बन्दी प्रत्यक्षीकरणबाहेकका मुद्दा नहेर्ने न्यायाधीशको निर्णय कायमै

A+ A A-

प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्र शमशेर जबराले आज आफूसँगै न्यायाधीश कुमार चुडालको बेञ्च तोकेका थिए । तर, चुडाल बेञ्चमा गएनन् । कार्यालय समय सकिँदा नसकिँदै भोलि (मंगलबार) देखि प्रधानन्यायाधीशले सबै खालका मुद्दा पेसीमा चढाउने खबर केही सञ्चारमाध्यममा बाहिरियो ।

तर, प्रधानन्यायाधीश जबराको राजीनामा मागिरहेका न्यायाधीशले भने जबराले राजीनामा नदिएसम्म बन्दी प्रत्यक्षीकरणका मुद्दा मात्र हेर्ने न्यायाधीशहरूबीच बनेकाे सहमति कायमै रहेकाे बताए । ‘हामी बन्दी प्रत्यक्षीकरणका मुद्दा मात्र हेर्छौं । प्रधानन्यायाधीशले आज आफूसहितकाे संयुक्त इजलास राख्नुभयो । तर, त्यसमा हाम्रो साथी गएनन् । यही प्रक्रिया भोलि पनि दोहोरिन्छ,’ ती न्यायाधीशले शिलापत्रसँग भने ।

जबरासँग बेञ्च पनि शेयर नगर्ने अडानमा छन् ‘विद्रोही’ न्यायाधीश । नेपाल बार एसोसिएसन र ‘विद्रोही’ न्यायाधीशले यसअघि नै जबरालाई आफूलाई पेसी नतोक्न भनिसकेका छन् । याे कुरामा जबराले पनि भद्र सहमति गरेकाे न्यायाधीशहरूकाे दाबी छ । जबराको यही बाचापछि ‘विद्रोही’ न्यायाधीश एक हप्तापछि बन्दी प्रत्यक्षीकरणका मुद्दा मात्र हेर्ने गरी बेञ्चमा फर्किएका थिए ।

‘बारले उहाँ (प्रधानन्यायाधीश)लाई बेञ्च नराख्नु भनिसक्यो,’ बेञ्च बहिष्कार गरिहेका न्यायाधीशले भने, ‘हामीले पनि उहाँलाई बेन्च नराख्नु भनेका हौ । त्यही समझदारी पनि भएको हो ।’ आज पनि न्यायाधीशहरू सर्वोच्च अदालतबाट साढे चार बजेतिर मात्र बाहिरिएका थिए । ‘विद्रोही’ न्यायाधीश सर्वोच्चबाट बाहिरिएसँगै जबराले अरु मुद्दाको पनि पेसी तोक्ने समाचार बाहिरिए ।

जबरले विभिन्न अफवाह फैलाएर विषय झन् जटिल बनाउन खोजिरहेको आरोप लगाउँछन् ‘विद्रोही’ न्यायाधीश ।बन्दी प्रत्यक्षीकरणका मुद्दासँग जोडिएर आउने अरु मुद्दा पनि आफूहरूले नहेर्ने ती न्यायाधीशले बताए । ‘आजसम्म हामीले हेर्ने बन्दी प्रत्यक्षीकरणको मुद्दा मात्र हो । उहाँले बेञ्च राख्नुभयो भने उहाँसँग बेञ्च बस्न जाँदैनाैँ,’ ती न्यायाधीशले भने, ‘बन्दीमा अरु मुद्दा राख्नुभयो भने पनि बन्दी मात्र हेर्छौं अरु हेर्दैनौँ ।’

यसबाहेक प्रधानन्यायाधीशले आफ्नो बहिर्गमनको विषयमा औपचारिक रूपमा कुनै खाका पेस नगरेको पनि ती न्यायाधीशले बताए । ‘औपचारिक रूपमा खाका पेस गरेका छैनन्,’ शिलापत्रसँगको संवादमा ती न्यायाधीशले भने, ‘उहाँबाट त्यस्तो भरपर्दो कुरा आएका छैनन् । कहिले हो भन्नुहुन्छ कहिले होइन भन्नुहुन्छ । उहाँको कुराको केही भर छैन ।’

आफूहरूले वार्ताको ढोका बन्द नगरेको बताउने ती न्यायाधीशले भने, ‘तर, उहाँले आफ्नो योजना नबताएसम्म त के विषयमा छलफल गर्ने ?’ ‘विद्रोही’ न्यायाधीशले बेञ्च बहिष्कार अगाडि जबरालाई भेटेर जबराले राजीनामा गर्नुपर्ने पाँच बुँदा पेस गरेको थियो ।

१. न्यायको मूल्यमा राजनीतिक सौदावाजी गरेको ।

२. न्याय प्रशासनलाई प्रभावकारी बनाउन नसकेको ।

३. न्यायमा खेलवाड गरेको ।

४. संवैधानिक न्यायलाई गति दिन नसकेको ।

५. प्रधानन्यायाधीशको स्वीकार्यता र ग्राह्यतामा प्रश्न चिह्न उठेको ।

ती न्यायाधीशले शिलापत्रसँग भने, ‘हामी उहाँसँग चर्काचर्की गर्न गएका पनि होइनौँ । गयौं चिया खायौं प्रेमपूर्वक कुरा गर्‍यौं । र, हामीले पाँच बुँदामा लिखित कुरा पेस गरेर ‘अब हजुरले यो जटिल परिस्थितिमा नेतृत्व लिन गाह्रो भयो पदबाट अलग रहेर मार्ग प्रशस्त गरिदिनुहोस्’ भनेर हात जोडेर निस्केका हाैं ।’

जबराकै कारण न्याय सम्पादन अवरुद्ध भएको बताउँदै ती न्यायाधीशले यस्तो अवस्था आउँदा आफूहरूलाई रमाइलो नलागेको दाबी गरे । उनले भने, '२६-२७ हजार मुद्दा सर्वोच्च अदालतमा छन् । तर, न्याय नै अविश्वासिलो मोडमा पुर्‍याएर अगाडि त जान सकिँदैन ।’

बारले देशभर आन्दोलन चर्काएसँगै यो हप्ताभित्र निकास निस्कने विश्वास व्यक्त गरे ‘विद्रोही’ न्यायाधीशले । ‘अब बारले नै यसरी देशभर आन्दोलन गर्यो भने हामीले नसुनेर हुन्छ त ?,’ उनले भने, ‘यो हप्तामा निकास निस्कन्छ कि ? अब कति दिन धान्नुहुन्छ र उहाँले ।

न्यायाधीश हरिकृष्ण कार्की नेतृत्वको प्रतिवेदन कार्यान्वयन गराउन आफूहरूले दसैंअगाडि समय दिए पनि जबराले आलटाल गरेपछि बाध्य भएर आन्दोलनमा उत्रिएको ती न्यायाधीशले बताए । ‘हरिकृष्ण कार्की श्रीमानको रिपोर्ट कार्यान्वयन गराउन दसैं अगाडि उहाँलाई मौका दिएकै हो, गर्नुभएन,’ न्यायाधीशले भने, ‘त्यो रिपोर्ट कार्यान्वयन गर्नुहोस् भनेर म नै दुई पटक हात जोडेर उहाँका अगाडि उभिएको हुँ ।’

यो पनि पढ्नुस् :

बहिर्गमनबारे खुलिरहेका छैनन् प्रधानन्यायाधीश जबरा

प्रकाशित मिति: सोमबार, कात्तिक २२, २०७८ १९:११