सामान्य बन्दै उपत्यकाका अस्पताल, संक्रमण घटेकै हो त ?

A+ A A-

कुनै समय संक्रमितको भीडले अस्तव्यस्त हुने अस्पतालहरू विस्तारै सामान्य देखिन थालेका छन् ।

इमर्जेन्सी वार्डले नपुगेर करिडोर, आँगन र पार्किङमा समेत बिरामी राखिएको शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग टेकु अस्पताल प्राङ्गण यतिखेर सुनसानजस्तै छ । महाराजगञ्जकाे शिक्षण अस्पतालको प्यासेजमा लामबद्ध संक्रमित अनि कुरुवाको चहलपहल पनि निकै घटेकाे छ । राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरको इमर्जेन्सी वार्ड खालीजस्तै भएको छ । वीर, एफीएफलगायत अधिकांश कोभिडकेन्द्रित अस्पतालमा यतिखेर संक्रमण घटेको पाइन्छ ।

उपत्यकाबाहिरका अस्पतालहरूमा पनि संक्रमितकाे संख्या घट्दै गएकाे देख्न सकिन्छ । कोरोनाको दोस्रो लहरको केन्द्रबिन्दु बनेका भेरी कोभिड अस्पताल एवम् नेपालगञ्ज मेडिकल कलेजमा पनि संक्रमितको दैनिक चाप घट्न थालेको छ ।

खाली भएको टेकु अस्पतालको इमर्जेन्सी वार्ड

दुई हप्ताअघिसम्म मात्रै थेग्नै नसक्ने संक्रमितको भीड एकाएक कसरी शान्त हुन पुग्यो ? के कोरोना संक्रमण घटेकै हो त ?

संक्रमण घटेकै हो भनेर दाबी गर्नु निकै चाँडो हुने टेकु अस्पतालका निर्देशक डा. सागर राजभण्डारी बताउँछन् । यद्यपि, गएको एक हप्तादेखि संक्रमितको संख्यामा उल्लेखनीय कमी आएको उनकाे भनाइ छ ।

‘अहिले राहत कहाँनेर भएको छ भने, सिकिस्त भएर इमर्जेन्सीमा आउने बिरामीको संख्या घटेको छ’, टेकु अस्पतालका प्रमुख कन्सल्ट्यान्ट डा. अनुप बाँस्तोला भन्छन्, ‘इमर्जेन्सीमा अहिले २/४ वटा बेडमा मात्रै बिरामी छन् ।’

‘कुनचाहिँ भर्खरको बिरामी छ भनेर इमर्जेन्सीबाट आइसीयूमा सार्नका लागि बिरामी छान्नुपर्ने अवस्था थियो, त्यतिखेर’, भावुक हुँदै संक्रमणको उत्कर्ष सम्झन्छन् डा. अनुप ।

कुनै समय आँगनमा उपचार गराइरहेको टेकु अस्पतालमा खाली भएको आँगन

केही साता अघिसम्म अधिकतम १ सय ३२ संक्रमितको उपचार गराउँदै आएको टेकु अस्पतालले अहिले ९१ जनाको उपचार गराइरहेको छ । त्यसो त ६० बेडको क्षमता रहेको टेकु अस्पतालले रातारात बेड शय्या थपेर संकट व्यवस्थापन गरेको थियो ।

त्यस्तै संक्रमण उत्कर्षमा पुग्दैगर्दा संकट व्यवस्थापन गर्नकै लागि २६ वैशाखमा कोभिडकेन्द्रित बनाइएको राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरले त कोभिडको चाप घटेसँगै नयाँ संक्रमित नै लिन बन्द गरेको छ । राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरका निर्देशक डा. सन्तोष पौडेल भन्छन्, ‘कोभिड १९ को संक्रमण पनि घट्न थालेको छ । अब वीर कोभिड यूनिफाइड पनि सुरु भएको छ । हामीले संकटको बेलामा कोभिडका बिरामी राखेका थियौँ । अब बिरामीको रेट पनि घटिरहेकाले चोटपटककै बिरामीहरू लिन्छौँ ।’

वैशाखको तेस्रो सातामा उपत्यकामा कोभिड–१९ को उच्च संक्रमण पुगेको बेला संकट व्यवस्थापन गर्न राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरले २६ वैशाखमा २०० शय्याकाे बेड राखी कोभिड बिरामीको उपचार सुरु गरेको थियो ।

सुनसान हुँदै राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरको कोभिड इमर्जेन्सी वार्ड

त्यसो त वीर अस्पताल र कोभिड युनिफाइड वीर सजिर्कल वार्डमा पनि संक्रमितको चाप घट्दो नै छ । संक्रमण उत्कर्षमा पुग्दा बढीमा २१० जनासम्मको उपचार गराएको वीर अस्पतालमा बिरामीको चाप घटेर हाल ११५ जनाको उपचार भइरहेको अस्पतालका प्रवक्ता डा. अच्युत कार्की बताउँछन् । ‘इमर्जेन्सीमा कोभिडको फ्लो घटेको छ’, कार्की भन्छन्, ‘पहिले दैनिक ४० देखि ५० जनासम्म नयाँ संक्रमित आउने गर्थे भने अहिले दैनिक १५ जनासम्म मात्रै आउँछन् ।’

साथै वीर कोभिड युनिफाइड अस्पतालमा पनि हाल ५० शय्यामा १० जनाको मात्रै उपचार भइरहेको छ ।

उपत्यकाका अस्पतालहरूमा संक्रमितको चाप वास्तवमै घटेको हो भन्ने बलियो प्रमाण हो, महाराजगञ्जकाे शिक्षण अस्पताल । दैनिक ४० देखि ५० जना नयाँ संक्रमित आउने यस अस्पतालमा हिजोआज १२/१५ जना मात्रै नयाँ बिरामी आइरहेका छन् । नन कोभिड वार्डलाई समेत कोभिड बनाएर सञ्चालन गरिएको यस अस्पतालमा कोभिडका लागि छुट्टयाइएका ३७६ बेडमा हाल १५० भन्दा बढी बेड खाली हुन पुगेको छ । अत्यधिक संक्रमणको समयमा ३७० जनासम्म संक्रमितको उपचार गरेको यस अस्पतालमा हाल संख्या घटेर २०५ पुगेको छ ।

सुनसान हुँदै राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरको कोभिड इमर्जेन्सी वार्ड

त्यस्तै एपीएफ अस्पतालमा पनि अत्यधिक २०० जनासम्म संक्रमितको उपचार गराइरहेको अवस्थामा हाल संख्या घटेर १५० जनाको उपचार भइरहेको अस्पतालका प्रवक्ता डा. प्रविन नेपालले बताए । दैनिक ३० जना नयाँ बिरामी लिँदै आएकोमा हाल बढीमा १५ जनासम्म नयाँ संक्रमित आउने गरेका नेपालकाे भनाइ छ ।

उपत्यकामा हाल हरेक अस्पतालमा संक्रमितको संख्या घटिरहेको अवस्थामा पाटन अस्पताल भने अपवाद बन्न पुगेको छ ।

टिचिङ अस्पतालको इमर्जेन्सीमा संक्रमित घटेकाले खाली हुने बेडको संख्या बढ्दो

अन्य अस्पतालमा संक्रमणको उत्कर्ष मत्थर हुँदै जाँदा पाटन अस्पतालमा भने अहिलेसम्मकै अत्यधिक बिरामी रहेको डा. रवि शाक्य बताउँछन् । भन्छन्, ‘अहिले हामीसँग २५० बिरामीको उपचार भइरहेको छ ।’ दैनिक कोभिड बिरामीको फ्लो बढेको उनी बताउँछन् ।

‘संक्रमण उत्कर्षमा पुग्दा हामीसँग अक्सिजन नभएकाले बिरामी राख्न नसक्दा त्यतिखेर १५० सम्म बिरामी मात्रै राख्न बाध्य भएका थियौँ । अहिले भने बिरामी बढेका छन्’, शाक्यले भने । त्यसो त पीसीआर परीक्षण र पोजेटिभ हुने दर भने घटेको उनी बताउँछन् । फिभर क्लिनिकमा आउनेको संख्या पनि घटेको पाटन अस्पतालले जनाएको छ ।

सुनसान टिचिङ प्राङ्गण

आइसीयू र भेन्टिलेटरमा सिकिस्त बिरामीको चाप भने घटेको छैन

इमर्जेन्सी र वार्डमा कोभिड संक्रमितको चाप घटेको भए पनि सिकिस्त बिरामीको संख्या भने नघटेकोमा सम्पूर्ण अस्पतालहरू एकमत छन् । इमर्जेन्सी, पीसीआर गर्न आउने बिरामी र पोजेटिभ हुने दर घटेको नै भए पनि हाल उपत्यकाका अस्पतालहरूमा आइसीयू र भेन्टिलेटरमा भने बिरामी यथावत् नै छन् । आइसीयू सबै भरिएका छन् ।

इमर्जेन्सीमा नयाँ बिरामीको संख्या निकै नै घटेको भए पनि अन्य सिकिस्त र पुराना बिरामी यथावतै भएको टेकु अस्पतालका डा. अनुप बाँस्तोला बताउँछन् । भन्छन्, ‘भएका २८ आइसीयू, २२ भेन्टिलेटर, कोभिड वार्डका ४० बेड र आइसोलसनका १० बेड सबै प्याक छन् ।’ टेकुमा मात्रै नभएर वीर, टिचिङ, एपीएफ, पाटन अस्पतलमा पनि सिकिस्त बिरामीको चाप भने घटेको छैन । आइसीयू र भेन्टिलेटरमा बिरामी भरिभराउ नै छन् ।

अरु त अरु, उपत्यकाका निजी अस्पतालमा पनि सोही अवस्था छ । मेडिसिटी अस्पतालकी डा. रक्षा पाण्डे भन्छिन्, ‘संक्रमण एकदमै घटेको छ तर आइसीयू बेड भने भरिभराउ नै छन् ।’

आइसीयू र भेन्टिलेटरका सिकिस्त बिरामीको रिकभरी रेट पनि कम रहेकाे अस्पतालहरू जनाउँछन् ।

वीर कोभिड युनिफाइडको रित्तो बेड

पीसीआर घटेको छ

ल्याबमा परीक्षण गर्न आउनेको संख्या पनि घटेको छ । पाटन, टेकु, एपीएफ, टिचिङलगायतमा पीसीआर परीक्षण गर्न आउने बिरामीको संख्यामा निकै कमी आएको छ ।

स्थानीय स्तरमा भइरहेको पीसीआर तथा एन्टिजेन परीक्षणको प्रभावका कारण अस्पतालहरूमा परीक्षण दर घटेको हुनसक्ने अस्पतालहरूकाे अनुमान छ ।

स्वास्थ्य मन्त्रालयका प्रवक्ता डा. कृष्ण पौडेलले भन्छन्, ‘परीक्षण हाम्रो तर्फबाट घटाएका छैनौँ । परीक्षण गर्न आउनेको संख्याचाहिँ घटेको हो ।’

बिरामीको चाप घटेको टेकु अस्पताल

संक्रमण घटेको हो वा होइन ?

यसरी अस्पतालमा नयाँ बिरामीको संख्या घटेकै भरमा समुदाय स्तरमा पनि संक्रमण घटेको ठोकुवा गर्न नसकिने चिकित्सकहरू बताउँछन् । डा. रक्षा पाण्डे भन्छिन्, ‘अस्पतालमा त नयाँ संक्रमित भर्ना हुने क्रम घटेकै हाे तर यसले समुदायमा संक्रमणको फैलवटबारे भने केही संकेतको आधार दिँदैन ।’

निषेधाज्ञाको स्वतः स्फूर्त असर अस्पतालमा देखिएको हुनसक्ने अधिकांश चिकित्सकको आँकलन छ । यद्यपि, समुदायस्तरमा भएका आइसोलसन वार्ड र संक्रमण दरको कुनै तथ्यांक नभएसम्म संक्रमण घटे/नघटेको बताउन नसकिने चिकित्सकहरूको भनाइ छ ।

टेकु अस्पतालका डा. सागर संक्रमणको उत्कर्षबाट हामी बिस्तारै स्थिर हुँदै ओरालो लाग्दै गरेको अनुमान गर्न सकिने बताउँछन् । त्यसो त हाल स्थानीय तहमा भइरहेको पीसीआर, एन्टिजेन परीक्षण एवम् स्थानीय ओइसोलेसन वार्डका कारण पनि प्रमुख अस्पतालमा संक्रमितको चाप घटेको हुन सक्ने अनुमान लगाउन सकिन्छ ।

निषेधाज्ञाले हाललाई चेन ब्रेक भएको हुन सक्ने अनुमान गर्न सकिए पनि मापदण्डबिना निषेधाज्ञा खुकुलो हुनासाथै फेरि जोखिम बढ्न सक्ने चिकित्सकहरूको चेतावानी छ ।

यद्यपि स्थानीय तह, स्थानीय अस्पताल र समुदाय स्तरबाट तथ्य/तथ्यांकको अभावका कारण संक्रमण घटेकै हो भनेर भन्न सक्ने स्थिति नरहेको उनीहरूको भनाइ छ । हाल हामी कुन अवस्थामा छौँ भन्ने निर्क्याैल गर्न कठिन रहेकाे चिकित्सकहरू बताउँछन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, जेठ २१, २०७८ ११:३३