षमा उनीहरूले आफूहरूलाई रोकिरहन सकेनन् । र, साइकल बोकेरै कालापत्थरको टुप्पामा पुगिहाले । ‘त्यहाँ पुगेपछि अन्य थुप्रै हिमालहरू देखियो । त्यहाँबाट फेरि बरे भन्ने ठाउँ आयौँ । भोलिपल्ट बिहान एभरेस्ट बेसक्याम्प पुग्यौँ’, तण्डुकारले यात्राबारे बेलीविस्तार लगाए ।

बेसक्याम्पमा २० मिनेटजति बसेपछि हिमालको चिसोलाई उनीहरूले थेग्न सकेनन् । र, फर्किएर पुन: लुपुचेमै आए । दिनभरको थकानलाई लुपुचेमै बिसाए । र, भोलिपल्ट पोङ्वाला पास कटेर गए । यसरी साइकलमा सगरमाथा चक्कर मारेका उनीहरू पर्यटन प्रवर्द्धन गर्ने उद्देश्यले यात्रा गरेको बताउँछन् ।

‘अरुले पनि पहिला साइकलयात्रा नगरेका त होइनन् । तर, त्यहाँ ‘थ्री पासेस’ हुन्छन् । रेन्जोला पास (५२०० मि.), चोला पास (५३०० मि.), पुङ्वाला पास (५४०० मि.) हुन्छन्’, तण्डुकारले शिलापत्रसँग भने, ‘यी पास साइकलबाट कट्न भने सोचेजस्तो सहज छैन । साइकलमा यसरी माथिसम्म यात्रा गर्नेचाहिँ हामी नै पहिलो हौँजस्तो लाग्छ । यसरी घुमेर भाइटीकाको दिन त हामी काठमाडौं नै आइसकेका थियौँ ।’

प्रकाशित मिति: मंगलबार, मंसिर १४, २०७८ १२:४२