मलेसियाकी मुस्लिम ट्रान्सजेण्डर माेडल, जसले देश छोडेर भाग्नुपर्‍याे

A+ A A-

गत सेप्टेम्बरमा एउटा खबर आयाे- थाइल्याण्डका प्रवासन अधिकारीहरूले बैंककमा एक असामान्य गिरफ्तारी गरेका छन् ।

हिरासतमा लिइएकी महिला ३६ वर्षीया नूर सजात कमरुज्जमा थिइन् । उनी मलेसियाकी चर्चित माेडल तथा कस्मेटिक उद्यमी हुन् । मलेसियाकाे प्रशासनले इस्लामकाे अपमान गरेकाे आरोपमा तुरुन्त उनकाे प्रत्यर्पणकाे माग गर्‍याे ।

नूर सजातविरुद्ध जनवरीमा लगाइएकाे याे आरोप पुष्टि भए उनलाई तीन वर्षसम्मकाे सजाय हुन सक्थ्याे ।

उनले सन् २०१८ मा भएकाे एक निजी धार्मिक कार्यक्रममा बाजु कुरूङ (मलेसियामा महिलाहरूकाे कुर्ताजस्तै पारम्परिक पाेसाक, जसमा लामाे बाहुला हुन्छ) पहिरिएकी थिइन् । र, यसलाई नै उनकाे अपराध मानिएकाे थियाे ।

नूर सजात एक ट्रान्सजेण्डर महिला हुन् । त्यसैले उनलाई शरणार्थीकाे दर्जा दिइयाे । र, थाइल्याण्डले उनलाई अस्ट्रेलियामा शरण माग्ने अनुमति दियाे ।

उता, मलेसियाका अधिकारीचाहिँ उनलाई एक पुरुष मान्छन् । इस्लाम कानुनअनुसार उनले महिलाकाे कपडा लगाउनु अपराध हाे ।

सिडनीदेखि कुरा गर्दै नूरले आफूसँग भाग्नेबाहेक अरू कुनै विकल्प बाँकी नरहेकाे बताइन् । नूरविरुद्ध सेलेनगोर प्रान्तकाे धार्मिक पुलिसले मुद्दा दर्ता गरेकाे थियाे । नूरले प्रहरी अधिकारीमाथि आक्रमण गरेकाे आराेपसमेत लगाइएकाे थियाे ।

उनी भन्छिन्, 'मैले भाग्नैपर्‍याे । किनकि, ममाथि खराब व्यवहार गरिँदै थियाे । मलाई कुटियाे अनि हतकडी लगाइयाे । याे सबै अत्याचार मेरा आमाबुवाकाे सामुन्नेमा गरियाे । म लज्जित र दुखी भएँ । म तिनीहरूलाई नै सहयाेग गरिरहेकी थिएँ, बदलामा ममाथि अत्याचार गरे ।'

नूर सजात कमरुज्जमा ।

नूर भन्छिन्, 'उनीहरूले मलाई ट्रान्स वुमनका रूपमा हेरेर यस्ताे गरेका हाेलान् । उनीहरूले थाेरै पनि दया गरेनन् । मलाई हिरासतमा लिए । कुटे । कुल्चिए । हामी ट्रान्स महिलाहरूसँग पनि भावनाहरू हुन्छन् । हामी पनि अरू मान्छेजस्तै जिन्दगी जिउन चाहन्छाैँ । हामीलाई पनि एक सामान्य जिन्दगीकाे हक छ ।'

नूर सजात एक सफल उद्यमी हुन् । उनले आफ्नाे करिअर आफ्नै बलबुतामा बनाइन् । सात वर्षअघिदेखि उनले आफूलाई सामाजिक सञ्जालमा प्रोमोट गर्न थालेकी थिइन् । पछि उनले ब्युटी प्राेडक्टहरू विकसित गरिन् । उनकाे ब्राण्डकाे नाम चल्न थाल्याे ।

सामाजिक सञ्जालमा उनका दसाैँ लाख फलाेअर्स छन् । र, उनी मलेसियामा सेलिब्रेटीकाे सूचीमा पर्छिन् । उनी चर्चित भएपछि उनकाे जेण्डर (लैङ्गिक पहिचान) लाई लिएर प्रश्नहरू उठाइए ।

खासमा याे कुनै रहस्य थिएन । सन् २०१३ मा उनले थाइल्याण्डमा एक ट्रान्सजेण्डर प्रतियाेगितामा भाग लिएकी थिइन् । त्यहाँ नाचेर उनले अवार्डसमेत जितिन् ।

निजी जिन्दगीमा नूर इस्लाम धर्म मान्छिन् भन्ने कुरा नै मलेसियाका अन्य मानिसहरूलाई मन परेन । उनले धेरैपल्ट हिजाब लगाएर तस्वीर पाेस्ट गरेकी छन् ।

प्रश्न गर्नेहरूलाई उनकाे जवाफ हुन्थ्याे, 'मेराे जन्म पुरुष र महिला दुवैकाे अङ्गका साथ भएकाे थियाे ।' यस्ताे स्थितिलाई इन्टरसेक्स भनिन्छ । इस्लाम धर्म जन्मकाे जेण्डर बदल्नेहरूकाे तुलनामा इन्टरसेक्स मानिसप्रति निकै सहिष्णु छ ।

सन् २०१७ मा नूर सजातले आफू अब पूर्णरूपले महिला भएकाे घाेषणा गर्दै याे दाबीलाई पुष्टी गर्न डाक्टरकाे रिपाेर्टसमेत सामाजिक सञ्जालमा पाेस्ट गरेकी थिइन् ।

यसपछि प्रशासनले छानबिन थाल्याे । मलेसियामा इस्लाम विकास विभागले नूरसँग इन्टरसेक्सका रूपमा जन्मिएकाे प्रमाण माग्याे । विभागले नूर सजातलाई उनकाे जेण्डर पहिचानमा मद्दत गर्न प्रस्ताव गर्‍याे ।

तर, गत वर्ष नूर सजात आफ्नाे परिवारसँग मक्काकाे धर्मयात्रामा जाँदा उनले महिलाकाे पोसाक लगाएकाे तस्वीरहरू सार्वजनिक गरिन्, जसलाई लिएर फेरि विवाद सुरु भयाे ।

उनले मानिसहरूकाे भावनामा ठेस पुर्‍याएकाेमा माफी त मागिन् तर यतिमै विवाद साम्य भएन । अब उनीविरुद्ध आपराधिक जाँच सुरु गरियाे ।

नूर सजात भन्छिन्, 'पवित्र धर्मस्थलमा भएका बेला म स्वयं आफूसँग प्रश्न गरिरहेकी थिएँ, शायद म यस्ताे रूपमा जन्मिनुकाे कुनै कारण हाेस् । एक मुसलमान र एक ट्रान्सजेण्डर महिलाका रूपमा मलाई पनि आफ्नाे धर्म आफ्नाे तरिकाले मान्ने अधिकार छ । मलाई सजाय दिन उनीहरूसँग कुनै कारण नै छैन । उनीहरूले ईश्वरकाे काम गरिरहेकाे पनि त हाेइन ।'

नूर सजातकाे घटनामा मलेसियाकाे धार्मिक मुद्दा हेर्ने विभागले कुनै प्रतिक्रिया दिन मानेन । सेप्टेम्बरमा धार्मिक मामिलाका मन्त्री इदरीश अहमदले भनेका थिए, 'नुरलाई मलेसियामा बस्नु छ भने उनले आफ्नाे गल्ती स्वीकार्नुपर्छ । आफ्नाे मूल प्रकृति र पहिचानमा फर्किने हाे भने हामीलाई कुनै समस्या छैन । हामी उनलाई सजाय दिन चाहँदैनाैँ । बरू उनलाई शिक्षित गर्न चाहन्छाैँ ।'

मलेसियाकाे प्रान्त पेरलिसका वरिष्ठ इस्लामी सल्लाहकार एवं मुफ्ती माेहम्मद असरी ज्यानुल आबीदीनलाई 'के मलेसियाका मुसलमान ट्रान्सजेण्डरहरूलाई स्वीकार गर्न सक्नुहुन्छ' भनेर प्रश्न गर्दा उनकाे जवाफ थियाे- हाम्रा लागि सजातकाे घटना फरक खालकाे हाे ।

भन्छन्, 'सजातबाट थुप्रै यस्ता काम भएका छन्, जसमा धार्मिक मामिलाका अधिकारीहरूले प्रतिक्रिया दिनुपर्‍याे । इस्लाममा आमरूपमा मानिसहरूकाे निजी जिन्दगीमा हस्तक्षेप गरिँदैन । याे व्यक्ति र अल्लाहबीचकाे मसला हाे । हामी कहिल्यै यस्ता गल्तीलाई स्वीकार गर्दैनाैँ । तपाईंले आफूलाई महिला महसुस गर्नुभयाे भन्दैमा महिलाकाे ट्वाइलेट जान खाेज्नुभयाे भने तपाईं जान पाउनुहुन्न ।'

मलेसियामा दाेहाेराे कानुनी व्यवस्था छ । यहाँका १३ प्रान्त र तीन केन्द्रशासित इलाकाहरूमा पारिवारिक र नैतिक घटनामा इस्लामकाे शरिया कानुनले काम गर्छ । यसकाे मारमा एलजीबीटीक्यू समुदाय पर्ने गरेका छन् ।

ट्रन्सजेण्डर कार्यकर्ता निशा अयूबका अनुसार शरिया कानुनका कारण सबै प्रान्तमा ट्रान्सजेण्डर समुदायलाई निशाना बनाइन्छ । अयूबलाई पनि महिलाकाे कपडा लगाएकाे आराेपमा एकपल्ट जेल पठाइएकाे थियाे ।

अयूब भन्छिन्, 'शरिया कानुनका कारणले नेता र धार्मिक अधिकारी हाम्राे समुदायकाे बारेमा अति नकारात्मक बाेल्छन् । जसले हामीलाई असुरक्षित र कमजाेर बनाउँछ ।'

तर, पहिला यस्ताे हुँदैन थियाे ।

नूर सजातकाे घटनामा उनकाे समर्थन गर्ने र महिला अधिकारका लागि काम गरिरहेकाे संगठन सिस्टर्स इन इस्लामकी संस्थापक रोजाना ईसा भन्छिन्, 'कुनै समय मलेसिया ट्रान्सजेण्डर समुदायलाई लिएर सहिष्णु थियाे । हामीलाई स्वीकार गरिन्थ्याे । ती मानिस हाम्राे परिवारमाझ खुलेर रहन्थे । हाम्राे समुदाय र सार्वजनिक जीवनमा भाग लिन्थे । तर, गएका तीन दशकदेखि हामी इस्लामीकरणकाे नीतिमा चलिरहेका छाैँ । अब तपाईंले देखिरहनुभएकाे छ, नयाँ कानुन ल्याइँदैछ । र, इस्लामकाे अझ धेरै व्याख्या गरिँदैछ ।'

इस्लाम मलेसियाकाे आधिकारिक धर्म मात्र हाेइन । यसलाई मलयहरूकाे महत्त्वपूर्ण पहिचान पनि मानिन्छ । मलय मानिसहरू मलेसियाका सबैभन्दा ठूलाे नस्लीय समूह पनि हुन् ।

चुनाव जित्न मलय क्षेत्रका मानिसलाई रिझाउनुपर्ने कुरा मलेसियाका राजनीतिक पार्टीहरू राम्राेसँग जान्दछन् । यहाँ आमरूपमा मानिसहरू पारम्परिक विचारधारका हुन्छन् ।

मतदाताहरूलाई लाेभ्याउन नेताहरू कडा इस्लामी मूल्यकाे सुरक्षा गर्ने आश्वासन बाँड्छन् ।

मलेसियाकाे राजनीति अहिले सजिलाेसँग चलिरहेकाे छैन । काेभिड-१९ पछि अर्थव्यवस्था कमजाेर बनेकाे छ । यस्ताेमा धेरै मानिसहरू ठान्छन्- नूर सजातमाथि कडा कारबाही वास्तविक धार्मिक चिन्ता कम र कमजाेर सरकारकाे मुसलमानलाई रिझाउने प्रयास ज्यादा हाे ।

तर, निशा अयूबकाे भनाइमा अरू जे भए पनि ट्रान्सजेण्डर मानिसहरूकाे अधिकारहरूकाे रक्षा गर्नु पनि सरकारकाे जिम्मेवारी हाे । भलै यसलाई लिएर इस्लामकाे फरक-फरक राय किन नहाेस् । इरान र पाकिस्तानजस्ता इस्लामिक देशमा सरकारले कानुन नै परिमार्जन गरेका छन् ।

उनी भन्छिन, 'हाम्रा नेताले अल्पसंख्यकहरूलाई समाजकाे हिस्सा ठाने भने अवस्था बदलिन्छ । हरेक कुरा कानुनबाट सुरु हुन्छ, जसमा सुधारकाे आवश्यकता छ । जबसम्म हाम्राे समुदायलाई सिधारूपमा निशाना साध्ने कानुन रहन्छ, अवस्था फेरिँदैन ।'

नूर सजात आफूले एडप्ट गरेका छाेरा र छाेरीकाे कमी जीवनमा महसुस गरेकाे बताउँछिन् । मलेसियामा उनकाे परिवारले यी बच्चाकाे रेखदेख गरिरहेकाे छ । उनी अस्ट्रेलियामा अरू ट्रान्सजेण्डर मानिसहरूसित आफ्ना अनुभव बाँड्न पाउँदा भने उत्साहित छिन् ।

ईसाकाे जाेड छ, मलेसियाका मानिसहरूले साेसल मीडियालाई लिएर आफ्नाे विचार अझै खुला गर्न आवश्यक छ ।

'हामी सजातमाथि यति आरोप लगाइरहेका छाैँ । उनले सोसल मीडिया पोस्टबाट कसैलाई हानि हुने काम गरेकी थिइनन् । न मक्का पुगेर उनले कसैकाे नाेक्सान नै गरिन् । हामीले अरूतिर नजर राख्नुकाे साटाे आफैँतिर नजर घुमाउनु जरूरी छ ।'

प्रकाशित मिति: आइतबार, मंसिर ५, २०७८ १४:४६