गरिबी जित्न कुवेत उडेकी ललिता राेजगारदाताकाे गर्भ बोकेर फर्किइन्

A+ A A-

मोरङकी २९ वर्षीया ललिता मगर (नाम परिवर्तन) दुई वर्षअघि कुवेतका लागि उडेकी थिइन् । तर, पुर्‍याइयो- इराक । घरेलु कामदारका रूपमा लगिएकी उनी यौन हिंसामा परिन् । दुई साताअघि ललिता चार महिनाको गर्भ बोकेर स्वदेश फर्किइन् ।

वैदेशिक रोजगारीका लागि उनी भारत हुँदै २०७६ कात्तिकमा कुवेत पुगेकी थिइन् । परिवारको आर्थिक स्थिति कमजोर रहेकाले भरथेगका लागि विदेशिएकी उनलाई दलालले कुवेत हुँदै इराक पुर्‍याए ।

‘कुवेत पुगेको दुई सातामै घरेलु रोजगारीका लागि भन्दै इराक लगे,’ ललिताले शिलापत्रसँग भनिन्, ‘जहाँ गए नि कामै गर्ने हो भनेर इराक गएँ तर नसोचेको सास्ती सहेर यस्तो हालतमा फर्किनुपर्‍यो ।’

ललिताको परिवार भोजपुरबाट मोरङ बसाइँ सरेको हो । परिवारमा शारीरिक अपाङ्गता भएका एक जना भाइ छन्, अर्की बहिनी सुस्त मनस्थितिकी । भाइबहिनीका लागि पनि उनले कमाउनुपर्ने भयो । धरानका विश्व राई र झापाका पाण्डव लिम्बुले ९० हजार पैसा लिएर उनलाई भारत हुँदै कुवेत पठाएका थिए ।

‘रहरले विदेश त को जान्थ्यो र ? पैसा कमाउन इराक गएकी थिएँ, ठूलो पीडा भोगेर फर्किएँ,’ उनले भनिन् । उनी इराकमा घरेलु कामदार थिइन्, त्यही घरको मालिकले यौन शोषण गर्न थाले । कतै हारगुहार गर्ने ठाउँ पनि उनले पाइनन् । जे गरे पनि सहनुपर्‍यो ।

ललिताले रोजगारीको तलब त पाइन्, त्योभन्दा यौन हिंसामा परेर मालिकको गर्भ बोकेर घर फर्किनुपर्‍यो । ‘धेरै सपना बोकेर विदेश गएकी थिएँ । तर, यस्तो भयो,’ उनका आँखा रसाए ।

दुई साताअघि नेपाल फर्किएकी ललिता वैदेशिक रोजगारीका क्रममा समस्यामा परेका महिलाहरूको उद्धार गर्ने एक सेल्टरमा छिन् । गर्भ बोकेर फर्किँदा इज्जत जाने डरले उनी घर जान सकेकी छैनन् । परिवारलाई नेपाल आइपुगेको पनि बताएकी छैनन् ।

रोजगारदाता मात्र होइन, इराकमा उनी अरुबाट पनि शारीरिक शोषणमा परिन् । काम गर्ने घरका दुई दाजुभाइले समेत आफूमाथि जबर्जस्ती गरेको ललिता बताउँछिन् । ‘उनीहरूले निरन्तर शारीरिक शोषण गरे, म बाध्यतामा परेँ,’ उनले भनिन्, ‘पेटमा बच्चा छ भन्ने थाहा पाएपछि बल्ल उनीहरू झस्किए । उनीहरूले पैसा दिन्छु, नेपालमै गएर गर्भपतन गराऊ भनेर नेपाल फर्काए ।’ नेपाल फर्किने खर्चसमेत उनीहरूले नै ब्यहोरेको ललिता बताउँछिन् ।

इराक रोजगारीमा जाने महिला घर बाहिर निस्कन पाउँदैनन् । उनीहरूलाई घरभित्रै राखेर घरधनीले आफूखुसी व्यवहार गर्ने गरेको उनी बताउँछिन् । कतै उजुरी गर्न सक्ने अवस्था नभएपछि चुपचाप स्वदेश फर्किएको ललिता बताउँछिन् ।

उनी गर्भको बच्चा जन्माउने सोचमा छिन् । ‘म अब गर्भपतन गर्न सक्दिनँ । कोहीसँग विवाह पनि गर्दिनँ । यो बच्चा जन्माएर उसकै सहारामा बाँच्छु,’ ललिताले भनिन् ।

ललितजस्ता धेरै महिला घरेलु रोजगारीमा गएका छन् । उनीहरू उतैबाट गर्भ बोकेर फर्किन बाध्य छन् । यस्तो संख्या बढिरहेको वैदेशिक रोजगारी क्षेत्रमा काम गर्दै आएका विभिन्न संघसंस्थाहरूका अध्ययनले देखाउँछ । घरेलु रोजगारीमा गएका महिला कामदार शारीरिक शोषणमा पर्ने गरेको आप्रवासी महिला कामदार समूह (आमकास) की संयोजक विजया सुब्बा राई बताउँछिन् ।

यौन शोषणमा परेर गर्भवती भई फर्किएका महिलालाई आफ्नो संस्थाले सहयोग गर्दै आएको राईले जानकारी दिइन् । ‘सरकारले घरेलु महिला कामदारमा जान प्रतिबन्ध लगाइएको देशमा पनि अवैध बाटो हुँदै गएका धेरै महिला आर्थिक, शारीरिक र मानसिक शोषणमा पर्ने गरेका छन्,’ उनले भनिन् ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, भदौ १३, २०७८ १६:५४