दरबार हत्याकाण्डको दुई दशक : घटना अझै रहस्यमय

A+ A A-

राजदरबार हत्याकाण्ड भएको दुई दशक भएको छ । २०५८ जेठ १९ गतेको रात्रिभोजमा दरबार हत्याकाण्ड भएको थियो । उक्त हत्याकाण्डमा तत्कालीन राजा वीरेन्द्र शाहको परिवारसहित १० जनाको हत्या भएको थियो ।

हत्याकाण्डमा तत्कालीन राजा वीरेन्द्र, रानी ऐश्वर्य, युवराज दीपेन्द्र, राजकुमार निराजनलगायत परिवारका अन्य सदस्यको हत्या भएको थियो ।

हत्याकाण्डपछि सरकारले छानबिन समिति बनायो । सो समितिले तत्कालीन युवराज दीपेन्द्रले गोली चलाएर बुबा वीरेन्द्रसहित परिवारको हत्या गरेपछि अन्तिममा आफैँमाथि गोली चलाएर आत्महत्या गरेको प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्यो ।

तर, समितिको उक्त प्रतिवेदनलाई धेरैले विश्वास गरेनन् । फलस्वरूप धेरैका नजरमा दुई दशकसम्म पनि धेरैका नजरमा दरबार हत्याकाण्ड अझै पनि रहस्यमय नै छ ।

राजदरबार संग्रहालय

२० वर्षअघि हत्याकाण्ड भएको नारायणहिटी राजदरबार अहिले संग्रहालय बनेको छ । संग्रहालयमा दैनिक ५ हजारसम्मले अवलोकन गर्दै आएका थिए । तर, कोरोनाका कारण संग्रहालय बन्द गरिएको छ ।

२०६५ सालबाट सञ्चालनमा आएदेखि नारायणहिटी संग्रहालय अहिलेसम्म करिब ४० लाख आन्तरिक र विदेशी पर्यटकले अवलोकन गरेका छन् ।

संग्रहालय घुम्ने अधिकांशको मुख्य चासो दरबार हत्याकाण्ड हुने गरेको संग्रहालयका एक कर्मचारी बताउँछन् ।

पछिल्लो समय अवलोकनका लागि संग्रहालय मुख्य स्थान बन्दै गएको नारायणहिटी दरबार संग्रहालयका प्रमुख अदैतप्रसाद श्रेष्ठले जानकारी दिए ।

विस्तारै खुल्दै

दरबार हत्याकाण्ड भएको १४ वर्षपछि तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्रले हत्याकाण्डको मूल थलो त्रिभुवन सदन भत्काएर अर्को भवन बनाउन लगाएका थिए ।

हाल निर्माणधिन अवस्थामा रहेको त्रिभुवन सदनको बिलियार्ड हलभित्र तत्कालीन राजाको परिवारका सदस्यहरूको हत्या भएको थियो । उक्त विलियार्ड हलको जगबाट गाह्रो उठाएर पुनः बनाइँदै छ ।

सङग्रहालय भित्र विभिन्न बैठक कोठा, राजारानीको शयन कक्ष, राजकीय पाहुनाले प्रयोग गर्ने शयन कक्ष, भान्छा कोठा, भोजन कोठा आदि गरी ५२ कोठा छन् ।

विभिन्न जिल्लाका नाममा निर्माण गरिएका २१ कक्षलाई पनि प्रदर्शनीमा राखिएको छ । पछिल्लो समय संग्रहालयका अन्य कोठालाई समेत विस्तारै प्रदर्शनीमा राख्न थालिएको संग्रहालयले जानकारी दिएको छ ।

नारायणहिटीको शैलुन कक्षमा रहेका यी सामाग्री सार्वजनिक अवलोकनका लागि सुर्खेत र रूपन्देही कक्षमा राखिएको छ । संग्रहालयभित्र झोला, क्यामरा, खानेकुरा लैजान तथा फोटो खिच्न मनाही गरिएको संग्रहालयले जनाएको छ ।

राजदरबार भित्र रहेको सिनेमा हलसमेत यहीदेखि खुल्ला गरिएको थियो । राजपरिवारका सदस्या बसेर सिनेमा हेर्ने फिल्म हल समेत दरवार संग्रहालयभित्र थियो । पछिल्लो समय दरवारभित्रको सिनेमा हलसमेत सवसाधारणका लागि खुलाइएको संग्रहालयले जानकारी दिएको छ ।

श्रीपेच प्रदर्शनीमा

संग्रहालय जाने धरैले राजाहरूले लगाउने श्रीपेच हेर्न लामो समयसम्म पाएका थिएनन् । तर गत तीन वर्षअघि श्रीपेच सार्वजनिक गरिएको छ ।

बुलेट प्रुफ सिसाको सोकेसमा श्रीपेचको साथमा राजदण्ड, तत्कालीन रानीको मुकुट, तरबारलगायतका सामाग्री राखिएको छ । यस श्रीपेचमा ७ सय ५० हिरा छन् भने कल्लीबाहेकका भागमा हिरामोति, माणिक, नवरत्न, सुन जडित रहेको संग्रहालयले जानकारी दिएको छ ।

संग्रहालयभित्र रहेको कतिपय सामाग्री पृथ्वीनारायण शाहका पालादेखि सजावटमा राखिएको छ ।

संग्रहालयले घुम्ने आउने विद्यार्थीका लागि २० रुपैयाँ, नेपालीक नागरिकका लागि १ सय रुपैयाँ, सार्क राष्ट्रका पर्यटकका लागि २ सय ५० रुपैयाँ र तेस्रो देशका नागरिकका लागि ५ सय रुपैयाँ शुल्क तोकिएको छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, जेठ १९, २०७८ ०६:५९