'मोबाइल र ल्यापटप छाड्न नमान्ने छोरी त्यसपछि हामीसँगै खेल्न थाली'

A+ A A-

‘छोराछोरीलाई त मोबाइलले नै बिगार्ने भयो । खाली गेम, टिकटक, फेसबुक ...,’ आजभोलि अधिकांश अभिभावकबाट यस्तै गुनासो सुनिन्छन् । कोरोना महामारीमा यो समस्या झनै बढेको छ ।

यो चिन्ताबाट अलि पर छिन्, सम्झना कर्मचार्य । उनकी छोरी आश्री कक्षपति सेन्ट मेरिजमा कक्षा २ मा पढ्छिन् । सुरुसुरुमा त छोरीलाई घरमै कसरी ‘इन्गेज’ गराउने भनेर उनलाई गाह्रो पर्‍यो । ‘केही दिन छुट्टी भयो भनेर खुसी भए पनि पछिपछि छोरीले झगडा गर्न थाली । अनलाइन क्लास सकिएपछि पनि उसलाई ल्यापटप हेरिरहनुपर्थ्यो, कि त मोबाइल चाहिन्थ्यो,’ उनले गत वर्षको लकडाउनको कुरा सुनाइन् ।

लकडाउन थपिँदै जाँदा छोरीको गनगन पनि बढ्न थाल्यो । जसोतसो छोरीलाई फकाउन थालिन् । अनि आफूलेचाहिँ यसबाट मुक्तिका लागि युट्युबतिर सुझावमूलक सामग्री हेर्न र लागू गर्न थालिन् ।

उनी आफैँ पढेलेखेकी छिन् । उनी फार्मेसीहरूसँग औषधिको ‘डिलिङ’ गर्थिन् । तर, लकडाउनले उनको व्यवसाय सुस्तायो । त्यसपछि उनी, छोरी र श्रीमान् घरमै बसेर समय बिताउन थाले ।

साथीसँग भेटघाट हुन छोडेपछि छोरीको गनगन बढेको बताउँछिन् सम्झना । श्रीमान्-श्रीमती त जसोतसो दिन बिताउँथे तर छोरीको गनगन मेट्न भने गाह्रो थियो । न बाहिर घुमाउने वातावरण छ, न भित्र त्यसै बस्दा छोरी खुसी हुन्छे ? ‘बरु जतिबेलै मोबाइल खोज्थी । तर, मोबाइल र ल्यापटप जतिबेलै दिँदा लत बस्ने हो कि भन्ने डरले धेरै चलाउन दिइनँ,’ उनले भनिन् ।

छोरी रोएको हेरेर बस्ने रहर कसलाई पो हुन्छ र ? त्यसमाथि जबर्जस्ती घरमा राख्दा बाल मनोविज्ञानमा असर पर्ने हो कि भन्ने चिन्ता थपियो उनलाई । त्यसपछि उनले छोरीलाई गौरीघाटस्थित मामाघरमा पठाइदिइन् ।

अलि दिन त ठीकै भयो । छोरी पनि खुसी थिई । तर, कोरोना महामारीमा छोरीलाई त्यसरी छोड्न सम्झनाको मनले मानेन । र, घर ल्याइन् । सबै अभिभावकलाई जस्तै उनलाई पनि एउटै चिन्ता हुन्थ्यो, ‘छोरीले पढोस् । मोबाइल, ल्यापटप पनि हेरोस् । तर, लत नबसोस् ।’

केटाकेटी मन न हो, त्यसै कहाँ मान्थ्यो र ? मौका पाउनासाथ छोरीका औँला ‘गेम’ खेल्न दौडिहाल्थे । विस्तारै छोरीले टिकटक चलाउन थालिन् । छोरीको यस्तो बानीले सम्झनालाई हायलकायल बनायो ।

‘हुन पनि के गरोस् ? सानो क्लासको पढाइको बोझ पनि खासै हुँदैन, अनि बाहिर पनि जान पाउँदिनथी,’ उनी भन्छिन्, ‘अब भुलिने माध्यम त्यही ल्याप्टप र मोबाइल थियो । उसले त्यही प्रयोग गरी ।’

त्यसपछि सम्झनाले छोरीलाई भुल्याउने उपाय खोज्न थालिन् ।

उनी कहिले गाउँछिन्, कहिले नाचिदिन्छिन् । गर्दागर्दै सम्झना छोरीसँग मात्र होइन, छोरीको खेलौनासँग पनि खेल्न सिकिन् । कहिले भाँडाकुटी, कहिले के ? छोरीसँग उनका साथीहरूले झैँ केटाकेटी पारामा खेल्न थालिन् । अब उनले आमा मात्र होइन, बच्चा बनेर पनि खेल्न सिकिसकेकी छिन् । यही नै छोरी भुल्याउने अचुक औषधि बन्यो, सम्झनालाई ।

‘उता सरकार लकडाउन थप्दै थियो, यता हामी कोठाभित्रका कार्यक्रम थप्दै थियौँ,’ उनले भनिन्, ‘अब काम नै केही नभएपछि के गर्नु ? छोरीलाई इन्गेज गर्न पनि यति त गर्नैपर्‍यो ।’ उनीहरूले कोठाभित्रै विभिन्न खालका अन्तरपरिवार प्रतियोगिता गर्न थाले । कहिले हाजिरीजवाफ, त कहिले अन्ताक्षरी । बाबालाई निर्णायक बनाएर आमा-छोरी नृत्य प्रतियोगिता गर्न थाले ।

तर, जेजे भए पनि त्यसमा सधैँ एउटै पात्रको जित हुन्थ्यो, त्यो हो उनकी छोरी । जितेपछि छोरी खुसी हुने भएकाले उनीहरू ‘म्याच फिक्सिङ’ गरेरै कार्यक्रम आयोजना गर्थे । ‘किताबी ज्ञान मात्र ज्ञान होइन, छोरीलाई संस्कार पनि सिकाउनुपर्छ भनेर त्यसो गरेका हौँ,’ सम्झना भन्छिन्, ‘भुल्याउन त मोबाइल दिएर छोड्दिए पनि भुल्लिन्थी । तर, त्यसो गर्दा खराब लत बस्छ भनेर अलि कम चलाउन दिन्छौँ ।’

उनीहरूले छोरीलाई मोबाइल, ल्यापटप चलाउनै नदिने भने होइन । अनलाइन कक्षाबाहेक पनि ठीक्क समय बाहिरी दुनियाँसँग भुल्न छोड्दिन्छन् । उक्त समयमा छोरीले टिकटकमा भिडियो बनाउने, सहपाठीसँग गफिने, आफूले पढेका सिकेका गीतहरू गाएर साथीहरूलाई पठाउने गरेको सम्झना बताउँछिन् ।

छोरीको अनलाइन कक्षा चलिरहेको बेलामा उनी छोरीसँगै बस्छिन् । छोरीले केही नबुझेर शिक्षकलाई सोध्न हिचकिचाएको अवस्थामा आफूले सहज बनाइदिने उनी बताउँछिन् । केही सीप नलागे आफैँ शिक्षकलाई सोध्छिन् र पछि छोरीलाई सिकाउँछिन् ।

‘श्रीमान् र म भएर छोरी भुल्याउन हरेक भूमिकामा खेलिदिन्छौँ । अनेक व्यथा लुकाएर पनि छोरीलाई मनोवैज्ञानिक असर नपरोस् भनेर रमाइदिन्छौँ,’ उनले भनिन्, ‘त्यसैले त पहिले इन्टरनेटमा झुन्डिने छोरी हामीसँगै खेल्न थाली ।’

प्रकाशित मिति: सोमबार, जेठ २४, २०७८ १८:०८