तेस्रो धारका नेताहरू केपी ओलीसँग बस्न सक्दैनन्, हामीसँगै आउने हो : विरोध खतिवडा (अन्तर्वार्ता)

तेस्रो धारका नेताहरू केपी ओलीसँग बस्न सक्दैनन्, हामीसँगै आउने हो : विरोध खतिवडा (अन्तर्वार्ता)

फाइल तस्वीर ।

A+ A A-

नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (एमाले) विभाजन भएको छ । संघीय संसद्को सबैभन्दा ठूलो दल एमालेको माधव नेपाल–झलनाथ खनाल समूहले एमालेबाट छुट्टिएर निर्वाचन आयोगमा नयाँ दल नेकपा (एकीकृत समाजवादी) दर्ताका लागि प्रक्रिया सुरु गरेका छन् । यता माधव नेपाल निकट मानिने तेस्रो धारका ९ नेतासहित ५७ जना केन्द्रीय सदस्यले एमाले अध्यक्ष केपी ओलीलाई १० बुँदे माग कार्यान्वयनका लागि अल्टिमेटम दिएका छन् ।

कम्युनिस्ट आन्दोलनमा लामो समय संघर्ष गरेका र एमालेको १५ वर्ष नेतृत्व गरेका माधव नेपालले नयाँ पार्टी निर्माण गर्नुले राजनिति तरंगित बनेको छ । एमालेबाट विभाजित समूहले कस्तो रणनीति अबलम्बन गर्छ ? एमालेसँगको एकताको सम्भावना र आगामी निर्वाचनमा पार्टीको भूमिकाका बारेमा नेकपा समाजवादीका केन्द्रीय सदस्य तथा प्रतिनिधिसभा सदस्य विरोध खतिवडासँग शिलापत्रकर्मी नवीन तिमल्सिनाले गरेको कुराकानी:

नेकपा एकीकृत समाजवादी दल दर्ता गर्नुपर्ने अवस्था कसरी सिर्जना भयो ?

केपी ओलीले पुस ५ मा संसद भंग गरेपछि विवादले आकार लियो । त्यसपछि फागुन २८ गते सर्वोच्च अदालतले नेकपा माओवादी केन्द्र र एमाले छुट्याएपछि ओलीले एकलौटी गुटको बैठक राखे । एमालेको बैठक पनि राखेनन् । त्यसपछि चरम रूपमा पार्टीभित्र विवाद बढेको हो । केपीले पार्टीको विधि, पद्धतिअनुसार नहिँड्ने, केन्द्रीय कमिटीको बैठक गुटका मान्छे बोलाएर गर्ने, मनपरी निर्णय गर्ने गरे । पार्टी निर्णय नगरी संसद विघटन गरे, त्यसलाई अदालतले सच्यायो । फेरि पनि संसद विघटन गरे । विघटन अदालतले उल्टाइदिएपछि माफी मागेर आत्मालोचना गर्नुपर्ने थियो । दोस्रो पटक पनि उनलाई अदालतले झापु हान्यो । त्यसपछि पनि ओली सुध्रिएनन् ।

यता सरकारमा बसेर संविधान मिच्ने, लोकतन्त्र र गणतन्त्र खतरामा पार्ने, उता पार्टीको विधि, पद्धति, संस्कार र पम्परालाई उल्लंघन गर्ने, अपमान गर्ने काम ओलीबाट भयो । उनले एमालेलाई एकलौटी सम्पत्ति जस्तो परिचालन गर्ने, बैठक पनि नगर्ने, गरिहाले पनि निर्णय नमान्ने भएपछि हामी उनीविरुद्ध लडेका हौँ । ओलीका गलत कामविरुद्ध लड्दालड्दै कार्यदल बनाएर एउटा सहमतिमा पुग्यौँ । कार्यदलको १० बुँदेलाई हामीले आधार मानेर अघि बढ्ने भनेका बेला ओलीले अन्तिममा मान्दिन भने, पार्टीलाई जेठ २ मा फर्काउन्न भने ।

त्यसपछि उनी स्वयंले माधव नेपाललाई पार्टी अध्यक्ष र संयुक्त हस्ताक्षर चल्ने प्रस्ताव राखे । हामीले पनि आगामी चुनावमा ओलीले एकलौटी गर्छन् भन्ने लागेर संयुक्त हस्ताक्षरका कुरालाई प्राथमिकतामा राखेर कुरा गरे पनि त्यसको दुई दिनपछि उनैले आफ्नो प्रस्ताव लत्याइदिए । आफ्नै प्रस्ताव नमान्ने, पार्टी विधि र पद्धतिअनुसार नचलाउने र एकलौटी हिँड्न थालेपछि हामी बाध्य भएर एमालेमा बस्न नसकी नयाँ पार्टी निर्माण गर्नुपर्ने अवस्थामा आइपुगेका हौँ ।

नेकपा समाजवादीको सांगठनिक अवस्था र सिद्धान्त कस्तो हुन्छ ?

हामी कम्युनिस्ट पार्टीको सिद्धान्तअनुसार अघि बढ्छौँ । मार्क्सवाद र लेनिनवादलाई हामीले दर्शन मानेर समाजवाद हुँदै साम्यवादमा पुग्ने लक्ष्य राखेका छौँ । नेपालको परिस्थितिमा पार्टीलाई कसरी अघि बढाउने भन्ने मात्रै हाम्रो चिन्तन हो । हाम्रो पार्टीको कार्यनीति निरकुंश, तानशाहा र संविधान मिच्ने ओलीविरुद्धमा कम्युनिस्ट आन्दोलन बचाउने हुनेछ । हामी वामपन्थी घटकसँग एकता गर्दै कम्युनिस्ट आन्दोलन बचाउँदै लोकतन्त्रको रक्षाका निम्ती केन्द्रित हुन्छौँ ।

तेस्रो धारका नेताहरू थाकेर, मुन्टो लुकाउने ठाउँ नभएर अलिअलि केपी ओलीसँग आशा गरेका थिए । ओलीले हाम्रा ती नेताहरूको पनि आशा भत्काइसके ।

नेकपा एकीकृत समाजवादी पार्टी निर्माण हुनेबित्तिकै घोषणापत्र जारी गर्दै राष्ट्रिय सम्मेलन गर्छौं । पार्टीले मान्यता पाएको करिब १५ दिनभित्र नै हाम्रो पार्टीको राष्ट्रिय सम्मेलन हुन्छ । सम्मेलनबाट राजनीतिक प्रस्ताव पारित गर्दै पार्टीको आगामी रणनीति र कार्यनीति पारित गर्दै संगठन निर्माणमा अघि बढ्छौँ । र, आगामी राजनीतिक घटनाक्रमले पार्टीको गति निर्धारण गर्छ ।

एमालेसँग एकता हुने सम्भावना कति छ ?

केपी ओलीको कुनै विश्वास छैन । धेरै चोटी फटाहा बोल्दै र जालझेल गरेका छन् उनले । उनको प्रवृतिका कारण हामी एक ठाउँमा उभिने स्थिति नबनेको हो । अब केपी मुक्त एमाले भएमात्रै हामी एमालेमा रहन्छौँ । हामी पनि पार्टी निर्माण गर्दै राजनीतिक रणनीतिअनुसार अघि बढिसकेका छौँ । हामी अब पनि केपीको जालझेलमा फस्न सक्ने स्थितिमा छैनौँ ।

एमालेभित्र संघर्ष गरिरहेका तेस्रो धारका नेताहरूले तपाइँहरूलाई साथ दिन्छन् ?

तेस्रो धारका नेताहरू थाकेर, मुन्टो लुकाउने ठाउँ नभएर अलिअलि केपी ओलीसँग आशा गरेका थिए । ओलीले हाम्रा ती नेताहरूको पनि आशा भत्काइसके । केपीले तै पनि मानिहाल्छन् की भनेर उहाँहरू बसेको हो । केपी बेइमान मान्छे हुन् भनेर उहाँहरूसहित सबैलाई राम्रोसँग थाहा छ । यिनले कम्युनिष्ट आन्दोलन ध्वस्त पार्छन् भन्नेमा पनि सबै नेताहरू एकमत छौँ । केपी निर्वाचनबाट आएको अध्यक्ष भएर सुध्रिन्छन् की भनेर हाम्रो नेताहरू बसिरहेका हुन् ।

हामीले भोट नदिइकन संसद पूर्ण कार्यकाल चल्न सक्दैन, हाम्रो साथबिना सरकार चल्न सक्दैन । यति गरेपछि हामी सरकारमा गए जस्तै भएन र ? हाम्रो पहिलो प्राथमिकता पार्टी हो, त्यसपछि मात्रै सरकार हो । हाम्रो पार्टी सरकारमा जाँदा अनौठो मान्नु पर्दैन ।

१० बुँदे कार्यान्वयन गरे केही महिना सँगै अघि बढौँ भन्नेमा उहाँहरू हुनुहुन्छ । ओलीले १० बुँदे पनि मान्दिन, जेठ २ मा पार्टी पनि फर्काउँदिन भनेर भनिसक्नुभएको छ । केपीले यसो भनिरहँदा उहाँको टाङमुनि छिर्न कोही नेता पनि जाँदैनन् । उहाँहरू अन्तिममा माधव नेपाल नेतृत्वको नेकपा एकीकृत समाजवादीमै आउने हो । नेकपा समाजवादी दल दर्ता हुने बेलासम्म उहाँहरू तेस्रो धारमा रहनुहुन्न, हामीसँग आइसक्नु हुन्छ । केपीले उहाँहरूलाई घाउको खिलको संज्ञा दिनुभएको छ । हाम्रा साथीहरूले त्यसलाई कसरी बुझ्नुभएको छ, थाहा छैन । अहिले उहाँहरू समस्यामा हुनुहुन्छ ।

नेकपा समाजवादीले मदन भण्डारीले प्रतिपादन गरेको जबज मान्छ कि मान्दैन ?

जनताको बहुदलीय जनवाद (जबज) लोकतान्त्रिक प्रतिस्पर्धालाई भनेको कुरा हो । जबज मान्छ–मान्दैन भन्ने कुरा हैन । लोकतन्त्र, गणतन्त्र, जनवाद, प्रजातन्त्र, जबज भनेको प्रतिस्पर्धालाई मान्ने, आवधिक चुनावलाई स्वीकार्ने, स्वतन्त्र न्यायलयलाई स्वीकार्ने हो । यी सबैलाई स्वीकारेर हिँडेपछि ‘न्वारन’को नाम जे राखे पनि हुन्छ । हामी लोकतान्त्रिक पद्धति र प्रजातान्त्रिक मान्यतालाई स्वकार्दै अघि बढ्छौँ ।

निर्वाचन आयोगबाट मान्यता पाएपछि सरकारम जाने हो ?

हामीले पुनर्स्थापना गरेको संसद, हामीले भोट हालेर बनाएको सरकार, यो संसद पूर्ण कार्यकाल चल्नुपर्छ भनेर हामी लागेको हो । हामीले भोट नदिइकन संसद पूर्ण कार्यकाल चल्न सक्दैन, हाम्रो साथबिना सरकार चल्न सक्दैन । यति गरेपछि हामी सरकारमा गए जस्तै भएन र ? हाम्रो पहिलो प्राथमिकता पार्टी हो, त्यसपछि मात्रै सरकार हो । हाम्रो पार्टी सरकारमा जाँदा अनौठो मान्नु पर्दैन ।

केपी ओलीले नेकपा समाजवादीको दर्ता रोक्न खोजिरहनु भएको छ, तपाइँहरूलाई अफ्ठेरो पर्दैन ?

ओलीलाई आगामी निर्वाचनमा एक सिट पनि नजित्ने गरी हामीले रणनीति बनाएका छौँ, मुखले मोटो गोरु मरोस् भनेर मर्छ कि मर्दैन ? त्यसको घरमा हैजा लागोस् भन्दैमा लाग्छ कि लाग्दैन ? त्यस्तै ओलीले नेपाली कांग्रेस, नेकपा माओवादी र माधव नेपाललाई सिध्याएर नेपालमा एकलौटी १ सय ७५ सिट जित्न पाउँ भन्नु अनौठो होइन । हामीले नै भन्यौँ भनेपछि अनौठो कुरा होइन । दलीय प्रतिस्पर्धामा यसलाई सिध्याउँछु भन्दा आश्चर्य मान्नु पर्दैन ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, भदौ ७, २०७८ १०:२६