खोप नलाएकाहरू सिकिस्त, लगाएकाहरू काेराेना जितेर घर फर्किँदै

A+ A A-

गत २२ वैशाखमा काठमाडौं, ताहाचलको रञ्जित परिवारमा कोभिड संक्रमण देखियो । परिवारमा भएका सासू, बुहारी, छोरा र नाती सबैमा कोभिडका लक्षणहरू थिए ।

तीमध्ये ६० वर्षीया सासू रमिला रञ्जितलाई सास फेर्न सकस परेपछि शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग टेकु अस्पताल पुर्‍याइयाे । रमिलालाई कोभिडले इमर्जेन्सी, आईसीयू हुँदै भेन्टिलेटरसम्म पुर्‍यायाे । परिवारका अन्य सदस्यमा भने कोभिडका सामान्य लक्षण मात्र देखियाे ।

यसरी अन्य सदस्यमा सामान्य लक्षण देखिँदा आमालाई जोखिम बढ्नुको कारण उमेर मात्रै नभएर खोपकाे अभाव पनि रहेकाे बुहारी हेमा रञ्जितकाे अनुमान छ । भन्छिन्, ‘हामीले खोप लगाएका थियौँ । आमाले लगाउनुभएको थिएन । त्यसैले आमालाई गाह्रो भयो । हामीलाई उति सारो केही भएन ।’

कोरोनाको दोस्रो लहरमा अधिकांश अस्पतालमा कोभिड निमाेनिया भएका केसहरूले आइसीयू र भेन्टिलेटर भरिए । आईसीयू र भेन्टिलेटरमा पुगेका अधिकांश सिकिस्त बिरामी खोप नलगाएको पाइएको चिकित्सकहरू बताउँछन् ।

सतुंगलस्थित एपीएफ अस्पतालका प्रवक्ता डा. प्रवीन नेपाल भन्छन्, ‘खोप लगाएकालाई संक्रमण हुँदै नहुने भन्ने होइन । तर, लगाएकाहरूमा सिकिस्त हुने सम्भावना अत्यन्तै कम पाइएकाे छ ।’

खोप लगाएकाहरूमा कोभिड संक्रमण देखिए पनि सामन्य लक्षण र उपचारपछि निको हुने गरेकाे स्वास्थ्यकर्मीहरू बताउँछन् । खोप लगाएका संक्रमितमा निको हुने दर पनि बढी पाइएको टेकु अस्पतालकी आइसीयू इन्चार्ज उषा देवकोटाकाे भनाइ छ । भन्छिन्, ‘दुवै डोज खोप लगाएकाहरू पनि संक्रमित त भएका छन् तर सिरियस भएनन् । उनीहरूमा सामान्य लक्षण देखिए पनि छिटै निको भए । एक डोज पनि खोप नलगाएका अधिकांश सिकिस्त भएर आईसीयू र भेन्टिलेटरसम्म पुगे । यसबाट खोप महत्त्वपूर्ण रहेको प्रमाणित हुन्छ ।’

निर्विकल्प उपाय खोप

मंगलबारदेखि स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयले पहिलो मात्रा खोप लगाउन फेरि सुरु गरेको छ । चीनबाट खरिद गरेको ८ लाख डोज भेरोसेल र कोभ्याक्समार्फत अमेरिकाबाट १५ लाख डोज जोन्सन एन्ड जोन्सन खोप आएपछि पहिलो मात्रा लगाउन सुरु गरिएको हो ।

पहिलो चरणमा तोकिएका उमेर समूहलाई समेत खोप लगाउन परामर्श दिनुपरेको थियो तर अहिले खोप लगाउन खोप केन्द्रमा भीड लाग्न थालेको छ । अब मानिसले खोपको महत्त्व बुझ्न थालेको विज्ञहरू बताउँछन् ।

‘विश्वभर नै खोप लगाएका व्यक्तिमा लक्षण र जोखिम कम देखिएको छ’, सरुवा रोग विशेषज्ञ डा. शेरबहादुर पुन भन्छन्, ‘यसले खोपको प्रभावकारिता देखाउँछ । दोस्रो लहर सुरु भएपछि आएको केसमा कोभिसिल्डले राम्रो काम गरेको देखिन्छ । भर्ना हुने, जटिलता देखिने र मृत्यु हुने जोखिम खोपले हटेको हो ।’

जोखिमबाट बच्ने निर्विकल्प उपाय नै खोप भएको निचोड छ, डा. पुनको । ‘खोपलाई अधिकतम जनतासम्म नपुर्‍याएसम्म पटक–पटक संक्रमणको जोखिम रहन्छ । राज्यले परीक्षणको दायरा सँगसँगै खोपको सुनिश्चितता बढाउनुपर्छ’,उनी भन्छन् ।

कतिले लगाए खोप ?

स्वास्थ्य मन्त्रालयको सोमबारको तथ्यांकअनुसार हालसम्म नेपालमा २६ लाख ११ हजार ८ सय ७ जनाले पहिलो मात्रा र १० लाख ८९ हजार १ सय ९२ जनाले दोस्रो मात्रा खोप लगाएका छन् ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, असार २९, २०७८ १६:१०