कक्षा १२ को परीक्षा रोकिँदा विदेश जानेलाई समस्या, विश्वविद्यालयको क्यालेण्डर प्रभावित

कक्षा १२ को परीक्षा रोकिँदा विदेश जानेलाई समस्या, विश्वविद्यालयको क्यालेण्डर प्रभावित

A+ A A-

सिनामंगलस्थित ब्रिजवाटर इन्टरनेशनल कलेजमा अध्ययनरत आशिष घिमिरे उच्च शिक्षाको लागि अस्ट्रेलिया जाने योजनामा छन् । कक्षा १२ को परीक्षा स्थगित नभएको भए उनी यतिबेला भाषा परीक्षा लगायतको तयारीमा हुन्थे । तर, मिति नै घोषणा भैसकेको परीक्षा अन्तिम समयमा रोकिँदा उनको योजना सफल हुन सकेन ।

यसले उनको अस्ट्रेलियामा डाटा साइन्स अध्ययन गर्ने सपना समेत पूरा हुन पाएन । ‘परीक्षा भएको भए म यतिबेला अस्ट्रेलिया जाने तयारीमा हुन्थें । तर, अहिले यसै बस्नुपरेको छ,' उनी भन्छन, ‘अन्य सबै तहको परीक्षा हुँदा पनि हाम्रो परीक्षा स्थगित भयो । अब के गर्ने अन्योलमा छु ।'

०००

भारतमा रहेको माडवाडी विश्वविद्यालयबाट कम्प्युटर इन्जिनियरिङ गर्न इच्छुक अविरल भारती पनि समस्यामा छन् । उनका अनुसार माडवाडी विश्वविद्यालयमा अनलाइन विधिबाट नियमित पढाइ भैरहेको छ । तर, यहाँको परीक्षा रोकिँदा उनले यसवर्ष सो विश्वविद्यालयमा पढ्न नपाउने सम्भावना बढेको छ ।

‘मैले चिनेका दाइ दिदी गत सालबाटै त्यहाँ पढिरहनुभएको छ । उता पढाइ, भर्ना नियमितजस्तै छ,' उनी भन्छन, ‘तर यहाँ परीक्षा रोकिँदा हामीले यही शैक्षिक वर्षमा सो विश्वविद्यालयमा भर्ना पाउने सम्भावना सकिन लाग्यो ।'

०००

जेभियर कलेजमा अध्ययनरत अन्जना राई पनि उच्च शिक्षाका लागि अमेरिका जाने तयारीमा थिइन् । अमेिरकामा ‘इन्भारमेन्टल साइन्स' पढ्ने उनको रहर छ । तर कक्षा १२ को परीक्षा अनिश्चित बनेसँगै उनले त्यहाँ यही शैक्षिक सत्रमा जाने सम्भावना लगभग सकिएको छ । भन्छिन्, ‘परीक्षा कहिले हुन्छ टुङ्गो नभएपछि मैले उताको लागि प्रोसेस गर्न पाएको छैन । सायद अब अर्को पटकमा पाइएला कि ?'

०००

कक्षा १२ को परीक्षा रोकिँदा समस्यामा परेका यी तीन प्रतिनिधि पात्र मात्र हुन् । नेपालमै पढ्न चाहनेहरूको समस्या पनि उस्तै छ । राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डको नियमित तालिकाअनुसार गत २६ जेठबाटै परीक्षा सुरु हुनुपर्ने हो । तर, दोस्रो लहरको कोरोना महामारीले परीक्षा हुन सकेन ।

फेरि ३१ साउनबाट परीक्षा संचालन गर्ने भनेर बोर्डले तालिका सार्वजनिक गर्‍यो । चौतर्फी दबाब आएपछि सो परीक्षा पनि स्थगित गर्न बोर्ड बाध्य बन्यो । तर, सोही समयमा त्रिभुवन विश्वविद्यालय अन्तर्गतका परीक्षा भने चलिरहेको थियो ।

विश्वविद्यालय समेत प्रभावित

यता कक्षा १२ को परीक्षा स्थगित भएपछि विश्वविद्यालयको शैक्षिक सत्र पनि प्रभावित हुने भएको छ । हाल १२ मा अध्ययनरत विद्यार्थी विद्यालय तहमै रोकिएपछि विश्वविद्यालयको शैक्षिक सत्र पनि हेरफेर गर्नुपर्ने स्थिति आएको हो ।

‘कक्षा १२ को परीक्षा रोकिएपछि विश्वविद्यालयमा विद्यार्थी हुँदैनन् । अनि शैक्षिक सत्र प्रभावित हुनु त स्वभाविक नै भयो,' विश्वविद्यालय अनुदान आयोगका सचिव शंकरप्रसाद भण्डारीले भने, ‘यसबारेमा विश्वविद्यालयले हामीलाई पठाएको तथ्यांक हेरेर एक हप्ताभित्र आवश्यक निर्णय गर्छौं ।'

त्यस्तै आयोगका सूचना अधिकारी देवेन्द्र रावलका अनुसार हिजो सोमबारमात्र सम्पूर्ण विश्वविद्यालयका उपकुलपतिसहित आयोगको बैठक बसेको थियो । विश्वविद्यालयको शैक्षिक क्यालेन्डरलाई कसरी ट्रयाकमा ल्याउन सकिन्छ भन्ने विषयमा छलफल केन्द्रित थियो । ‘कक्षा १२ को परीक्षा पटकपटक स्थगित हुँदा प्रभावित विश्वविद्यालयको शैक्षिक क्यालेण्डरलाई कसरी ट्रयाकमा ल्याउन सकिन्छ भनेर हामी निरन्तर विश्वविद्यालयसँग छलफलमै छौँ,' उनले शिलापत्रसँग भने ।

कहिले हुन्छ परीक्षा ?

राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डले सीसीएमसीको अनुमति पाए परीक्षा लिने तयारीमा रहेको बताउँदै आएको छ । सबै तयारीका बाबजुद पनि सीसीएमसीकै कारण ३१ साउनमा तोकिएको परीक्षा रोक्नुपरेको भन्दै बोर्डले आपत्ति समेत जनाएको थियो । त्यसैले अनुमति पाउनासाथ परीक्षा गर्न सकिने बोर्डको दाबी छ ।

यस्तै शिक्षा मन्त्रालय पनि सीसीएमसीको निर्णयबाट मात्र परीक्षा गर्ने वा नगर्ने भन्नेबारे बोल्न सकिने बताइरहेको छ । मन्त्रालयका प्रवक्ता दिपक शर्माका अनुसार कक्षा १२ को रोकिएको परीक्षा अघिल्लो शैक्षिक सत्रकै विषय रहेकाले छुट्टै निर्णय गर्नुपर्ने छ । आगामी परीक्षाको लागि भने मन्त्रालयले नयाँ कार्ययोजना बनाएको छ । सो कार्ययोजनाले हाल रोकिएको कक्षा १२ को विषयलाई समेटेको छैन ।

रोकिएको परीक्षा संचालन गर्नका लागि नयाँ मापदण्ड नै प्रयोग गर्ने तयारीमा मन्त्रालय छ । ‘सबैखाले परीक्षा त्यही मापदण्ड भित्रै गर्नुपर्छ । तर, कक्षा १२ को हकमा के गर्ने भनेर यही हप्तामा औपचारिक निर्णय हुन्छ । सायद अहिले बनेकै कार्ययोजना भित्र रहेर परीक्षा संचालन गर्छौं,' प्रवक्ता शर्माले भने ।

सीसीएमसीका प्रवक्ता नुरहरी खतिवडा भने स्वास्थ्य मन्त्रालयको अनुरोधपछि मात्र कक्षा १२ को विषयमा छलफल गर्ने बताउँछन् । तर, यता स्वास्थ्य मन्त्रालय भने संक्रमण दर पाँच प्रतिशत भन्दा कम भएको स्थितिमा मात्र भौतिक रुपमा परीक्षा संचालन गर्न दिने अडानमा छ ।

परीक्षा संचालनको मापदण्ड के ?

कोरोना महामारीको समयमा परीक्षा संचालन गर्ने नयाँ कार्ययोजना मन्त्रालयले बनाएको छ । जसमा हार्ड लकडाउन, मिक्स लकडाउन, सफ्ट लकडाउन र मिनीमल लकडाउन गरी चार प्रकृतिका निषेधाज्ञा लक्षित फरकफरक कार्ययोजना बनाइएको छ ।

हार्ड लकडाउन भएको स्थानमा शिक्षण संस्थाहरुले अनलाइन परीक्षा मात्र संचालन गर्न सक्नेछन् । मिक्स लकडाउन भएको स्थानमा शिक्षण संस्थाहरुले अनलाइन परीक्षा र परियोजना कार्यहरु मात्र संचालन गर्नुपर्ने छ ।

त्यस्तै सफ्ट लकडाउन भएको स्थानमा विद्यालय, कलेज, विश्वविद्यालय, बोर्ड तथा परिषद्हरूले स्वास्थ्य मापदण्ड र भौतिक दूरी कायमगरी एक बेञ्चमा एक विद्यार्थी राखी होमसेन्टरमा परीक्षा संचालन गनुपर्ने कार्ययोजनामा उल्लेख छ ।

मिनीमल लकडाउन भएको स्थानमा भने विद्यालय, कलेज, विश्वविद्यालय, बोर्ड तथा परिषदहरुले स्वास्थ्य सुरक्षाका मापदण्ड र भौतिक दूरी कायम गरी परीक्षा संचालन गर्नुपर्ने मापदण्डमा उल्लेख छ ।

याे पनि :

बन्यो विद्यालय, कलेज र परीक्षा सञ्चालन गर्ने कार्ययोजना, कहाँ कसरी खोल्ने विद्यालय ? (कार्ययोजनासहित)

१२ कक्षाको परीक्षा राेक्ने 'भेरियन्ट'बारे के भन्छन् सराेकारवाला ?

कोरोनाकालमा वैकल्पिक विधि : निर्देशिकाको भरमा सरकार, कार्यान्वयनमा विद्यालयलाई कठिनाइ

प्रकाशित मिति: मंगलबार, भदौ १५, २०७८ १७:३१