नेपाली फिल्‍म क्षेत्र : कहिले विदेशीकै डर, कहिले विदेशीकै भर

A+ A A-

झण्डै २ वर्षपछि नेपाली फिल्म हलहरू भरिभराउ भएका छन् । हलमा दर्शकको उत्साहजनक उपस्थिति देखिएको छ । दर्शकको बाक्लो उपस्थितिमा हल सञ्चालकमात्र होइन, नेपाली फिल्मसँग जाेडिएका जो कोही पनि खुसी छन् ।

नेपाली फिल्मकर्मीलाई यो खुसी नेपाली फिल्मले दिएको भने होइन । बलिउड फिल्म 'सुर्यवंशी'ले नेपाली फिल्मकर्मीलाई खुसी बनाएको छ । कोरोनाको महामारीपछि रिलिज भएको यस फिल्म हलमा दर्शक फर्काउन सफल रहेको छ । योसँगै नेपाली फिल्मका निर्मातामा पनि फिल्म रिलिज गर्ने साहस पलाइरहेको छ ।

तर, नेपाली फिल्मकर्मीको यो खुसीलाई स्वार्थी खुसी भन्दा फरक नपर्ला । किनभने, कुनै समय नेपाली फिल्मकर्मीबाट विदेशी फिल्मलाई 'कोटा सिस्टम' लगाउनुपर्छ भन्ने चर्को आवाज उठ्ने गर्थ्यो । विदेशी फिल्मका कारण नेपाली फिल्म हेर्ने दर्शक घटेको आरोप लग्थ्यो । अहिले विदेशी फिल्मले नै हलमा दर्शक फर्काउदा फिल्मकर्मी खुसी हुनुमा पक्कै स्वार्थ छ ।

नेपाली फिल्म क्षेत्रमा आवद्ध सन्तोष पराजुलीले सामाजिक सञ्जालमा एउटा स्‍टाटस लेखेका छन्, 'हिजो हलहरूले हिन्दी फिल्मलाई मात्र शो बढी दिन्छन्, नेपाली फिल्मको टिकट लिन आएकालाई पनि हिन्दी र अङ्ग्रेजी फिल्मको टिकट बेच्छन् जस्ता आरोप लगाउने निर्माता, निर्देशक र लेखकहरूले आज नेपालका सिनेमा हलमा हिन्दी र अङ्ग्रेजी फिल्म लागेर दर्शकले भरिँदा खुसी भएको र आशा जागेको कुरा सुन्दा र पढ्दा ती व्यक्तिमाथि दया लागेर आएको छ । कोरोनाको प्रकोप कम हुँदा पनि नेपाली फिल्म रिलिज गर्न नसकेकाहरूलाई के भन्ने ?'

उनको यस स्टाटसले पनि प्रष्ट्याउछ कि, सुर्यवंशी चल्दा नेपाली फिल्मकर्मीहरू आफ्नै स्वार्थका कारण खुसी भएका छन् ।

'सुर्यवंशी' नेपालमा प्रदर्शन गर्ने सर्वाधिकार लिएका वितरक मनोज राठी 'सुर्यवंशी' चल्दा नेपाली फिल्मकर्मीहरू खुसी भएको बताउँछन् । तर, उनको बुझाई यो खुसी स्वार्थकाे हो । उनले भने, 'कुनै समय विदेशी फिल्मकै विरोध गर्नेहरू पनि खुसी हुनुभएको छ । यसमा स्वार्थ नै त देखिन्छ ।'

विदेशी फिल्म रिलिज नभएको समयमा कुनै पनि नेपाली फिल्महरू रिलिज हुन नसक्नु पीडादायक कुरा रहेको मनोजले बताए । उनले भने, 'दसैँमा कोही निर्माताले नेपाली फिल्म रिलिज गर्नुभएको थियो भने पनि यस्तै व्यापार गर्थ्यो । तर, विदेशी फिल्म नआएसम्म कसैले रिलिज गर्ने आँट गर्नुभएन । यो दुःखको कुरा हो ।'

अबको दिनमा कोही पनि फिल्मकर्मीले विदेशी फिल्मको विरुद्धमा बोल्न सक्ने अवस्था नरहेको मनोजले बताए । उनले भने, 'उहाँहरूले पहिला विरोध गर्नुको पनि कुनै तुक थिएन । अब त झनै बोल्ने ठाउँ नै रहेन । ठप्प रहेको फिल्म क्षेत्रलाई जगाएको त विदेशी फिल्मले नै हो नि । यो त स्विकार्नै पर्ला ।'

विदेशी फिल्म नचलेसम्म नेपाली फिल्म चल्न नसक्ने गतिलो उदाहरण अहिले भेटिएको मनोजले बताए ।

'छक्का पञ्जा' सिरिजका निर्माता दीपकराज गिरीले सुर्यवंशी हेरेपछि एक स्टाटस लेखेका छन्, 'हल खचाखच छ । चलचित्र विदेशी हो, तर यो अवस्थामा दर्शक हलसम्म ल्याउने काम गरेकोले सबैले सपोर्ट गरौँ ।' दीपकराजको यो स्टाटस पनि स्वार्थी छ । तर, यहीँ स्टाटसकै कारण दीपकले विदेशी फिल्मलाई उचालेको आरोप खेपिरहेका छन् ।

दीपकराज विदेशी फिल्म नचलेसम्म नेपाली फिल्म नचल्ने तर्क गर्छन् । उनले भने, 'यदि विदेशी फिल्म हलमा लाग्दैन भने नेपाली फिल्म हेर्न पनि दर्शक जानुहुन्न । विदेशी फिल्म रिलिज नभएकै कारण दसैँ जस्तो चाड खाली गयो । यदि विदेशी फिल्म रिलिज भएको थियो भने पक्कै नेपाली फिल्म पनि दसैँमा रिलिज हुन सक्थे ।'

लिपुलेक र कालापानीको विषयमा जति नै विरोध गरे पनि मोदी नेपाल आउँदा स्वागत नै गर्ने दीपकराजको भनाइ छ । 'विदेशी फिल्मलाई प्रोत्साहन गर्ने प्रवृत्तिको विरोध गर्ने हो । कुनै विदेशी फिल्मले हाम्रो माहोल बनाइदिन्छ भने त्यसलाई समर्थन नै गर्नुपर्छ', दीपकले प्रष्ट्याए ।

दीपकराजलाई अझै केही समय नेपाली फिल्मले दर्शक पाउँछन् भन्ने कुरामा विश्वास छैन । सामान्य अवस्थामा त तीन प्रतिशत मात्र फिल्मले लगानी बचाउने यस क्षेत्रमा तुरुन्तै दर्शक जालान् भन्ने उनलाई लाग्दैन ।

उनले भने, 'नेपाली फिल्मप्रति दर्शक सकारात्मक छैनन् । हामी गम्भीर नहुने हो भने दर्शक अझै भड्किनेछन् ।'

फिल्म निर्देशक दीपेन्द्र लामा सुर्यवंशीले हलसम्म दर्शक फर्काउनु सुखद कुरा भएको बताए । उनले भने, 'कलाको कुनै भाषा हुँदैन, कुनै सीमा हुँदैन । विदेशी होस् वा स्वदेशी होस्, एउटा फिल्मले दर्शकलाई हलसम्म तानेको छ । यो खुसीको कुरा हो ।'

सुर्यवंशीले नेपाली फिल्मकर्मीलाई उत्साह भरिदिएको दिपेन्द्रले बताए । उनले भने, 'कोरोनापछि दर्शक डराएर हलसम्म नआउने होकि भन्ने डर जो सुकै निर्मातामा थियो । तर, सुर्यवंशीले दर्शक आउँछन् भन्ने प्रमाण दिएको छ । सुर्यवंशीले नेपाली निर्मातालाई उर्जा भरेको छ ।'

दीपेन्द्रका अनुसार फिल्मकर्मीले विदेशी फिल्मको विरोध गर्नु गलत हो । उनले भने, 'उदार अर्थतन्त्र भएको देशमा जसले जहाँको पनि फिल्म रिलिज गर्न सक्छ । यहाँ कोटा लगाउन सकिदैँन । त्यसैले यस्तो विरोध बेतुकको छ । यस्तो विरोध गर्न जरुरी छैन ।'

निर्माता किरण केसीको फिल्म 'लक्का जवान' रिलिजको लागि पूर्ण तयार छ । तर, उनी केही विदेशी फिल्मले माहोल नफर्काएसम्म रिलिज गर्ने पक्षमा छैनन् ।

किरण भन्छन्, 'अहिले फिल्म रिलिजको लागि राम्रो समय छैन । केही समय विदेशी फिल्म रिलिज गरौँ, अनि नेपाली फिल्म रिलिज गरौँला ।'

कुनै समय विदेशी फिल्म रिलिज हुदाँ डराएर आफ्नो फिल्मको रिलिज मिति सार्ने किरणलाई अहिले पुन: विदेशी फिल्मकै भर पर्नु परेको छ । विदेशी फिल्मको भर परेको कुरा स्विकार्न किरणलाई लाज छैन ।

'म अझै तीन महिना फिल्म रिलिज गर्दिनँ', उनले भने ।

यता, 'सुर्यवंशी'ले हलमा दर्शक फर्काएपछि निर्माता अर्जुन कुमारले आफ्नो फिल्म 'चपली हाइट ३'को रिलिज मिति तोके । उनले पुस २ गतेलाई रिलिज मिति तय गरेका छन् ।

अर्जुन 'सुर्यवंशी' चलेर आफूले फिल्म रिलिज गर्न लागेको कुरालाई स्विकार्दैनन् । उनले भने, 'हाम्रो सेड्युल अनुसार दसैँमा फिल्म रिलिज गर्ने भन्ने थियो । तर, प्रचार-प्रसारको लागि समय नहुने भएर दसैँमा रिलिज गरिएन । त्यसैले पुस २ गते रिलिज गर्न लागेका हौँ ।'

अर्जुन विदेशी फिल्मसँग आफूलाई कुनै लेनादेना नभएको दाबी गर्छन् । 'कुनै समय ठूला विदेशी फिल्मलाई पनि पछारेको सिरिज हो, चपली हाइट', अर्जुनले भने, 'यस पटक हलमा रिलिज गर्नलाई किन विदेशी फिल्म कुर्न पर्थ्यो र ? यस मितिमा विदेशी फिल्म नै आए पनि सबै फ्लप हुन्छ ।'

अर्जुन कुमार आफ्नो फिल्म सुपरहिट हुने कुरामा ढुक्क छन् । उनले भने, 'कस्ता कस्ता फिल्म त चलाइयो । यो त चपली हाइट हो, हिट नहुने कुरै छैन ।'

एउटा कुरा के सत्य हो भने, अहिले जति पनि निर्माताले फिल्म रिलिज गर्ने आँट गरेका छन् त्यसको श्रेय 'सुर्यवंशी'लाई नै जान्छ ।

एक फिल्मकर्मीले सामाजिक सञ्जालमा लेखेका छन्, 'कुनै समय नेपाली फिल्म क्षेत्रका लागि अक्षय कुमारको पनि योगदान थियाे भनेर सम्झिनु पर्नेछ ।'

प्रकाशित मिति: बिहीबार, कात्तिक २५, २०७८ ०८:२६