सुर्तीजन्य पदार्थ सेवनबाट नेपालमा दैनिक ७५ जनाको मृत्यु

A+ A A-

नेपालमा सुर्तीजन्य पदार्थ सेवनका कारण लाग्ने रोगबाट प्रतिदिन ७५ जनाको मृत्यु हुने गरेको एक अध्ययनले देखाएको छ ।

नेपाल स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद्को समन्वयमा एक्सन नेपालले गरेको अनुसन्धानमा नेपालमा प्रत्येक वर्ष २७ हजार १ सय ३७ जनाको सुर्तीजन्य पदार्थको सेवनका कारण लाग्ने रोगबाट मृत्यु हुने गरेकोे पाइएको हो । यो संख्या हरेक वर्ष बढ्दो क्रममा रहेको स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले जनाएको छ ।

विश्व स्वास्थ्य संगठनका अनुसार सुर्तीजन्य पदार्थ सेवनका कारण लाग्ने रोगबाट विश्वमा बर्सेनि ७० लाख मानिसको मृत्यु हुने गरेको छ । यसरी हेर्दा विश्वमा हरेक दिन १९ हजार मानिसको मृत्यु हुन्छ ।

पछिल्लो समय क्यान्सर, रक्तचाप, क्षयरोग, मस्तिष्कघात, हृदयाघातजस्ता रोगको प्रमुख कारक सुर्तीजन्य पदार्थ भएको चिकित्सकहरु बताउँछन् ।

सुर्तीजन्य पदार्थमा कर
सुर्तीजन्य पदार्थमा कर बढाउँदा यसको सेवनमा कमी आउने चिकित्सकले बताएका छन् । नेपालमा हाल सुर्तीजन्य पदार्थमा २५ प्रतिशत कर लगाइएको छ ।

त्यस्तै, नेपाल सरकारले सुर्तीजन्य पदार्थको नियन्त्रण तथा न्यूनीकरणका लागि कर वृद्धि गर्ने तयारीसमेत गर्दै आएको छ । विश्व स्वास्थ्य संगठनले सुर्तीजन्य पदार्थमा ७५ प्रतिशत कर पु¥याउन सुझाव दिएको छ ।

नेपालमा सुर्तीजन्य पदार्थमा २५ देखि २७ प्रतिशतको हाराहारीमा कर लगाइएको छ भने थाइल्यान्डमा ६७, बंगलादेशमा ६१ र श्रीलंकामा ६३ प्रतिशत कर लगाइएको छ ।

एसियामै सबैभन्दा कम कर नेपालमै लगाइएको अनुसन्धानले देखाएको छ । कर कम भएकै कारण सुर्तीजन्य पदार्थमा धेरैको पहुँच पुग्न सकेको चिकित्सकहरुको ठहर छ ।

राजस्व खर्च कति ?
नेपालमा सुर्तीजन्य पदार्थमा आर्थिक वर्ष २०७४/०७५ मा ३७ अर्ब खर्च भएको र त्यसबाट १४ अर्ब राजस्व संकलन भएको एक्सन नेपालको तथ्यांकमा उल्लेख छ ।

त्यस्तै, सुर्तीजन्य पदार्थ सेवनका कारण लाग्ने क्यान्सर, मुटुसम्बन्धी रोगलगायतको उपचारमा २३ अर्ब रुपैयाँ गुमेको एक्सन नेपालको तथ्यांकले देखाएको छ । सुर्तीजन्य पदार्थ सेवनलाई निरुत्साहित गर्न यस्ता पदार्थमा भारी मात्रामा कर बढाउनुपर्ने विशेषज्ञको सुझाव छ ।

वरिष्ठ मुटुरोग विशेषज्ञ डा.भगवान कोइरालाका अनुसार सुर्तीजन्य पदार्थमा कर वृद्धि गरेर सेवनकर्ताको संख्या घटाउन सकिन्छ ।

‘सुर्तीजन्य पदार्थ सेवन गर्नेमा अत्यधिक हृदयाघात हुने गरेको छ । सुर्तीजन्य पदार्थको सेवनबाट पछिल्लो समय २० देखि ४० वर्ष उमेर समूहका युवामा हृदयाघात हुने गरेको छ,’ डा. कोइरालाले भने, ‘हृदयाघात, मष्तिष्कघात, मुटु रोग र रक्तनलीसम्बन्धी रोगको प्रमुख कारक नै सुर्तीजन्य पदार्थको प्रयोग हो ।’

सुर्तीजन्य पदार्थ सेवनकै कारण युवामा फोक्सोको समस्या हुने गरेको वरिष्ठ छातीरोग विशेषज्ञ रमेश चोखानी बताउँछन् । ‘सुर्तीजन्य पदार्थमा कर बढाउने हो भने धेरैले किनेर खान सक्दैनन् । र, यसको प्रयोग क्रमशः कम हुँदै जान्छ,’ डा.चोखानी भन्छन् ।

एक वर्षमा बिरामीको खर्च
एक्सन नेपालको अध्ययनअनुसार क्यान्सर रोग लागेका व्यक्तिको पहिचानदेखि रोगको उपचारमा औसतमा प्रतिव्यक्ति १० लाख खर्च हुने गरेको छ ।

त्यस्तै, एकजनाको मुटु तथा रक्तनलीको उपचारमा ८ लाख खर्च लाग्ने तथ्यांकमा उल्लेख छ । जसको करिब ६८ प्रतिशत रकम औषधिमा मात्रै खर्च हुन्छ ।

त्यस्तै, निम्न आय भएका देशका १ लाख मानिसमध्ये ८० प्रतिशतले धूमपान गर्ने अनुसन्धानले देखाएको छ ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, जेठ १७, २०७६ २१:४९