कोरोना महामारीमा खाडी मुलुककाे भरमा वैदेशिक रोजगारी, युरोपबारे अलमलमै सरकार

कोरोना महामारीमा खाडी मुलुककाे भरमा वैदेशिक रोजगारी, युरोपबारे अलमलमै सरकार

A+ A A-

कोरोना महामारी फैलिनुअघि नेपालबाट वार्षिक ५ लाखभन्दा धेरै युवा वैदेशिक रोजगारीमा जाने गरेका थिए । तर, दुई वर्षयता कामका लागि विदेश जानेहरूकाे संख्यामा ७० प्रतिशत गिरावट आएको वैदेशिक रोजगार विभागले जनाएको छ ।

आर्थिक २०७७/७८ मा १ लाख ६६ हजार ३ सय ६ जना युवा संस्थागत र व्यक्तिगत गरी कामको सिलसिलामा विदेशिएका थिए । त्याेभन्दा अघिल्लाे आर्थिक वर्ष २०७६/७७ मा संस्थागत र व्यक्तिगत गरेर ३ लाख ६८ हजार ४ सय ३३ जना श्रम स्वीकृति लिएर विदेश गएका विभागको तथ्याङ्कले देखाउँछ ।

यसैगरी, आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ मा ५ लाख ८ हजार ८ सय २ जना विदेशिएका थिए । अघिल्लो वर्षको तुलनामा गत आर्थिक वर्षमा १ लाख ४० हजार ३ सय ९५ जना कम विदेशिएका थिए । आर्थिक २०७४/०७५ मा कुल ६ लाख १२ हजार ६ सय ५ जना नेपाली विदेश गए ।

अघिल्लो आर्थिक वर्षदेखि कोराना भाइरस सुरु भएकाले वैदेशिक रोजगारीमा जानेहरूकाे संख्यामा निकै गिरावट आएको वैदेशिक रोजगार विभागले जनाएकाे छ । नेपालबाट वैदेशिक रोजगारीका लागि खाडीका देश, मलेसिया, युरोपका देश र केही अफ्रिकी देशमा नेपाली कामदार जाने गरेका छन् ।

तर, अघिल्लो आर्थिक वर्षदेखि विदेशिने श्रमिकको संख्यामा गिरावट आएको वैदेशिक रोजगार विभागका महानिर्देशक कृष्णप्रसाद दवाडीले बताए ।

खाडीमै निर्भर वैदेशिक रोजगारी, युरोप न्यून

नेपालको वैदेशिक रोजगारी धान्ना खाडीका तीन देश र मलेसिया महत्त्वपूर्ण रहेकाे विभागले जनाएकाे छ । गत आर्थिक वर्षमा विदेशिएकामध्ये अधिकांश युवा कतार, यूएई, साउदी अरब र मलेसिया रोजगारीमा जाने गरेका थिए । यिनै देशले नेपालका थुप्रै श्रमिकहरू लिने गरेका महानिर्देशक दवाडीले बताए ।

गत आर्थिक वर्षमा सबैभन्दा धेरै नेपाली रोजगारीका लागि कतार पुगेका थिए । त्यसबेला कामका लागि कतार पुग्नेकाे संख्या ५४ हजार ७ सय २५ थियाे । विभागका अनुसार अघिल्लो आर्थिक वर्ष ८१ हजार ५ सय ६३ जना कतार गएका थिए ।

गत आर्थिक वर्षमा कतारपछि धेरै कामदार रोजगारीका लागि साउदी अरब पुगेको विभागको तथ्याङ्कमा छ । त्यसबेला ४६ हजार ७ सय ९५ जना साउदी ओर्लिएका थिए । अघिल्लो आर्थिक वर्षमा ८३ हजार १ सय ६३ जना रोजगारीका लागि साउदी गएका विभागकाे तथ्याङ्कले देखाउँछ ।

गत आर्थिक वर्षमा साउदीपछि धेरै कामदार लिने मुलुक हाे यूएई । त्यसबेला ४० हजार ४ सय ४६ जनाले यूएईका लागि श्रम स्वीकृति लिएका थिए । अघिल्लो आर्थिक वर्षमा ९३ हजार ४ सय २४ जना यूएईतिर उडेका थिए ।

यूएईपछि बहराइन ४ हजार ४ सय ३९ जना, ओमान ३ हजार १ सय ३१ जना, कुवेत १ हजार ३२ जना र मलेसिया १ हजार १ सय ३५ जना गएका थिए । अघिल्लो आर्थिक वर्षमा मलेसिया जान ५९ हजार ७ सय १४ जनाले श्रम स्वीकृति लिएका थिए ।

तीन वर्षयता सिण्डिकेटका कारण मलेसियाको रोजगारीमा उच्च गिरावट आएको छ ।

गत आर्थिक वर्षमा कामकाे सिलसिलामा युरोपेली र अफ्रिकी मुलुक जानेकाे संख्या १४ हजार १ सय ८१ जना छ । अघिल्लो आर्थिक वर्ष यस्ताे संख्या २३ हजार २ सय ५७ थियाे ।

वैदेशिक रोजगारीमा जाने कामदारको तथ्याङ्कका आधारमा पूर्वी एसिया, खाडी र युरोप गरी तीन क्षेत्र विभाजन गरी हेर्दा युरोप जाने श्रमिकको संख्या अति न्यून देखिन्छ ।

खाडीका देश र मलेसियाले प्रायः कामदार लिने गरेका छन् ।

कोरोना भाइरसका कारण वैदेशिक रोजगारीमा जाने कामदारको संख्या अघिल्लो आर्थिक वर्षदेखि घटेको महानिर्देशक दवाडीले बताए । ‘नेपालबाट खाडीका देश र मलेसियामा रोजगारीका लागि जान प्रक्रिया सजिलो वा सहज भएकाले त्यहाँ धेरै नेपाली जाने गरेका छन् । यद्यपि, पछिल्लो समय युरोपका देशमा रोजगारीको खोजीमा जाने कामदारको संख्या बढ्दै छ’, उनले भने, ‘सरकारले पनि युरोपका देश कामदार पठाउन चासो दिएर काम गरिरहेको छ । युरोप र विकसित देशले दक्ष कामदारलाई प्राथमितामा राखेर लिँदै आएका छन् ।’

खाडीका देश र मलेसियामा जस्तो युरोपका देशमा जान नेपाली कामदारलाई सहज नभएको उनको भनाइ छ ।

माल्टा, पोर्चुगल, पोल्याण्ड, रोमानिया, चेक रिपब्लिकलगायतका देशमा नेपालीहरू राेजगारीका लागि जाने गरेका छन् । यी देशमा व्यक्तिगत भिसा लगाएर नेपाली कामदार जान्छन् ।

विभागकै तथ्याङ्कलाई आधार मान्ने हो भने पनि खाडीका देश र मलेसियामै वैदेशिक रोजगारी निर्भर रहेको वैदेशिक रोजगारविज्ञ डा. गणेश गुरुङ बताउँछन् ।

खाडीका देश र मलेसियाले जस्तासुकै कामदार लिने गरेका छन् । तर, चीन, युरोपियन देश, क्यानडा र अमेरिकाजस्ता देशले दक्ष कामदार मात्र लिने गरेको गुरुङकाे भनाइ छ । ‘नेपालबाट युरोपका देश, अफ्रीकी मुलुक र क्यानडा व्यक्तिगत भिसामा कामदार जाने गरेका छन् । प्रायः खाडीका देशबाट फर्किएका कामदार युरोप रोजगारीमा जान्छन् । उनीहरूले खाडीमा काम गर्दा युरोपका रोजगारदातासँग सम्पर्क गरेका हुन्छन्’, उनले भने ।

सरकारले नेपाली कामदारका लागि युरोपको रोजगारी राम्रो माध्यम हुने भनेर वार्षिक रूपमा योजना बनाउँदै आएको छ । तर, रोजगारीमा कामदार पठाउन श्रम सम्झौता र गन्तव्यको खोजी गर्न भने सकेकाे छैन ।

नेपालबाट संस्थागत १ सय १० र व्यक्तिगत १ सय ७२ देश वैदेशिक रोजगारीका लागि सरकारले श्रम स्वीकृति जारी गर्दै आएको छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, साउन ११, २०७८ ०७:५२