प्रदेश २ : यसरी बर्खास्त भए चार मन्त्री, ठाकुर पक्षमा पनि एक्लिँदै सोनल

A+ A A-

जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) को अनौपचारिक विभाजनले प्रदेश २ मा महन्थ ठाकुर पक्षलाई झट्का लागको छ । प्रधानमन्त्री केपी ओलीलाई साथ दिँदै सत्ता साझेदार बनेका ठाकुर पक्ष केन्द्रीय कार्यकारिणी समितिमा त अल्पमतमा थियो नै प्रदेश २ को संसदीय दलमासमेत अल्पमतमा परेको छ ।

केन्द्रमा संसदीय दलमा बहुमत पुर्‍याएर उपेन्द्र यादव पक्षलाई बाइपास गरी ओलीसँग सत्ता साझेदारी गरेको बदलामा प्रदेश २ मा यादव पक्षले ठाकुर पक्षका एक मन्त्री र तीन राज्यमन्त्रीको पद खोसेको छ ।

मुख्यमन्त्री लालबाबु राउतले ठाकुर पक्षका भौतिक पूर्वाधार विकासमन्त्री जितेन्द्र सोनल, राज्यमन्त्री डिम्पल झा, समाजिक विकास राज्यमन्त्री अभिराम शर्मा र उद्योग, वन पर्यटन तथा वातावरण राज्यमन्त्री सुरेश मण्डललाई बर्खास्त गरेका छन् ।

ठाकुर पक्ष ओली नेतृत्वको सरकारमा सहभागी भएलगत्तै जनकपुर आएका यादव र मुख्यमन्त्री राउतसहित प्रदेशका मन्त्री तथा विभिन्न दलका नेताहरूबीच भएको छलफलपछि चारै जनालाई पदमुक्त गरिएको हो । राउत नेतृत्वको सरकारलाई निरन्तरता दिन कांग्रेस र माओवादीसँग नयाँ सत्ता समीकरण टुंगो लागेपछि उनीहरूलाई बर्खास्त गरिएको जसपाका नेताहरूले बताए ।

मुख्यमन्त्री लालबाबु राउत

आइतबार अध्यक्ष यादवसँको छलफलको क्रममा कांग्रेस संसदीय दलका नेता रामसरोज यादव र माओवादी केन्द्रका संसदीय दलका नेता भरत साहले नीति तथा कार्यक्रम र बजेट पारित गर्न सहयोग गर्नेदेखि सत्ता साझेदारीका लागि प्रतिबद्धता जनाएपछि मुख्यमन्त्री राउतले उनीहरुलाई हटाएका हुन् ।

कांग्रेस र माओवादीसँग सत्ता सहकार्यका लागि मन्त्रालय फुटाएर ११ वटासम्म बनाउने मुख्यमन्त्री राउतको योजना छ । ती मन्त्रालयमा ठाकुर पक्षलाई छोडेर आएका प्रभावशाली सांसदहरूलाई समेत मन्त्री तथा राज्यमन्त्री दिएर व्यवस्थापन गरिने बताइएको छ ।

यद्यपी कांग्रेस र माओवादीसँग छलफल भए पनि मन्त्रालय बाँडफाँटबारे टुंगो नलागेको प्रदेश २ का भूमि व्यवस्था कृषि तथा सहकारी राज्यमन्त्री योगेन्द्र राय यादवले बताए । उपेन्द्र यादवसँग भएको छलफलमा नीति तथा कार्यक्रम, बजेट र सत्ता साझेदारीको विषयमा मुख्यमन्त्री राउतसँग छलफल गर्न भनिएको काँग्रेस संसदीय दलका नेता यादवले बताए ।

‘केन्द्रकै गठबन्धन अनुसार सत्ता साझेदारी र पावर सेयरिङको गरी सँगै जाने विषयमा उपेन्द्रजीसँग छलफल भयो । मन्त्रालय बाँडफाँटको कुरा टेबलमा बसेपछि न हुने हो,’ उनले भने ।

माओवादीका प्रमुख सचेतक दिलिप साहले पनि जसपा अध्यक्ष यादवसँगको छलफलमा केन्द्रकै गठबन्धनअनुसार मिलेर सत्ता साझेदारी गर्न छलफल भएको र अफूहरू त्यसका लागि तयार रहेको बताए ।

संसदीय दलमा शक्तिशाली बने मुख्यमन्त्री

मन्त्री र राज्यमन्त्रीलाई हटाएको पीडा खेपेको ठाकुर पक्ष आफ्नै पक्षधर सांसदहरूले खेमा परिवर्त गरेपछि संकटमा परेको छ । उपेन्द्र यादवसँगै मुख्यमन्त्री तथा मन्त्रीहरूको सक्रियता र ठाकुर पक्षलाई छोडेर उपेन्द्र यादवको खेमामा आएका समाजिक विकासमन्त्री नवल किशोर साह, उद्योग वन पर्यटना तथा वातावरणमन्त्री राम नरेश रायको विशेष पहलमा करिब एक दर्जन ठाकुर पक्षीय प्रदेशसभा सदस्यहरू आफूहरूको साथमा रहेको कृषि तथा सहकारी राज्यमन्त्री यादवको दाबी छ ।

यद्यपी उनले ती सांसदहरूको नाम भने उल्लेख गर्न चाहेनन् । तीमध्ये ६ जना सांसदसहित जसपाका ३६ सांसदको हस्ताक्षर सहितको समर्थनमा आइतबार मुख्यमन्त्री राउतलाई संसदीय दलको नेता चयन गरिएको उनले बताए । मुख्यमन्त्रीलाई दलको नेता चयन गरिएको पत्र सोमबार प्रदेशसभा सचिवालयलाई पठाउने तयारी छ ।

यसअघि तत्कालीन राजपा र सपाको छुट्टाछुटै संसदीय दल तथा नेता रहेको जसपाले आइतबार एकीकृत विधान बहुमतबाट पारित गरी मुख्यन्त्री राउतलाई दलको नेता चयन गरेको हो । गएको असोज १८ गते जसपा अध्यक्ष यादव जनकपुर आउँदा जसपाको एकीकृत विधान बनाउन पाँच सदस्यीय विधायन समिति गठन भएको थियो । समितिले विधान तयार गरेर १८ कात्तिकमा दुवै संसदीय दलका नेतालाई बुझाएको थियो ।

सोही विधानलाई टेकेर उनलाई दलको नेता चयन गरिएको राज्यमन्त्री यादवले बताए । सरकारले ल्याउन लागेको नीति तथा कार्यक्रम र बजेट पास गर्न पार्टीले ह्वीप जारी गर्ने र विधानविपरीत कार्य गर्नेलाई कारबाही गर्ने उपेन्द्र यादव पक्षको रणनीति छ । यद्दपी मुख्यमन्त्री राउतलाई संसदीय दलको नेता चयन गरिएकोबारे औपचारिक रूपमा जानकारी नभएको तत्कालीन राजपाका प्रमुख सचेतक परमेश्वर साहले बताए । सञ्चारमाध्यमबाटै आफुले यसबारे थाहा पाएको उनको भनाइ छ ।

ठाकुर पक्षमा पनि एक्लिँदै सोनल

उपेन्द्र यादवनिकट स्रोतका अनुसार तत्कालीन राजपाका २५ जना सांसदमध्ये ८ जना सांसदहरूले महन्थ ठाकुर पक्षलाई छोड्ने प्रतिबद्धता जनाइसकेका छन् । थप चार जना सांसदलाई फकाउने प्रयास जारी रहेको स्रोतको दाबी छ । महन्थ ठाकुरका विश्वासपात्र मानिएका निर्वतमान भौतिक पूर्वाधार विकासमन्त्री सोनललाई ठाकुर पक्षमा समेत एक्ल्याउने उपेन्द्र यादव पक्षको योजना छ ।

त्यसैअनुसार यादव पक्ष ठाकुर पक्षका सांसदहरूलाई आफूतिर तान्न तीव्र कसरत गरिरहेका छन् । र त्यसमा राजेन्द्र महतो र महन्थ ठाकुर पक्षकै असन्तुष्ट सांसदहरूले यादव पक्षलाई सहयोग गरिरहेको बुझिएको छ ।

जितेन्द्र सोनल

निर्वाचन पक्रियामा नगई अवैध तरिकाले सोनललाई तत्कालीन राजपाको संसदीय दलको नेता चयन गरिएको भन्दै तत्कालीन राजपाभित्रै व्यापक असन्तुष्टि थियो । उपेन्द्र महतो, मनिष सुमन, विक्की यादवलगायत सांसदहरूले खुलेरै उनको विरोध गरिरहेका थिए । पछिल्लो समय ती सांसद र तीनका समर्थकहरूलेसमेत सोनललाई एक्ल्याउने भूमिकामा आन्तरिक रुपमा साथ दिइरहेको पूर्वराजपाका सांसदहरू बताउँछन् ।

हुन त सोनललाई दलको नेतासँगै भौतिक पूर्वाधार विकासमन्त्री र राजपा भित्रै पूर्वतराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टी (तमलोपा) का अन्य तीनजालाई राज्यमन्त्री बनाइएको भन्दै व्यापक असन्तुष्टि थियो । ती सांसदहरूले सोनल मन्त्री हुँदा विभिन्न विषयहरूमा भएको मतभेद, पुराना रिस र असन्तुष्टिको फाइदा उठाउन खोजेको बताइन्छ ।

महन्थ ठाकुर र राजेन्द्र महतो पार्टी केन्द्रमा देखिएका विवाद सुल्झाउन समय खर्चिँदा सोनल कमजोर परेको उनीनिकट नेताहरू बताउँछन् । ‘जसरी उपेन्द्र यादव सत्ता जोगाउन, सांसद मिलाउन र गठबन्धन बनाउन जोडतोडका साथ लाग्नुभयो । त्यो अनुपातमा हाम्रा नेताहरूको भूमिका विल्कुलै देखिएन,’ सोनलनिकट एक नेताले भने, ‘प्रदेशको राजनीतिक गतिविधिबारे निरन्तर घचघचाइरहँदा पनि उहाँहरूले सुन्नु भएन । बरु उल्टै हामीलाई हात बाँधेर राखिदिनुभयो । हामीलाई खुलेर केही गर्ने मौका नै दिनुभएन ।’

पार्टीभित्रका असन्तुष्ट सांसदहरूलाई मिलाउन तथा अगामी रननीति तय गर्न उपप्रधान एवं सहरी विकासमन्त्री राजेन्द्र महतो सोमबार जनकपुर आउँदै छन् ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, जेठ २४, २०७८ ०६:४८