जनप्रतिनिधिका आसेपासेलाई मल, वास्तविक किसान रित्तै

A+ A A-

सिरहाको कल्याणपुर नगरपालिका– ९ का विनोद यादव मल लिन मिर्चैया पुगे । कल्याणपुर नगरपालिकाको लागि ल्याइएको रासायानिक मल त्यहाँको डिलरमा वितरण भइरहेको जानकारी पाएर उनी सोमबार बिहान ८ बजेतिर त्यहाँ गए ।

उनी त्यहाँ पुग्दा कोही मल लिएर फर्कँदै थिए । ५० जनाभन्दा बढी मलका लागि लाइनमा उभिइरहेका थिए । उनी पनि लाइनमा बसे ।

तर, लाइनमा लागेकाहरूलाई क्रमशः बोलाइएन । लाइनको बीचमा रहेका एक जना र लाइनमा नरहेका अर्का एक जनालाई बोलाइयो । उनीहरूलाई मल दिइयो । विनोद लाइन बसेको १०–१५ मिनेटपछि सूचना आयो- मल सकियो, तपाईंहरू जानुस् ।

‘लाइनमा लागेको एकछिनपछि मल सकियो भनेर सूचना आयो,’ उनले भने, ‘जबकी लाइन नलागेका मान्छेलाई दिइयो । गोदाममा मल पनि थियो ।’ मल हुँदाहुँदै पनि नदिएपछि उनीहरूले एकछिन गोदाम घेराउ गरे ।

जनप्रतिनिधिले सबै किसानलाई नभइ आफ्ना आसेपासेलाई मात्रै मल दिएको उनीहरूको आरोप थियो । वडाध्यक्ष सूर्यनाथ यादवले आफ्ना आसेपासे, पार्टीका र निकटका सीमित मानिसलाई बिहानै बोलाएर मल बाँडेको उनीहरूको आरोप छ ।

‘आसेपासे र निकटका सीमित व्यक्तिलाई मात्रै खबर गरिएको थियो,’ मल पाउन नसकेका कल्याणपुर ९ का सुरज यादवले भने, ‘मल वितरण भइरहेको जानकारी पाएपछि म पनि आएँ । तर, रित्तै फर्किएँ । यो मल वास्तविक किसानका लागि रहेनछ । कार्यकर्ता र आसेपासेका लागि पो रहेछ ।’

कल्याणपुर नगरपालिकाले ४ वटा सहकारी संस्थालाई रासायानिक मलका लागि डिलर दिएको छ । जम्मा १२ वटा वडा रहेको कल्याणपुर नगरपालिकामा सफल महिला कृषि सहकारी संस्थाले २, अग्रशील महिला कृषि सहकारी संस्थाले २, साना किसान सहकारी संस्थाले ५ र मझौलिया कृषि सहकारी संस्थाले ३ वटा वडाको जिम्मा पाएको छ ।

जसमध्ये नगरपालिकाको वडा नम्बर ७, ८ र ९ को जिम्मेवारी पाएको मझौलिया कृषि सहकारी संस्थाले आफ्नै नगरपालिकामा नभई मिर्चैया नगरपालिकाको वडा नम्बर ४ स्थित एउटा घरमा गोदाम राखी मल वितरण गरिरहेको छ ।

कृषि सामग्री कम्पनी लिमिटेड लहानले नगरपालिकालाई धान सिजनका लागि एक हजार ४० बोरा युरिया र पाँच सय ६० बोरा डीएपी उपलब्ध गराएको छ । जसमा हरेक वडाको भागमा ८६ बोरा युरिया र ४६ बोरा डीएपी परेको छ ।

नगरपाकिलाले युरियाको प्रतिबोरा मूल्य ९२० तोकेको छ भने डीएपीको प्रतिबोरा २३ सय ७५ तोकेको छ । तर, सहकारीले किसानसँग युरियाको ९५० र डीएपीको २४ सय रुपैयाँ लिइरहेको छ । ‘किसानसँग ठगी भइरहेको छ,’ कल्याणपुर ९ कै रविन्द्र यादवले भने, ‘तर, कोही बोलिरहेको छैन ।’ आसेपासेलाई गुपचुप तरिकाले बाँड्नकै लागि नगरपालिकाभन्दा अन्यत्रै डिलर राखिएको उनको आरोप छ ।

नगरपालिकाका कृषि शाखा प्रमुख जयनाथ साह प्रतिवडा दुई हजार बोरा मलको आवश्यकता भए पनि थोरै मल दिइएकोले समस्या भएको बताउँछन् । जति बोरा मल छ, त्यसबाटै सबै किसानलाई भाग लगाएर वितरण गर्दा हुन्थ्यो नि ? भन्ने प्रश्नमा उनले भने, ‘सहकारीले खुद्रा दिँदैन, बोरै दिन्छ ।’

नगरपालिकाले तोकेको मूल्यभन्दा बढी लिइरहेको सन्दर्भमा उनले सहकारीहरूले तोकिएको मूल्यमा घाटा लाग्ने भन्दै मल ल्याउन नमानेपछि मौखिक रुपमा युरियाको ९५० र डीएपीको २४ सय लिइदिन भनेको उनले बताए ।

वडा ९ का अध्यक्ष सूर्यनाथ यादवले निकटका व्यक्तिलाई मल बाँडिएको आरोपमा सत्यता नरहेको दाबी गरे । ‘आवश्यकता ठूलो छ,’ उनले भने, ‘तर, सामान थोरै छ । जो पहिले आए, उनीहरूले लिएर गए । त्यसैले यो आरोप निराधार हो ।’

कल्याणपुर नगरपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत जसप्रसाद दासले यस विषयमा आफूलाई केही जानकारी नभएको बताए । ‘मलाई यस विषयमा केही जानकारी छैन,’ उनले भने, ‘बुझेर भन्छु ।’

जिल्लाभरको समस्या उस्तै

धान खेतमा युरिया हाल्ने बेला भएको छ । रोपाइँ गरेको २५/३० दिनमा युरिया मल हालिसक्नुपर्छ । तर, सिरहाका किसानले युरिया नपाएर भौतारिनुपरेको छ । मल वितरण गर्दै आएका सहकारीहरूमा मलका लागि किसान पुग्ने गर्छन् । र, रित्तो हात घर फर्कन्छन् ।

स्थानीय तहमा मल आए पनि सबै किसानले मल पाउन सकिरहेका छैनन् । मल वितरणमै विभेद हुने गरेको छ । ‘थोरै मल आउँछ, जनप्रतिनिधिको आसपासकै मान्छेमा सकिन्छ,’ सिरहा नगरपालिका १३ का सुवोद मुखिया भन्छन्, ‘मल नपाउँदा धान बाली बिग्रिन लागेको छ ।’

प्रकाशित मिति: मंगलबार, साउन १९, २०७८ ०८:५३