अफगानिस्तानमा रहेका नेपालीबारे सरकारसँगै छैन तथ्यांक, कसरी गर्ने उद्धार ?

A+ A A-

तालिबानले अफगानिस्तान कब्जा गरेपछि रोजगारीका लागि त्यहाँ पुगेका नेपाली कामदारहरू स्वदेश फर्किन प्रतिक्षारत छन् ।

अमेरिकी सेनाले अफगानिस्तान छाडेसँगै धेरै नेपाली स्वदेश फर्किएको भारतस्थित नेपाली दूतावासले जनाएको छ । तालिबानले आक्रमण गर्न थालेपछि फर्किने तयारीमा रहेका केही कामदार मात्र रोकिएको दूतावासको दाबी छ ।

दुई दशक अर्थात् सन् २००१ देखि गत आर्थिक वर्षसम्म करिब २० हजार नेपाली श्रम स्वीकृति लिएर रोजगारीका लागि अफगानिस्तान पुगेको वैदेशिक रोजगार विभागको तथ्यांक छ । जसमध्ये अहिले ४–५ हजार श्रमिक अफगानिस्तानमा कार्यरत रहेको हुन सक्ने श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयको अनुमान छ ।

परराष्ट्र मन्त्रालयले भने अफगानिस्ताबाट करिब १५ सय नेपाली उद्धार गर्नुपर्ने र ती नेपालीहरूलाई उनीहरू कार्यरत देशका नियोगहरूले उद्धार गरेर फकाईरहेको जनाएको छ । जसमध्ये ५ सयभन्दा धेरैलाई अमेरिका र क्यानडाका नियोगहरूले उद्धार गरेका र अन्य देशका नागरिकसँगै सुरक्षित रूपमा राखिएको भारतस्थित नेपाली दूतावासले जनाएको छ ।

अफगानिस्तानमा कार्यरत करिब ८० प्रतिशत नेपाली कामदारलाई रोजगारदाताले नै फिर्ता गरेको र त्यहाँ रहेका केही कामदारलाई नियोगहरूले उद्धार गरिरहेको नयाँ दिल्लीस्थित नेपाली दूतावासका उपप्रमुख (डीसीएम) रामप्रसाद सुवेदीले जानकारी दिए । दूतावासका अनुसार काबुलमा रहेका नेपाली अहिलेसम्म सुरक्षित नै छन् । तालिबानले युद्व सकिएको घोषणा गरेकाले थप समस्या नहुने उनको भनाइ छ ।

दूतावासका अनुसार हाल अफगानिस्तानमा कति नेपाली छन् भनेर अध्ययन तथा तथ्यांक संकलनको काम भइरहेको छ । यता, सोमबार बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले अफगानिस्तानमा रहेका नेपालीहरूको चाँडै उद्धार गर्न आफ्ना निकायहरूलाई समन्वयात्मक ढंगले अगाडि बढ्न निर्देशन दिएको छ ।

यूएई हुँदै अफगानिस्तान

दुई वर्षयता १ हजार ५ सय नेपाली मात्रै वैधानिक बाटो भएर अफगानिस्तान गएको वैदेशिक रोजगार विभागको तथ्यांक छ । तर, यो अवधिमा ५ हजारभन्दा धेरै नेपाली रोजगारीका लागि अफगानिस्तान पुगेको सरकारी अनुमान छ ।

अफगानिस्तान, लिबिया र इराकको रोजगारीका लागि सरकारले श्रम स्वीकृतिमा रोक लगाएको छ । तर, नेपाली कामदारहरू भने विभिन्न बाटोको प्रयोग गरी यी तीन वटै देशमा रोजगारीका लागि जाने गरेका छन् ।

सरकारले श्रम स्वीकृति दिन रोके पनि पछिल्लो समय भिजिट भिसामा यूएई हुँदै नेपाली कामदार अफगानिस्तान गइरहेका थिए । नेपालबाट भिजिट भिसामा यूएई गएका नेपालीहरू सुरक्षा गार्डको काम गर्न अफगानिस्तान पुग्ने गरेका छन् ।

अवैध बाटो भएर अफगानिस्तान पुगेका नेपालीहरूले सैनिक क्याम्पभित्र काम गर्ने गरेका छन् । यसरी गएका कामदारको तथ्यांक सरकारसँग नहुने वैदेशिक रोजगार विभागका महानिर्देशक कृष्ण प्रसाद दवाडीले जानकारी दिए ।

अवैध बाटो भएर गएका कामदारको तथ्यांक सरकारसँग नभएको उल्लेख गर्दै उनले नेपालीहरू अवैधानिक बाटो भएर विभिन्न देश पुग्ने गरेकाले विवरण राख्न समस्या भइरहेको बताए ।

अफगानिस्तानमा अवकासप्राप्त सेना र प्रहरी तथा युवाहरू जाने गरेका छन् । नेपालीहरु आर्मी क्याम्पमा खाना पकाउने, सुरक्षा गर्ने, सरसफाई गर्ने र विदेशी आर्मीको भारी बोक्ने काममा संलग्न हुने गरेका छन् । रोजगारीका लागि अफगानिस्तान पुगेकाहरूले मासिक २ लाख ५० हजारसम्म कमाउने बताइन्छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, साउन ३२, २०७८ १४:१२