लालबाबुको कुर्सी जोगाउन जनकपुरमा उपेन्द्रको सक्रियता बढ्यो, दुवै पक्षसँग कांग्रेसको बार्गेनिङ

लालबाबुको कुर्सी जोगाउन जनकपुरमा उपेन्द्रको सक्रियता बढ्यो, दुवै पक्षसँग कांग्रेसको बार्गेनिङ

A+ A A-

प्रदेश २ को सत्ता समीकरण हेरफेर र नीति तथा कार्यक्रम पारित गराउने रननीति तयार गर्न जनता समाजवादी पार्टी (जसपा) अध्यक्ष उपेन्द्र यादव तीब्र छलफलमा जुटेका छन् । महन्थ ठाकुर–राजेन्द्र महतो पक्ष सरकारमा सहभागी भएलगतै शुक्रबार राति जनकपुर आइपुगेका यादव प्रदेश- २ का नेता तथा सांसदहरूसँग छलफल गरिरहेका छन् ।

व्यावहारिक रूपमा जसपा फुटिसकेपछि प्रदेश-२ मा ठाकुर–महतो पक्षका मन्त्री तथा राज्यमन्त्रीलाई हटाएर नयाँ सत्ता समीकरण निर्माणसँगै आफ्नै पार्टीभित्र सांसदहरूको व्यवस्थापनका लागि नेताहरूसँग उनी छलफलमा छन् । सत्ता समीकरण परिवर्तनसँगै प्रदेश सरकारले अगामी २७ जेठमा ल्याउने नीति तथा कार्यक्रम लोकप्रिय र जनतामुखी बनाउनसमेत मुख्यमन्त्री लालबाबु राउत, नीति आयोगका उपाध्यक्ष डा. भोगेन्द्र झा, मन्त्री तथा सांसदहरूसँग अध्यक्ष यादवले छलफल गरेको अध्यक्ष यादवनिकट एक नेताले बताए ।

उनका अनुसार वर्तमान राजनीतिक घटनाक्रम, सत्ता समीकरण र नीति तथा कार्यक्रम निर्माणदेखि पारित गराउनेबारे सत्तारुढ नेता तथा सांसदसँगै विभिन्न विपक्षी दलका नेताहरूसँग आइतबार दिउँसोसम्म छलफल हुनेछ । प्रदेशमा जसपाको एकल सरकार रहे पनि प्राविधिक रूपमा पार्टी विभाजित भइसकेपछि मुख्यमन्त्री लालबाबु राउत नेतृत्वको सरकारलाई सत्तामा टिकिरहन नीति तथा कार्यक्रम पारित गराउन चुनौती छ ।

१ सय ७ सदस्यीय प्रदेशसभामा माओवादी केन्द्रको कारबाहीपछि अहिले १ सय ४ जना सांसद छन् । तत्कालीन संघीय समाजवादी पार्टीका ३०, तत्कालीन राजपाका २५, नेकपा एमालेका २१, नेपाली कांग्रेसका १९, माओवादी केन्द्रका ८ र नेपाल संघीय समाजवादी पार्टीका १ सांसद छन् । संसदको अंकगणितअनुसार बहुमतले नीति तथा कार्यक्रम पारित गराउन ५३ जना सांसदको समर्थन आवश्यक छ ।

तर, पूर्वराजपाका नेताहरूका अनुसार नीति तथा कार्यक्रम पारित गर्नमा राउत सरकारलाई साथ दिने सम्भावना निकै न्यून छ । यस्तो अवस्थामा विपक्षीलाई विश्वासमा लिएर नीति तथा कार्यक्रम पारित गराउने मुख्यमन्त्री राउतको तयारी छ । त्यसकै लागि जसपा अध्यक्ष यादव जनकपुरमा सक्रिय भएका छन् ।

उसो त मुख्यमन्त्री राउतलाई नीति तथा कार्यक्रम पारित गराउन तीनवर्षे कार्यकालमा पहिलो पटक अप्ठयारो भएको होइन् । अघिल्लो वर्ष आर्थिक वर्ष २०७७/०७८ को नीति तथा कार्यक्रम प्रदेशसभाबाट पास हुन नदिन सत्तासीन दलकै सांसद खुलेरै लागेपछि गत जेठ अन्तिम साता प्रदेश २ का मुख्यमन्त्री राउतले आफ्नो सचिवालयलाई पनि सुइँको नदिई राजीनामा पत्र नै तयार पारेका थिए । उनी प्रदेशसभामा पदत्याग गर्ने घोषणाका लागि तयारी अवस्थामा थिए । तर, राजीनामा दिने तयारी गरेको दिनभन्दा अघिल्लो अबेर साँझमै उपेन्द्र यादवले यसबारे जानकारी पाएपछि असन्तुष्ट मन्त्री र सांसदलाई काठमाडौंबाटै फकाउँदै मुख्यमन्त्री राउतलाई सहयोग गर्न निर्देशन दिएपछि संकट टरेको थियो ।

यो पनि - मुख्यमन्त्रीले राजीनामा पत्र लेख्दा पनि कसरी जोगियो प्रदेश २ को सरकार ?

तर, यसपाली भने पार्टी प्राविधिक रूपमा विभाजित भइसकेको अवस्थामा जसपाकै ठाकुर–महतो पक्षका सांसदहरू अध्यक्ष यादवको निर्देशन मान्ने स्थिति छैन । मुख्यमन्त्री राउतको कुर्सी जोगाउन अहिले कांग्रेसको भूमिका निर्णायक छ । त्यसैले नयाँ सत्ता समीकरणका लागि कांग्रेसले मुख्यमन्त्री माग्दै सरकारमा सहभागी हुन उपेन्द्र यादवपक्षसँग बार्गेनिङ गर्दैछ ।

शुक्रबार जसपा अध्यक्ष यादव र कांग्रेस उपसभापति विमलेन्द्र निधिबीचको भेटघाटमा निधिले मुख्यमन्त्री दिएपछि मात्र सरकारमा सहभागी हुने बताएका थिए । कांग्रेस संसदीय दलका नेता रामसरोज यादवले समेत मुख्यमन्त्री लालबाबु राउतसँग करिब एक साता अघि भएको छलफलमा नेतृत्व आफूले पाउनुपर्ने माग गरेको बताए ।

‘करिब साढे तीनवर्ष उहाँहरूले सरकारको नेतृत्व गर्नुभयो अब नेपाली कांग्रेसले नेतृत्व पाउनुपर्छ । अहिले सरकारभन्दा बेटर परफरमेन्स दिन्छौँ,’ शिलापत्रसित उनले भने ।

तर, जसपा अध्यक्ष यादव भने जसरी पनि सरकारको नेतृत्व आफूहरूले गर्ने र मन्त्रालयहरूमा सम्मानजनक साझेदारी गरी अघि बढ्नुपर्ने बताउँदै आएका छन् । केन्द्रमा बनेको गठबन्धन अनुसार उपेन्द्र यादव पक्षले माओवादी केन्द्र र माधव नेपाल पक्ष एमालेलाई पनि सरकारमा सहभागी गराउनेबारे छलफल गरेका छन् । त्यसअनुसार एमालेले यसबारे निर्णय नगरेपनि माओवादी भने सरकारमा जान तयार भएर बसेका छन् ।

यद्यपि मन्त्रालयबारे टुंगो नलागिसकेको माओवादीका प्रमुख सचेतक दिलीप साहले बताए । प्रदेश सरकारमा सहभागी हुनेबारे नेपाल पक्षीय एमालेसँग अनैपाचारिक छलफल भए पनि औपचारिक रूपमा छलफल भएको छैन ।

‘जसपाभित्रको आन्तरिक लफडा छ । हाम्रो आफ्नै दलभित्र पनि समस्या छ । त्यो क्लियर भइसकेपछि केही छलफल हुन्छ,’ एमाले संसदीय दलका नेता शत्रुधन महतोले भने । २३ जेठमा बस्ने संसदीय दलको बैठकमा नीति तथा कार्यक्रममा हुने भूमिका, सरकारमा सहभागी तथा मन्त्रालय भागबण्डा विषयमा छलफल हुने एमालेका अर्का सांसदले बताए ।

नयाँ समीकणको स्वरूप क्लियर भएलगत्तै ठाकुर–महतो पक्षमा लागेका एक जना मन्त्री र तीन जना राज्यमन्त्रीलाई प्रदेश सरकारबाट हटाएर अन्य दलहरूलाई सरकारमा सहभागी गराउने जसपा अध्यक्ष यादवको तयारी छ । उनीनिकट एक नेताका अनुसार मन्त्रालयहरू टुक्रएर १० वटा मन्त्रालय बनाइ अन्य दलहरूसँग सत्तासहकार्य हुनेछ ।

हाल प्रदेशमा ६ वटा मन्त्रालय छ । तत्कालीन राजपाको तर्फबाट भौतिक पूर्वाधार विकासमन्त्री बनेका जितेन्द्र सोनल, राज्यमन्त्री डिम्पल झा, उद्योग, पर्यटन, वन तथा वातावरण राज्यमन्त्री सुरेश मण्डल, सामाजिक विकास राज्यमन्त्री अभिराम शर्मालाई हटाएर अन्य दलहरुबाट मन्त्री तथा राज्यमन्त्री नियुक्त गर्ने मुख्यमन्त्री राउनको योजना छ ।

तर, तुरन्तै भने उनीहरूलाई नहटाइने प्रदेशका एक मन्त्रीले बताए । ‘केन्द्रमा जे भए पनि प्रदेशमा यहीँ गबन्धनलाई पनि निरन्तरता दिनु असम्भव छैन । उहाँहरूसँग पनि छलफल हुन्छ । तर, हटाउनै परे अहिले अझै करिब १ महिना लाग्नसक्छ,’ उनले भने ।

यता तत्कालीन राजपाका संसदीय दलका नेता जितेन्द्र सोनलसमेत नयाँ समीकरण बनाएर सरकार बनाउने तयारीमा छन् । ओली पक्षधर एमाले, कांग्रेस र जसपाको समीकरण बनाएर उनी सरकार निर्माणको तयारीमा लागेका हुन् । त्यसका लागि ४/५ दिनअघि आफूलाई सहयोग गर्न प्रस्ताव गरेको कांग्रेस संसदीय दलका नेता यादवले खुलाए ।

‘उहाँ (सोनल) जीले सहयोग गर्नुस् भन्नुभयो । मैले नेतृत्वको कुरा पछि गरौँला तपाईंको बहुमत पुग्छ कि पुग्दैन अंकगणित बताउन भने,’ उनले भने, ‘उहाँले नेपाल पक्ष एमालेले पनि सहयोग गर्ने भन्नुभयो । मैले शत्रुधनजीसँग पहिले कुरा गर्नुस् अनि मलाई भन्नु भनेर जवाफ फर्काएँ । तर, त्यसयता केही कुरा भएको छैन् ।'

केन्द्रमा गठबन्धन भए पनि प्रदेशमा त्यसको विपरीत समेत समिकरण सम्भव रहेको कांग्रेसले बताउँदै आएकाले सोनलको प्रयासलाई अर्थपूर्ण मानिएको छ । नयाँ समीकरणको सरकार बने नेपाल पक्षमा लागेका केही सांसदलाई समेत ओली पक्षमा फर्कान सकिने आंकलन गरिएको छ ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, जेठ २२, २०७८ १७:३४