नेपालमा रहेका विदेशी कामदार: दसैंको रमाइलो हेर्छन्, काम गर्दै कुस्त पैसा कमाउँछन्

नेपालमा रहेका विदेशी कामदार: दसैंको रमाइलो हेर्छन्, काम गर्दै कुस्त पैसा कमाउँछन्

A+ A A-

दसैं चाडका लागि काठमाडौं बाहिरिनेको संख्या बढिरहेको छ । तर यतिबेला दसैंको समयमा काठमाडौंमा व्यापार गर्ने योजना बुन्ने पनि उत्तिकै छन् ।

यसरी दसैंमा व्यापार गर्ने योजना बनाउनेहरूमा भारतीय र बंगलादेशी नागरिक अग्रपंक्तिमा छन्।

यसरी योजना बनाउने मध्येका एक हुन् विहार मोतिहारी ठाकुरपुरका लालबाबु धर्म । भारतीय नागरिक उनी तरकारी बेच्ने र पेन्टरको काम समेत गर्छन् । काठमाडौं सेतोपुलमा नियमित रुपमा साइकलमा तरकारी बेच्दै आएका उनी पछिल्लो सात वर्षदेखि नेपालमा छन् । उनी मासिक ५० हजार भारतमा रहेका परिवारलाई पठाउँछन् । उनी हरेक वर्ष दसैंमा व्यापार गर्दै आएका छन् ।

‘दसैं मनाएको देख्दा रमाइलो लाग्छ । भारतमा त दिपावाली र छठ पर्व मात्र मनाउँछन्,’ उनले भने, ‘दसैंमा सबै जना टीका लगाएर हिँडेको देख्दा परिवारको याद धेरै आउँछ । परिवारसँग रमाइलो गर्ने भनेकै चाडपर्वमा त हो ।’

धर्म जस्तै दसैंको समयमा काठमाडौंमा व्यापार गर्ने योजना छन्, भारत उत्तराखण्डका नगोदी नागे । पछिल्लो ९ वर्षयता नेपालमा रहेका उनी यो वर्षको दसैंमा समेत यहीँ बस्ने योजनामा छन् । मोटरसाइकल मर्मतको काम गर्दै आएका उनी सबै खर्च कटाएर मासिक ४० हजार कमाउँछन् ।

उनले दसैंमा काठमाडौं झनै रमाइलो लाग्ने गरेको अनुभव सुनाए । आफू भारतीय भए पनि नेपालीहरूले धेरै माया गर्ने गरेको बताउँदै उनले भने, ‘दसैंमा अरुले टीका लगाएर हिँडेको देख्दा भारतमा छठ र दिपावाली मनाए जस्तो लाग्छ । दसैंमा काम गर्दा अरु बेलाभन्दा दोब्बर कमाइ हुन्छ ।’

बगंलादेशका जोविन कुवारीको योजना पनि यी दुई भन्दा फरक छैन । उनी नेपालमा १२ वर्षदेखि कवाडी बटुल्ने र डकर्मीको काम गर्दै आएका छन् । मासिक ६० हजार कमाउने गरेका उनी हरेक वर्ष रमजान र इद मनाउन बंगलादेश जाने गरेका छन् । तर कोरोनाका कारण पछिल्लो दुई वर्षदेखि उनी घर जान पाएका छैनन् । तर उनलाई दसैंमा रमाइलो लाग्ने गरेको बताए ।

‘नेपालीहरूले टीका लगाएर दसैं मनाएको देख्दा एकदम रमाइलो लाग्छ । दसैंमा काठमाडौंमा बस्न रमाइलो हुन्छ', उनले भने ।

नेपालीहरूको मिलनसार रहेको र आफूले पनि धेरै माया पाएको कारण घर जान नपाएपनि दु:ख नलागेको उनको भनाइ छ ।

भारतका विभिन्न राज्यबाट रोजगारीका लागि धेरै कामदार आउने गरेका छन् । सडक निर्माणदेखि प्रविधि, शिक्षा र अन्य क्षेत्रमा करिब ९ देखि ११ लाख भारतीय नागरिक नेपालमा कार्यरत रहेको श्रम विभागको अनुमान छ । नेपालमा करिब एक लाखको संख्यामा विभिन्न क्षेत्रमा बंगालादेशी कामदार समेत रहेको विभागको अनुमान छ ।

रोजगारीका लागि नेपाल आएका भारतीय र बंगलादेशका कामदार दसैंका बेला घर नफर्की काम गर्दै बस्ने गरेको पाइन्छ । यो समयमा नेपाली कामदार प्राय: बिदामा बस्ने गरेका कारण विदेशी श्रमिक खटिने गरेका छन् । कतिपय निर्माणधीन अवस्थाका आयोजनाहरू दसैंको समयमा समेत काम रोकिँदैन ।

नेपालमा सार्क राष्ट्र बाहेक ७९ वटा देशका श्रमिक विभिन्न क्षेत्रमा काम गर्ने आउने गरेका छन् । उनीहरू पनि दसैंका समयमा बिदामा घर नफर्की नेपालमै काम गर्ने गरेका छन् ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, असोज २४, २०७८ १६:५१