सेनाको आँखाः शिक्षा, स्वास्थ्य, तेल हुँदै जग्गासम्म

A+ A A-

राष्ट्रिय सुरक्षा र प्रतिरक्षाको मूल दायित्व वहन गर्नुपर्ने नेपाली सेनाले एकपछि अर्को व्यापारिक क्षेत्रमा लगानी गरिरहेको छ । शिक्षा र स्वास्थ्य क्षेत्रमा ठूलो लगानी गरिसकेको सेनाले पछिल्ला दिन जग्गा प्लटिङदेखि पानी प्रशोधन गरेर बजारमा बिक्रीसमेत गर्दै आएका छन् ।

नेपाली सेनाले विभिन्न गैरसैनिक, व्यावसायिक एवं व्यापारिक क्षेत्रमा हात हालिरहेको छ । पूर्वाधार विकासदेखि घरजग्गा खरिद बिक्रीसम्म हात हालेको नेपाली सेनाले अस्पताल निर्माण तथा सञ्चालन पनि गरेको छ । नेपाली सेनाका तीनवटा अस्पताल सञ्चालनमा छन् भने दुईवटा निर्माणाधीन छन् ।

सेनाद्वारा सञ्चालित अस्पताल

वीरेन्द्र सैनिक अस्पताल

नेपाली सेनाद्वारा सञ्चालित वीरेन्द्र सैनिक अस्पताल स्थापनाताका सैनिक र सैनिक परिवारको उपचारका लागि मात्रै खुला थियो । सैनिक, सैनिकका श्रीमती, बुबाआमा र छोराछोरीलाई निःशुल्क हुन्थ्यो । २०७३ सालदेखि सर्वसाधारणका लागि पनि यो अस्पताल खुला भयो । सर्वसाधारणको भने सशुल्क उपचार गर्दै आएका छन् । अर्थात्, अस्पताल सञ्चालन गरेर नाफा कमाइरहेको छ ।

मिलिटरी अस्पताल नेपालगन्ज

नेपाली सेनाले केही महिनाअघि नेपालगन्जमा मिलिटरी अस्पताल सञ्चालन सुरु गरेको छ । नेपाली सेनाको चार बाहिनी ब्यारेकको हातामा सैनिक अस्पताल निर्माण गरिएको छ । उक्त अस्पतालमा नेपाली सेनाको सैनिक कल्याणकारी कोष र नेपाल सरकारको संयुक्त लगानी छ ।

१७ करोड २० लाख लगानीमा निर्मित दुईतले यो अस्पताल कूल १४ रोपनी आठ आना क्षेत्रफलमा फैलिएको छ । ३० कोठे अस्पतालको भवन ३० हजार ४ सय ९० वर्ग फिटमा निर्माण भएको छ । ५० शय्याको यो अस्पतालमा आकस्मिक सेवा सबैका लागि खुला गरिएको छ भने अरु सेवा सैनिक र सैनिक परिवारका लागि मात्रै छ ।

त्रिभुवन चन्द्र मिलिटरी अस्पताल

त्रिभुवन चन्द्र मिलिटरी अस्पताल नेपाली सेनाले निर्माण गरेको अस्पतालमध्ये सबैभन्दा विवादित छ । नेपाली सेनाको कल्याणकारी कोषकै लगानीमा सञ्चालित अस्पताल गत वर्षदेखि सञ्चालनमा आएको हो । अस्पतालमा इमर्जेन्सी, दन्त, बालचिकित्सालगायतका सेवा सुरु भएका छन् । र, बिस्तारै अन्य सेवाहरु थप्दै जाने सेनाले जनाएको छ ।

यो भवनको आधाभन्दा बढी भाग व्यावसायिक प्रयोजनमा प्रयोग हुँदै छ । अस्पताल सञ्चालन गरेर बाँकी बसेको ठाउँ व्यापारिक कामका लागि भाडा दिने तयारी छ । त्यस्तै, नक्सा पास नै नगरी बनाएका कारण पनि यो भवन विवादित छ ।

सेनाले जहाँ भवन निर्माण गरेको छ, त्यहाँ पहिलेदेखि नै त्रिभुवन चन्द्र मिलिटरी अस्पताल थियो । ९० वर्ष लामो इतिहास बोकेको उक्त अस्पताल प्रथम विश्वयुद्धपछि बेलायत सरकारको सहयोगमा बनेको थियो ।

तत्कालीन समयमा घाइते सैनिकको उपचारका लागि यो अस्पताल निर्माण भएको थियो । अस्पताल जीर्ण बन्दै गएपछि नेपाली सेनाले पुरानो भवन भत्काएर नयाँ भवन बनाएको थियो । झन्डै ३ अर्ब खर्च गरेर निर्माण भएको यो भवनमा अस्पताल मात्रै सञ्चालन गरेर लगानी उठ्न नसक्ने भन्दै नेपाली सेनाले भवनको पछाडिपट्टिको भागलाई व्यावसायिक प्रयोजनका लागि प्रयोग गर्ने बताएको छ ।

कुल क्षेत्रफल क्षेत्रफल ३ लाख ३० हजार स्क्वाएर फिटमध्ये २ लाख ८५ हजार स्क्वाएर फिट व्यावसायिक प्रयोजनका लागि भाडामा लगाइनेछ । र, अगाडि भागको ४५ हजार स्क्वाएर फिट अस्पतालका लागि प्रयोग गरिएको छ ।

निर्माणाधीन अस्पताल

त्यस्तै, नेपाली सेनाले पोखरा र इटहरीमा पनि अस्पताल बनाइरहेको छ । इटहरीमा अस्पताल निर्माणको काम अन्तिम चरणमा छ भने पोखराको झन्डै ७० प्रतिशत काम सकिएको छ । त्यस्तै, नेपाली सेनाले प्रदेश २ र ७ मा पनि अस्पताल सञ्चालन गर्ने तयारी गरिरहेको छ ।

नेपाली सेनाले सडक निर्माणको ठेक्कापट्टादेखि अस्पताल सञ्चालनसँगै घरजग्गाको कारोबारसमेत गरिरहेको छ । नेपाली सेनाले सञ्चालन गरेका केही नाफामुखी व्यवसाय यस्तो छ ।

पेट्रोल पम्प

नेपाली सेनाले पेट्रोलियम पदार्थको कारोबार गर्दै आएको छ । अहिले चार स्थानमा सेनाका पेट्रोल पम्प छन् । काठमाडौं, ललितपुर, तनहुँ र बुटवलमा सेनाद्वारा सञ्चालित पेट्रोल पम्पमा दैनिक लाखौंको कारोबार हुन्छ । पेट्रोलियम पदार्थ खरिद बिक्री मात्रै होइन, नेपाली सेनाले ढुवानी पनि गर्छ ।

शिक्षाको व्यापार

नेपाली सेनाले शैक्षिक व्यापार पनि गरिरहेको छ । नेपाली सेनाले देशभर ८ वटा विद्यालय सञ्चालन गरेको छ । धरान, पोखरा, चितवन, सुर्खेत, धनगढी, काठमाडौं र भक्तपुरमा नेपाली सेनाको विद्यालय सञ्चालित छ ।

त्यस्तै, मेडिकल शिक्षामा पनि नेपाली सेनाको संलग्नता छ । एमबीबीएस पढाइ हुने सानोभर्याङस्थित स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान र महांकालस्थित नर्सिङ कलेज पनि सेनाले नै सञ्चालन गरेको हो ।

सेनाका सन्तानका लागि भन्दै स्थापना भएको विद्यालय तथा कलेजमा सर्वसाधारणका छोराछोरी पनि पढ्ने गर्छन् । नेपाली सेनाले कलेज अफ मेडिकल पोलिटेक्निक र कलेज अफ डेन्टर सर्जरी सञ्चालनको प्रस्ताव पनि गरेको छ ।

पानी प्रशोधन केन्द्रमा लगानी

नेपाली सेनाले केही महिनाअघिदेखि रिपुमर्दनी पानी बजारमा ल्याएको छ । जसको प्रशोधन केन्द्र सुन्दरीजलमा छ ।

जग्गा प्लटिङमा सेना

नेपाली सेनाले जग्गा प्लटिङको काम गर्दै आएको छ । अहिले भक्तपुरको दुवाकोटमा १२२ रोपनी र कीर्तिपुरमा १५६ रोपनी जग्गाको प्लटिङ भइरहेको छ । यसअघि सेनाले पोखरा र तनहुँमा प्लटिङ गरेर बिक्री गरिसकेको छ ।

अक्सिजन प्लान्ट सञ्चालन

नेपाली सेनाले अक्सिजन प्लान्ट पनि सञ्चालन गरेको छ । जसमा नेपाली सेनाको ४ करोड रुपैयाँ लगानी छ ।

यीलगायत नेपाली सेनाले थुप्रै ठाउँमा व्यावसायिक काम गरिरहेको छ । सेनाद्वारा नाफा कमाउने उद्देश्यले उद्योग तथा व्यवसाय सञ्चालनसँगै ठेक्कापट्टा र घरजग्गाको कारोबार भएकाेप्रति व्यापक आलोचना भइरहेको छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, जेठ २९, २०७६ ००:४९