आमाले बिहेका लागि केटी हेरेकी थिइन्, दसैँकाे मुखमा छाेरा विदेशमै बितेकाे खबर आयाे

आमाले बिहेका लागि केटी हेरेकी थिइन्, दसैँकाे मुखमा छाेरा विदेशमै बितेकाे खबर आयाे

A+ A A-

वैदेशिक रोजगार विभागको ढाेकानजिकै पर्साकाे कुसुमारीकी बेजेन्द्रनी तरुनी थारु झोला भिरेर बसेकी थिइन् । वैदेशिक रोजगारीका क्रममा यूएईमा कार्यरत छाेराकाे मृत्यु भएपछि उनी विभागमा क्षतिपूर्तिका लागि आएकी रहेछिन् ।

‘खै कहाँ छोरोकाे मृत्यु भयाे रे’, विभागको गेटमा थुचुक्क बसेकी उनी भन्दै थिइन् । उनलाई आफ्नो छोराले विदेशमा ज्यान गुमाएकाे कुरा राम्राेसँग थाहा थिएन । 'दुई छोरा थिए, एउटा विदेश गएकाे थियाे, उतै बित्याे भन्ने सुनेकी छु', उनले भनिन्, 'सरकारले क्षतिपूर्ति दिन्छ भन्ने सुनेर यहाँ आएकी हुँ ।'

यूएईको कागज उत्पादन कम्पनीमा कार्यरत हरिन्द्र थारुको दसैँकाे मुखमा मृत्यु भएको थियो । उनको अचानक मृत्यु भएको खबर परिवारले पाएका थिए । बेजेन्द्रनीले अहिलेसम्म छोरा गुमेकाे खबर मात्र सुनेकी छन् कहाँ र कसरी मृत्यु भयाे भन्नेबारे उनलाई केही थाहा छैन ।

हरिन्द्रकाे शव नेपाल ल्याएर अन्तिम संस्कार भइसकेकाे छ । त्यसपछि ६० वर्षीय आमा अर्का छाेरालाई साथमा लिएर क्षतिपूर्तिका लागि विभाग आएकी हुन् । ‘काम गर्न कहाँ पो गएको थियो रे । उतै के भएर बितेछ । शव मात्र आयो । मेरो छोरो त बित्याे याे पैसाले के गर्नु’, उनी भन्दै थिइन्, ‘छोरोको बिहे गर्न केटी हेरिसकेकी थिएँ', नातिनातिना खेलाउने मेराे रहर अधुरै रह्याे ।'

आफ्नाे सहारा गुमेकाे बताउँदै उनी भावविह्वल भएर भन्दै थिइन्, 'गाउँमै खेती गर भनेकाे नमानेर विदेश गयाे, अहिले याे अवस्था आइलाग्याे ।'

'पैसा कमाएर घर बनाउँछु अनि व्यापार गर्छु भन्थ्याे', यति भनिसकेपछि उनकाे गला अवरुद्ध भयाे अनि लामाे स्वास फेरेर भनिन्, 'मान्छे नै नभएपछि पैसा पाएर के गर्नु । बाँचेकाे भए पैसा त फेरि कमाउँथ्याे हाेला ।'

थारु त विभागमा भेटिएकी एक प्रतिनिधि पात्र मात्र हुन् । उनीजस्तै वैदेशिक रोजगारीका क्रममा छोरा/छाेरी गुमाएका धेरै आमा/बुवालाई आफ्नो सन्तानको के भएर मृत्यु भयो भन्ने जानकारी पनि पाउन कठिन हुन्छ ।

विदेशमा प्राकृतिक, सडक दुर्घटना, आत्महत्या, कार्यक्षेत्रमा दुर्घटनामा परेर र अन्य विभिन्न कारणले नेपाली कामदारको मृत्यु हुने गरेको छ । सरकारले वैदेशिक रोजगारीका क्रममा मृतक कामदारका परिवारलाई ७ लाख क्षतिपूर्ति दिँदै आएको छ । साथै बीमा कम्पनीले १४ लाख रुपैयाँसम्म दिने व्यवस्था छ ।

श्रम स्वीकृतिको समयावधि सकिएको एक वर्षभित्र वैदेशिक रोजगारीका क्रममा ज्यान गुमाएका कामदारका आफन्तले आर्थिक सहायता पाउने वैदेशिक रोजगार बोर्डको सचिवालयले जनाएकाे छ । वैदेशिक रोजगारीका क्रममा वर्षमा एक हजारभन्दा बढी कामदारले कार्यरत देशमै ज्यान गुमाउने गरेका छन् । उनीहरूका परिवारलाई सरकारले आर्थिक सहायता दिने गरेको छ ।

मृतक कामदारका आफन्तले राहदानी, रोजगारदाता देशमा पुगेको प्रमाणित हुने छाप भएको पृष्ठ, राहदानीवाहकको नम्बर, नाम र फोटोसहितको पृष्ठको प्रतिलिपि बोर्डमा पेस गर्नुपर्छ । हकवालाको नागरिकता–नाता प्रमाणित र अविवाहित भए स्थानीय तहबाट सिफारिसपत्र, स्थानीय तहबाट हकवाला खुलेको फोटो र बैंकको नाम, शाखा र खाता नम्बर रुजुसहितको बैंकको पत्र, नजिकको हकवालाको पासपोर्ट साइजको एकप्रति फोटो पेस गर्नुपर्ने बोर्डले जनाएको छ ।

यसका साथै विदेशस्थित रोजगारदाता कम्पनी, नियोग, अस्पतालको मृत्युको प्रमाणपत्र, शव ल्याउँदाको प्रज्ञापनपत्रको प्रतिलिपि चाहिने विभागले जनाएकाे छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, कात्तिक २२, २०७८ १०:३३