बाहुनसँगै समाज अनि कम्युनिस्टसँगै देश बिग्रियाे

A+ A A-

हे अगस्त्यमुनि, तनावमा रहेका गैँडाकोटवासीहरूको तनावको कारण खुलाउँछु; ध्यान दिएर सुन्नुहोस् । गैँडाकोटका जयश्वर सापकोटाकी २१ वर्षीया छोरी बिना सापकोटा तीन हप्तादेखि बेपत्ता छिन् । तिनको हत्या गरिएको वा बन्धक बनाएर कतै लुकाइएको हुनसक्ने आशङ्का गरिएको छ ।

बिनाका पिता जयश्वर सापकोटाले मिडियालाई दिएको अन्तर्वार्ता युट्युबमा हेर्न सकिन्छ । अन्तर्वार्तामा जयश्वर भन्छन्:

मेरी छोरी बिना र प्रवेश कँडेल नामको केटो ५ वर्षदेखि अर्थात् बिना १६ वर्षकी हुँदादेखि सँगसँगै हुन्थे । उसले मोटरबाइक, स्कुटीमा राखेर हाम्री बिनालाई सधैंँ लैजाने गर्थ्यो । केही दिनअघि त बिनासँगै चार दिन यही घरमा बसेको पनि हो ।

१८ गते पनि त्यो केटोले हाम्रैअगाडि बिनालाई स्कुटीमा चढाएर लिएर गएको हो । त्यो केटोले कुसुम ढकाल नामकी अर्की केटीलाई पनि तीन वर्षदेखि मायाजालमा भुलाइराखेको थियो । त्यही विषयमा ‘ती अर्कीसँग (अर्थात् कुसुम ढकालसँग) तिमीलाई मिलाउँछु’ भन्दै हाम्री छोरीलाई हाम्रैअगाडि स्कुटीमा चढाएर लगेको थियो । पछि रातितिर त्यो केटो प्रवेश कँडेलले एक्कासि भिडियोकल गर्‍याे । भिडियोकल गर्दा हाम्री छोरी बिना बेहोस भएर ढलिराखेको अवस्था थियो ।

‘बिना बेहोस भई’ भनिरहँदा त्यो केटो प्रवेश कँडेलको अगाडि मदिराको बोतल थियो । उसकाे एउटा हातमा मदिरा भरिएको ग्लास तथा अर्को हातमा सल्काएको चुरोट थियो । त्यो केटोले मायाजालमा भुलाइराखेकी कुसुमसँग हाम्री छोरी बिनाको भेट गराएर मिलाउन खोजेपछि केही भनाभन भएको भनेर प्रत्यक्षदर्शीले बताएका छन् । राति ९ बजेपछि ती दुई जनालाई सँगै देख्नेहरू पनि छन् । राति ९ बजेपछि प्रवेश कँडेलले बिनासँग ‘तँलाई झुण्ड्याएर मारिदिन्छु’ भनेको सुन्ने/देख्नेहरू पनि छन् ।

हे अगस्त्यमुनि, ती बेपत्ता पारिएकी बिनाका पिता जयश्वर सापकोटा अन्तर्वार्तामा अगाडि भन्छन्, '५ वर्षदेखि, अर्थात् मेरी छोरी बिना १६ वर्षकी हुँदादेखि नै सधैँ त्यही प्रवेश कँडेलसँग हिँड्थिन् । त्यसले सधैँ बिनालाई लगिरहन्थ्यो । एकपटक त यिनीहरू भाग्न लागेका रहेछन् । कसो मैले थाहा पाएँ र सम्झाएँ । जब तिमीहरूलाई कुनै रोकटोक, रेस्ट्रिक्सन छैन भने तिमीहरू किन भाग्नुपर्‍याे भनेर सम्झाएपछि भाग्ने योजना रद्द गरेका हुन् ।'

हे अगस्त्य मुनि, ‘इन रिलेसनसिप विथ’ र ‘लिभिङ टुगेदर’ मा झिनो मात्र अन्तर रहेछ । तरुनी केटीलाई बिहान घरबाट लिएर जाने र राति घरमै फिर्ता ल्याउने कर्मलाई ‘इन रिलेसनसिप विथ’ रहेछ र तरुनी केटी लिएर छुट्टै कोठामा बस्नुलाई ‘लिभिङ टुगेदर’ भन्ने रहेछन् ।

हे अगस्त्यमुनि, यो एउटा प्रतिनिधि घटना हो । अहिले पूर्व मेचीदेखि महाकालीसम्मका हरक्षेत्रमा यही प्रकृतिका, यस्तै-यस्तै गतिविधि भइरहेका छन् । बिना सापकोटाको फेसबुक-एकाउण्ट हेर्दा, त्यहाँ उनले 'In relationship with Pravesh kandel since 5 years' सगौरव लेखेको पढ्न पाइन्छ ।

आजकाल लिभिङ टुगेदर पनि सामान्य भइसक्यो । कालीमाटीस्थित प्रहरीको महिला सेलमा नयाँ-नयाँ युवती हुर्रिंदै आइरहेका हुन्छन् । पीडा र रोदन मिश्रित भाषामा वेदना पोख्तै भन्छन्, 'फलानो केटोसँग ५ वर्षदेखि लिभिङ-टुगेदरमा छौँ । त्यसले दुईपटक एबाेर्सन गरायो । अहिले त्यो केटो अर्कैसँग सल्केको छ । मेरो त जीवन नै बर्बाद गरिदिने भयो । लौ न, मलाई न्याय दिलाइदिनुपर्‍याे !'

हे अगस्त्यमुनि, ‘इन रिलेसनसिप विथ’ र ‘लिभिङ टुगेदर’ मा झिनो मात्र अन्तर रहेछ । तरुनी केटीलाई बिहान घरबाट लिएर जाने र राति घरमै फिर्ता ल्याउने कर्मलाई ‘इन रिलेसनसिप विथ’ रहेछ र तरुनी केटी लिएर छुट्टै कोठामा बस्नुलाई ‘लिभिङ टुगेदर’ भन्ने रहेछन् ।

हे अगस्त्यमुनि, यो नेपाली समाज कता जाँदै छ भन्ने गम्भीर सवाल खडा भएको छ । 'मेरी छोरी फलानो केटासँग ५ वर्षदेखि इन रिलेसनसिप विथमा छ' भनेर बाउले सगर्व भनिरहन्छन् । उता हुनेवाला ससुरा बाउसँग केटोले भिडियोकल गर्दा अगाडि केटी बेहोस अवस्थामा छ । सँगै मदिराको बोतल छ । एउटा हातमा मदिराले भरिएको ग्लास छ र अर्को हातमा सल्काएको चुरोट छ ।

हुनेवाला ससुराबाउसँग यसरी पेस हुनुलाई के भन्ने ? मेरी छोरी ५ वर्षदेखि (अर्थात् सोह्रै वर्षको उमेरदेखि) फलानासँग ‘इन रिलेसनसिप विथ’ मा छ भनेर सगौरव भन्ने बाउ-आमालाई त यो समान्य लाग्ला तर मर्यादाको सीमाभित्र रहेका, सभ्य परिवारका लागि त यो किमार्थ पाच्य हुन सक्दैन । तर, अधिकांश नेपाली परिवारले आफ्ना सन्तानलाई कस्तो बनाइरहेका छन् त ? नाताकुटुम्ब चिन्दैन । चिनेर पनि मर्यादा गर्दैन । मान्यजनलाई ढोग्नु त परै जाओस्, प्रणामसमेत गर्दैन । प्रणाम गर्नका लागि भन्यो भने ठाडो नमस्ते गर्छ, शिर निहुराउँदैन । खाजा बनाउने त परै जाओस्, चियाधरि पकाउँदैन । ठाडठाडै बोल्छ र ओठेजवाफ लाउँछ- नेपालको नयाँ पुस्ता ।

हे अगस्त्यमुनि, अचम्म त के भइरहेको छ भने नेपालमा कम्युनिस्ट नेताहरू कुहिएर, सडेर, डुङडुङी गन्हाएकाले राज्यव्यवस्था लथालिङ्ग भएको छ भने बाहुनहरू बिग्रिएर समाज भताभुङ्ग भएको छ ।

अगस्त्यमुनिले बाहुनको प्रसङ्ग निकाल्नासाथ हेटौँडा, नवलपुरका नन्दराम ‘अकिञ्चन’ ले बाहुनहरूको बचाउमा केही भन्न खोजेका थिए । बाहुनको पक्षमा केही भन्न खोज्दा, आफूले चिनेजानेका बाहुनहरू सम्झे । आफ्नै घरका ६ दाजुभाइ र ६ बुहारीहरू दिनरात एकले अर्कोलाई सिध्याउने दाउपेच र षड्यन्त्रमा मात्र तल्लीन भएको झल्झल्ती देखे । आफ्नै सालोको क्षुद्रता र जङ्गली व्यवहार सम्झे । आफ्नै स्वार्थमा तल्लीन मामाहरूका अनुहार सर्लक्क देखे । जति सम्झँदा पनि एउटा बाहुनले अर्कोलाई बाहुनको नजरले नहेरेका दृश्यहरू मात्र देखिए । सबैभन्दा बढी बाहुन समुदायमै मूल्य निख्रेको, संस्कार हराएको, मर्यादा रित्तिएको र टिम कल्चरको अभाव पाए ।

'बाहुनमा एकताको भावना छैन । एउटा बाहुनले अर्को बाहुनलाई रिस, द्वेष र इर्ष्या मात्रै गर्छ । यी बाहुनहरूलाई ठोक्नै पुगेको छैन । यी सड्दै गएका अहङ्कारी बाहुनहरूको पक्षमा किन बोल्ने ?,' बाहुनको पक्षमा बोल्न लागेका नन्दराम ‘अकिञ्चन’ टक्क रोकिए ।

मेरी छोरी ५ वर्षदेखि फलानोसँग ‘इन रिलेसनसिप विथ’ मा छ भनेर सगौरव भन्ने बाउ-आमालाई त यो समान्य लाग्ला तर मर्यादाको सीमाभित्र रहेका, सभ्य परिवारका लागि त यो किमार्थ पाच्य हुन सक्दैन ।

हे अगस्त्यमुनि, राजनीतिक नेताहरूदेखि समाज र समुदायका बाहुनहरू पथभ्रष्ट हुँदै गएकाले नै नेपाल अपराधीहरूका लागि उर्बर, मलिलो भूमि भएको छ । जघन्य अपराधीहरूका लागि नेपाल स्वर्गभूमि हो भनेर बब्लु श्रीवास्तवले उपन्यासको ढाँचामा लेखेको आत्मसंस्मरण 'अधुरा ख्वाब' मा तथ्य विवरणहरूसहित खुलाएका छन् । उनले लेखेका छन्, 'जुन देशमा सय-पचास लाख खर्च गरेर सांसद बन्न सकिन्छ, त्यस्तै खर्च गरेर प्रधानमन्त्रीसँग पहुँच बनाइराख्न सकिन्छ, मिनेटभरमा नागरिकता निकाल्न सकिन्छ, त्यस्तो देशमा के गर्न सकिँदैन ?'

मिर्जा दिलसाद वेगको हत्यापछि हरेक हत्याकाण्डसँगै छानबिन आयोग बन्न थाल्यो । तर, बिडम्बना ती कुनै पनि आयोगको प्रतिवेदन कार्यान्वयन भएनन् । हरिप्रसाद शर्मा आयोगले प्रतिवेदनमा लेखेको छ, 'शान्ति सुरक्षा र व्यवस्थाको चर्को नारा घन्काउनेहरू नै अपराधीको संरक्षक, पृष्ठपोषक र अभिभावक बनेका छन् । उच्चस्तरका राजनीतिक नेताले अपराधी पाल्ने, संरक्षण गर्ने र आफ्नो अभिन्न मित्र बनाउने कार्य गर्छन् भने शान्ति सुव्यवस्था कायम हुन सक्दैन ।' सेफर वर्ल्डको प्रतिवेदनमा पनि नेपालमा निर्वाचनको समयमा अपराधीले नेतालाई संरक्षण गर्ने र बाँकी समयमा नेताले अपराधीलाई संरक्षण गर्ने प्रचलन रहेको भन्ने उल्लेख छ ।

कम्युनिस्ट नेताहरू कुहिएर सडेकाले राज्य व्यवस्था भताभुङ्ग भएको तथा बाहुनहरू पथभ्रष्ट भएकाले समाज लथालिङ्ग भएको स्थितिलाई छर्लङ्ग राखिदिएर कुमारजी मौन रहँदा भए ।

इतिश्री स्कन्द पुराणे, हिमवत्खण्डे, कुमार-अगस्त्य संवादे, नेपाल महात्म्य, समाज वर्णनम् शुभम् ।।

प्रकाशित मिति: सोमबार, साउन ११, २०७८ १३:०१