न्यायको खोजीमा एक वर्षदेखि कांग्रेस कार्यालयमै बसिरहेका ८६ वर्षीय 'वीरसिंह बा'

न्यायको खोजीमा एक वर्षदेखि कांग्रेस कार्यालयमै बसिरहेका ८६ वर्षीय 'वीरसिंह बा'

A+ A A-

कांग्रेस पार्टी कार्यालय सानेपामा हिजोआज दिनहुँ धर्ना र अनशनका कार्यक्रम चलिरहेका छन् । पार्टीको महाधिवेशन नजिकिँदै जाँदा हरेक पटक यस्तै धर्ना र अनशन चल्छन् । धर्नाले मात्रै नेतृत्वमाथि दबाब सिर्जना गरेन भने आमरण अनशन नै सुरु गर्छन् । यही सिलसिला अहिले पार्टी कार्यालयमा चलिरहेको छ, त्यसको कारण हो क्रियाशील सदस्यता विवाद । अहिले सानेपास्थित पार्टी कार्यालयमा कतिपयले दिनहुँ धर्ना दिइरहेका छन् भने कोही अनशन नै बसिरहेका छन् ।

पार्टी कार्यालयमा कार्यकर्ताको ठूलो पंक्ति धर्ना र अनशनमा बसेपछि केन्द्रीय समितिको बैठक पनि सभापति शेरबहादुर देउवाको निजी निवास बूढानीलकण्ठमा बस्नु परेको थियो । तर, कांग्रेस कार्यालय एक जना यस्ता वृद्ध दिनहुँ धाइरहेका छन्, जसको कुरा कसैले सुनिदिएकै छैन । ती वृद्ध हुन् बैतडीको दोगडाकेदार गाउँपालिका-६ का ८६ वर्षीय वीरसिंह भण्डारी । उनी लौरी टेकेर कांग्रेस कार्यालय धाउन थालेको महिना होइन वर्ष दिन कटिसक्यो । तर, उनको चर्चा कतै भएको छैन ।

भण्डारी २०१८ सालमा गएको पहिरोले विस्थापित गरेका गाउँका तीन सय परिवारको माग लिएर भाैतारिरहेका छन् । त्यतिबेला गएको पहिरोको असर अहिले पनि बर्खायाममा देखिन्छ । २०४९ सालदेखि उनी बस्ती स्थानान्तरण र राहतको माग गर्दै सरकार र पार्टी नेतृत्वलाई घच्घचाइरहेका छन् । तर, उनको माग सुनुवाइ अहिलेसम्म भएको छैन । राज्यले माग सुनुवाइ नगरेपछि भण्डारी एक वर्षदेखि कांग्रेससँग गुहार मागिरहेका छन् । तर, अझै न्यायको ढोका कतैबाट खुल्न सकेको छैन । त्यसैले आजभोलि उनलाई लाग्न थालेको छ, ‘देशमा व्यवस्था परिवर्तन भए पनि संस्कार पुरानै कायम छ । निमुखा जनताले आफ्नो सरकार आएको महसुस अझै गर्न पाएका छैनन् । सहजै निमुखा जनताले न्याय पाउने स्थिति अझै बनेकै रहेनछ ।'

०००

बर्खायाममा अहिले पनि त्यहाँका १ सय ५० घर जोखिममा पर्छन् । तर, राज्यले समस्या समाधान गर्न अझै चासो देखाएको छैन ।०१८ सालको पहिरोले दोगडाकेदार गाउँपालिका-६ को सयौँ रोपनी जग्गा बगायो । भण्डारी स्वयम्‌को ३-४ रोपनी जग्गा बगायो । ‘मेरो लालपुर्जामा जग्गा प्रशस्त देखाउँछ । तर, त्यो जग्गा काममा आउँदैन,' उनले भने, ‘यसरी धेरैको बगायो । तर, जनताले आजसम्म राहत पाएका छैनन् । अझै वर्षेनि पहिरोले दु:ख दिइरहन्छ ।'

त्यसैले जनताले उचित राहत पाउनुपर्ने र बस्ती स्थानान्तरण हुनुपर्ने माग राख्दै २०४९ सालदेखि निरन्तर राज्यलाई झकझकाउन संघर्षरत छन्, भण्डारी । उसो त तत्कालीन राजा वीरेन्द्र शाहले डोल बस्ती स्थानान्तरणका लागि हुकुमप्रमाङ्गी नदिएका भने होइनन् । तर, त्यतिबेला विभिन्न राजनीतिक खिचातानीले काम हुन सकेन ।

०४९ सालको स्थानीय चुनावमा जब भण्डारी उपाध्यक्ष पदमा निर्वाचित भए, तब पहिरोको दीर्घकालीन रूपमा समाधान खोज्न थाले । जनप्रतिनिधि भएपछि जनताको समस्याको दीर्घकालीन समाधान खोज्न निस्किएँ । आफ्नो कार्यकाल भर डोल पहिरो समाधान गर्न लागिपरेका उनलाई लत नै बस्यो । २०५४ सालको अर्को स्थानीय चुनावमा उनी जनप्रतिनिधि बन्न सकेनन् तर त्यो मुद्दालाई भण्डारीले अहिलेसम्म पनि उठाउन छोडेका छैनन् ।

धेरै पटक भण्डारीसहितको टोली सरकारलाई डेलिकेसन दिन काठमाडौं धायो । तर, समस्या सनुवाइ भएन । र, अहिलेसम्म पनि उनीहरूको माग सम्बोधन हुन सकेको छैन । तैपनि एक्लै भए पनि भण्डारी समस्या समाधान हुने आशमा अझै हिँडिरहेका छन् ।

बैतडीबाट चुनाव जितेका सांसदले पनि समस्या समाधानका लागि पहल नगरेको गुनासो उनको छ । बैतडीबाट काठमाडौं आउन जान धपेडी हुन थालेपछि पछिल्लो ३-४ वर्षदेखि काठमाडौंमै बस्न थाले । सुरुमा जिल्लाबासीको सहयोगमा सुन्धारास्थित एक होटलमा बसेर सरकारलाई गुहार्न दौडिरहे । तर, ७ महिनामै सहयोगको हाँगा चुडिन थाल्यो । त्यसपछि उनलाई बासस्थानको अभाव हुन थाल्यो ।

७ महिना जति होटलमै बसेर डोल पहिरोको दीर्घकालीन समस्या समाधान खेजिरहेका उनले सहयोगीबाट मात्र होइन, प्रधानमन्त्रीबाट समेत धक्का खाए । जतिबेला देशको शासनसत्ता केपी शर्मा ओलीको नेतृत्वको नेकपाको हातमा थियो ।

उनका अनुसार एकदिन प्रधानमन्त्रीका स्वकीय सचिवले प्रधानमन्त्रीसँग भेट गराइदिने भन्दै बालुवाटार बोलाए । सोही अनुरुप बिहान ८ बजे उनी बालुवाटार पुगे । तर, पुग्नासाथ नमिठो जवाफको तिर खानुपरेको अनुभव भण्डारीसँग छ । गेटमै आएर प्रधानमन्त्रीका स्वकीय सचिवले ‘तपाईं सरकारबाट होइन, कांग्रेसबाट पीडित हो' भनिदिएपछि निराश भएर फर्किएको उनी बताउँछन् ।

०००

भण्डारी पछाडी कांग्रेसमा जोडिनुको कथा पनि रोचक छ । उनलाई मिति त याद छैन तर कांग्रेसका सन्त नेता कृष्णप्रसाद भट्टराईको हातबाट क्रियाशील सदस्यको कार्ड लिएको क्षण उनी झलझली सम्झिन्छन् ।

वि.सं २०१५ सालको चुनावमा २३ वर्षका थिए उनी । पहिलो पटक चुनावमा भोट हालेका उनले बीपी कोइरालालाई रोजे । भण्डारीजस्ता धेरैको भोटले बीपीलाई नेपालकै प्रथम जननिर्वाचित प्रधानमन्त्री बनायो । त्यसपछि उनी कांग्रेस छातामुनि रहेर नेपालका विभिन्न खाले आन्दोलनमा सरिक भए ।

०००

कांग्रेसी पृष्ठभूमि बोकेर आए पनि समाजको मुद्दामा प्रधानमन्त्री ओलीका स्वकीय सचिवले किन त्यस्तो जवाफ फर्काए उनले अझै बुझ्न सकेका छैनन् । ‘यो त देशकै मुद्दा बन्नुपर्ने हो । तर, उहाँले किन मलाई सरकारबाट होइन कांग्रेसबाट पीडित हो भन्नुभयो बुझ्न सकिनँ,' उनले शिलापत्रसँग भने ।

तर, ओली सरकारका गृहमन्त्री रामबहादुर थापालाई भने आफ्ना मागप्रति सकारात्मक भएको पाए उनले । थापाले माग सम्बोधन गर्ने आश्वासन दिए पनि बेवास्ता गरेकोमा उनलाई निको लागेन । त्यसैले आन्दोलनको स्वरुप बदल्ने सोच उनमा आयो । र, काठमाडौंको भद्रकाली मन्दिर परिसरमा अनशन बस्ने योजना बनाए ।

जसको उनी बिहान ४ बजे नै मन्दिरमा पुगेर अनशन सुरु गरे । एक्ला रहेका उनलाई खेद्न सरकारलाई कुनै कसरत परेन । त्यही दिन बेलुका ८ बजे उनलाई प्रहरीले उठायो र कांग्रेस पार्टी कार्यलयमा पुर्‍याएर छोडिदियो ।

धार्मिक स्थलमा अनशन बस्न नमिल्ने भन्दै प्रहरीले हटाएको भण्डारी सम्झन्छन् । उनका अनुसार त्यसबेला प्रहरीले वृद्धा आश्रम या कांग्रेस पार्टी कार्यालय जाने भनेर सोधेको उनलाई सम्झना छ । तर, उनले आफू अनशन बस्ने अडान छोडेनन् । अन्तत: प्रहरीले जबर्जस्ती पार्टी कार्यलयमा लगेर छोडिदियो ।

त्यतिबेलादेखि नै उनी पार्टी कार्यलयमै बसिरहेका छन् । माग सम्बोधन नभएसम्म घर नफर्किने अडान उनको छ । अक्सर नेपाली बुढेसकालमा सन्तानको सहारा खोज्छन् । तर, ८६ वर्षीय भण्डारी भने उल्टै गाउँको सहारा बन्न खोजिरहेका छन्। पहिरो पीडितको माग सम्बोधनका लागि लडिरहेका छन् । पार्टी कार्यलयमा अनशन बसिरहेकासँगै खानेबस्ने गर्छन् भने कहिले सुरक्षागार्डसँगै ।

सुरक्षागार्ड बस्ने घर । जहाँ अधिकांश समय बिताउँछन्, भण्डारी ।

कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा प्रधानमन्त्री भएकाले अब डोल पहिरोको दीर्घकालीन समस्या समाधान हुने आश उनमा छ ।त्यसैले जब पार्टीका शीर्ष नेता पार्टी कार्यालय छिर्छन्, उनको वृद्ध शरीर पनि लठ्ठी टेक्दै गेटतर्फ लम्किन्छ । केही बोल्न खोज्छन्, तर स्पष्ट जवाफ पाउँदैनन् । तैपनि, उनले आशा भने मारिसकेका छैनन् । भन्छन्, ‘अहिले त हाम्रै सरकार छ, माग सम्बोधन हुन्छ कि ?'

प्रकाशित मिति: आइतबार, भदौ ६, २०७८ १४:३६